Vikipedi

Lamb kayması: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.605 değişiklik
k Yazım düzenleme
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.605 değişiklik
k Kaynaklar ve referanslarda düzenleme
1. satır:
[[Fizik]]te '''Lamb kayması''', adını Willis Lamb (1913-2008)'dan alan, hidrojen atomunun kuantum elektrodinamiğindeki (QED) <sup>2</sup>S<sub>1/2</sub> ve <sup>2</sup>P<sub>1/2</sub> (sembol gösterimi ile) enerji düzeyleri arasındaki küçük farklılıktır.<ref name=Aruldhas>
 
{{Kitap kaynağı |titlebaşlık=Quantum Mechanics |chapterbölüm=§15.15 Lamb Shift |url=http://books.google.com/books?id=4HLB6884s9IC&pg=PA404 |pagesayfa=404 |editionbaskı=2nd |publisheryayıncı=Prentice-Hall of India Pvt. Ltd. |authoryazar=G Aruldhas |yearyıl=2009 |isbn=81-203-3635-6}}
 
</ref> Dirac denklemine göre, <sup>2</sup>S<sub>1/2</sub> ve <sup>2</sup>P<sub>1/2 </sub>orbitalleri (yörüngeleri) aynı enerjiye sahip olmalıdır. Ancak, boşluktaki elektronlar arasındaki etkileşim (ki bu etkileşim Dirac denklemi ile açıklanamaz), <sup>2</sup>S<sub>1/2</sub> ve <sup>2</sup>P<sub>1/2 </sub>enerji düzeylerinde küçük bir enerji değişimine sebep olur. Lamb ve Robert Retherford bu değişimi 1947'de ölçmüşlerdir ve bu ölçüm, ıraksamayı açıklamak için tekrar normalleştirme teorisine teşvik edici bir unsur olmuştur. Bu, Julian Schwinger, Richard Feynman, Ernst Stueckelberg ve Sin-Itiro Tomonaga tarafından geliştirilmiş modern kuantum elektrodinamiğinin (elektrikseldevinim bilgisi) müjdecisiydi. Lamb, 1955 yılında Lamb kayması ile ilgili keşiflerinden ötürü Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı.
 
== Türetimi ==
Bu sezgilere dayalı elektrodinamik seviye kayması çıkarımı Weltonu takiben kuantum optiktendir (nicem ışıkbilgisi).<ref>{{Kitap kaynağı|authoryazar=Marlan Orvil Scully & Muhammad Suhail Zubairy|titlebaşlık=Quantum optics|yearyıl=1997|publisheryayıncı=Cambridge University Press|location=Cambridge UK|isbn=0-521-43595-1|url=http://books.google.com/?id=20ISsQCKKmQC&pg=PA430|pagessayfalar=13–16}}</ref>
 
Elektrik ve manyetik (kutupsal) alanlardaki QED boşluk ile ilgili dalgalanma, atomik çekirdekten kaynaklanan elektrik potansiyeli rahatsız eder. Bu rahatsızlık, elektronun konumunda bir dalgalanmaya sebep olur ve bu da enerji kaymasını açıklar. Potansiyel enerjideki değiþim şu şekildedir:
54. satır:
 
== Deneysel Çalışmalar ==
1947'de Willis Lamb ve Robert Retherford hidrojen atomundaki <sup>2</sup>S<sub>1/2</sub> ve <sup>2</sup>P<sub>1/2 </sub> enerji düzeylerini radyo frekansı (tekrarsıklığı) geçişlerini uyarmak için minidalga teknikleri kullanarak bir deney gerçekleştirdiler. Bunu Doppler genişlemesinin (Doppler genişlemesi frekans ile doðru orantılıdır) ihmal edilebileceği, optik (ışıkbilgisi) geçişlerden daha küçük frekanslarla yaptılar. Lamb ve Retherfordun bulduğu enerji farkı 1000&nbsp;MHz civarı <sup>2</sup>S<sub>1/2</sub> düzeyinin <sup>2</sup>P<sub>1/2 </sub> düzeyine yükselmesiydi.<ref>{{Dergi kaynağı|titlebaşlık=Fine Structure of the Hydrogen Atom by a Microwave Method|firstad=Willis E.|lastsoyadı=Lamb|author2yazar2=Retherford, Robert C. |authorlink=Willis Lamb|journal=[[Physical Review]]|volumecilt=72|issuesayı=3|pagessayfalar=241–243|yearyıl=1947|doi=10.1103/PhysRev.72.241|bibcode = 1947PhRv...72..241L }}</ref>
 
Bu belirli farklılık kuantum elektrodinamiğinin (nicem elektrikseldevinim bilgisi) tek-döngü etkisidir ve atom tarafından salınmıþ ve geri emilmiş sanal fotonların etkisi olarak da değerlendirilebilir. Kuantum elektrodinamiğinde elektromanyetik alan (akımmıknatısal alan) nicemlidir -kuantum mekaniğindeki harmonik osilatör (uyumlu salıngaç) gibi- ve en düşük durumu sıfırdan farklıdır. Buna göre, elektronun çabuk salınımsal hareket yapmasını sağlayan çok küçük 0.00... şeklinde bir salınım mevcuttur. Elektron yayılır ve yarı çapı ''r'dan '' ''r'' + ''δr'ye ''değişir.
71. satır:
''k''(''n'',ℓ) küçük sayısı (< 0.05)
 
Δ''E''<sub>Lamb</sub> çıkarımı için örneği inceleyeniz.<ref>{{Kitap kaynağı | authoryazar=Bethe, H.A.& Salpeter, E.E.| titlebaşlık=Quantum Mechanics of One- and Two-Electron
Atoms| publisheryayıncı=Springer |yearyıl=1957 |pagesayfa=103}}</ref>
 
==Hidrojen Tayfında Lamb Kayması==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Lamb_kayması" sayfasından alınmıştır