Kanama: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k 197.39.107.0 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Vikiçizer tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. Etiket: Geri döndürme |
düzenlendi, tekrar eden ksımlar çıkartıldı ve kaynaksız şablonu eklendi |
||
1. satır:
{{Kaynaksız}}
'''Kanama''' vaya '''hemoraji''', oranı ve süresinden bağımsız olarak, [[Kan damarı|damar]] çeper bütünlüğünün [[travma]] veya laserasyon'u sonucu bozulması nedeniyle
== Türler ==
[[Dosya:Hemorrage.jpg|thumb|sağ|300px|Diapedezin ve reksin kanama]]Kan damardan çıkıyor fakat vücut içinde bir boşluğa boşalıyorsa buna "iç kanama" denir. Akciğerlerden kan gelmesi (haemopthysis) veya burun kanaması (epistaksis) bir iç kanama değildir, çünkü iç kanamalar dış bakıda görülemez. Kanama, eğer deriden vücut dışına oluyorsa "dış kanama" olarak sınıflandırılır ancak bu tabir sıkça kullanılmaz. Çünkü her ne kadar teknik olarak hemoraj kanın damar dışına sızışı veya akışı anlamına gelse de, yaygın şekilde özellikle ağır dış kanamaları tanımlarken kullanır. Dış kanamalar kanayan damara göre; [[atardamar]], [[toplardamar]] ve [[kılcal damar]] kanamaları ve [[parankimatöz]] kanamalar olarak dörde ayrılır. Arteriyel kanamalarda, kan basıncı ve kalp atımı sebebiyle kanama fışkırma tarzında gözlenir ve kan daha açık renklidir. Venöz kanamalarda ise kan sürekli ve yavaş bir şekilde akar ve akan kan arteriyel kanamaya göre daha koyu renktedir. Kapiller kanamalar sızma şeklinde, parankimatöz organlarda görülen kanamalar ise süngerden sıkılırmışçasına olur ve kanama odağını tespit etmek mümkün değildir.
Ayrıca çeşitli özel kanama tipleri de bulunur. [[Hemoptizi]] (Haemapthysis), akciğerlerden ağız veya burun aracılığıyla köpüklü kan gelmesini tanımlar. [[Hematemez]] (Haemathemesis) ise kusma ile kan çıkarılmasıdır. Dışkıda kan gelmesi [[hematokezya]] (Haematochesia) olarak adlandırılır, ancak [[rektum]]dan taze kan gelmesini tanımlayan [[rektoraji]] (Rectorrhagie) ile karıştırılmamalıdır. [[Epistaksis]] (Epyhstaxie) veya rinoraji ise burun kanaması anlamına gelir.
▲Temelde 2 çeşit kanama vardır. Bunlar ''hemorragia per rectia''' ve ''hemorragia per diapedesin'' 'dir. Hemorragia per rectia tipik olarak damar zedelenmesinden ileri gelen kanamalardır. Hemorragia per diapedesin ise damar permeabilitesinin (geçirgenliğinin) aşırı artmasından dolayı görülen kanama şeklidir. Örneğin Antrax'lı hastalarda doğal deliklerden kan gelmesi bir diapedesin kanamadır.
==
[[İnsan vücudu|İnsan vücudunda]] yaklaşık 4 ila 6 litre arasında kan bulunur ve vücuttaki kan kaybı 1-1,5 litreyi geçerse kayıp öldürücü sonuçlara neden olabilir. Kanamanın olay yerinde durdurulmaya çalışılması hasta için hayati önem taşır. Acil olarak kanı durdurma, konuyu bilen kişiler tarafından yapılabilir. [[İlk yardım]] uygulaması yapıldıktan sonra hasta en yakın sağlık kuruluşuna götürülmelidir.
Genel olarak kanamalar
=== Yöntemler ===
▲Genel olarak kanamalar 2 şekilde durdurulur. Bunlar mekanik olarak durdurma ve ilaçlarla durdurma. Mekanik olarak durdurmalar başlıca; burma (torsion), garo uygulama, Esmarch yöntemi, yabancı cisimle tıkama vb'dir.
Kanayan bölgenin [[kalp]] seviyesinden yukarıda tutulması da kanamayı azaltabilir, hatta durdurabilir.
▲* ''Parmakla basınç yapma:'' Yara küçükse ve kanama az ise yaranın üzeri gazlı bez veya temiz bir bezle parmakla bastırılmak suretiyle kapatılır. 5-20 dakika kadar bastırma işlemine devam edilebilir. Kanama durduktan sonra yaranın üzerinde oluşan pıhtı silinmemelidir. Aksi halde kanama tekrar başlayabilir.
▲* ''Damar üzerine basınç yaparak kanamanın durdurulması:'' Genelde atardamarlar vücudun iç kısımlarındadır. Şakak, kol, bacak, baş gibi bazı bölgelerde atardamarlar derinin hemen altından geçer. Aynı zamanda bu bölgelerde damar altında kemikler vardır. Bunlardan yararlanarak kanayan yere kan götüren atardamara deri ile kemik arasında elle basınç yapılarak damar sıkıştırılır. Böylece kan kaybı durdurulabilir veya azaltılabilir.
▲* ''Turnike ([[bandaj]]) uygulayarak kanamanın durdurulması:'' Kol ve bacaklardaki büyük kanamalarda, atardamarın [[deri]] ile [[kemik]] arasına sıkıştırılarak kanamanın durdurulmasına turnike denir. Turnike kollarda dirsekle omuz arasında, bacaklarda diz ile kalça arasında uygulanır. Tek kemikler üzerinde bilinçli bir şekilde uygulanması gereken bir yöntemdir. Yeni şekillenen tıbbi görüşlerde rutinde (özellikle bilinçsiz yapılan) turnike uygulaması önerilmemektedir. Nedenlerinin başında neden olduğu komplikasyonlar(ortaya çıkan istenmeyen etki) yer almaktadır.
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
[[Kategori:Kanama| ]]
| |||