Brezilya: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Aybeg (mesaj | katkılar)
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Kaynaklar ve referanslarda düzenleme
143. satır:
[[Dosya:Brazil topo.jpg|thumb|sol|Brezilya'nın topografik haritası.]]
 
Brezilya, [[Güney Amerika]]'nın doğu kıyısı boyunca geniş bir alanı kaplar ve [[Uruguay]] ile güneydeki kara sınırlarını paylaşan kıtanın iç kısımlarını içerir; Güneybatıda [[Arjantin]] ve [[Paraguay]]; [[Bolivya]] ve [[Peru]] batıda; Kuzeybatıya [[Kolombiya]]; ve [[Venezuela]], [[Guyana]], [[Surinam]] ve [[Fransa]] ([[Fransız Guyanası]]'nın Fransız denizaşırı bölgesi) kuzeye. [[Ekvador]] ve [[Şili]] hariç her Güney Amerika ülkesiyle bir sınır paylaşıyor. Ayrıca [[Fernando de Noronha]], [[Atol das Rocas|Rocas Atolü]], [[Saint Peter ve Paul Rocks]], [[Trindade ve Martim Vaz]] gibi bir dizi okyanusa ait takımadalar da kapsıyor. Boyutu, rahatlama, iklim ve doğal kaynaklar Brezilya'yı coğrafi olarak farklı kılar.<ref name="Encarta 6">{{Ansiklopedi kaynağı|titlebaşlık=Land and Resources |encyclopedia=Encarta |publisheryayıncı=MSN |url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761554342/Brazil.html#s1 |accessdateerişimtarihi=11 Haziran 2008 |archiveurlarşivurl=https://www.webcitation.org/5kwQHrh6l?url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761554342/Brazil.html |archivedatearşivtarihi=31 Ekim 2009 |deadurl=yes |df=dmy }}</ref> [[Atlantik okyanusu|Atlantik]] adaları dahil olmak üzere Brezilya, enlemleri [[6. kuzey enlemi|6 °]] ve [[34. güney enlemi|34 ° C]], boylamları ise 28 ° ve 74 ° W arasındadır.
 
Brezilya, dünyanın [[Yüzölçümlerine göre ülkeler listesi|beşinci en büyük]] ülkesi ve [[Amerika]]'nın en büyük üçüncü ülkesi olup, toplam 55.545 km² (21.411 sq mi) su olmak üzere toplam 8.515.767.049 km² (3.287.956 metrekare) 'dir.<ref name="Official Area">[http://www.ibge.gov.br/home/geociencias/cartografia/default_territ_area.shtm Official Area (In Portuguese)] IBGE: Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística. 8 Ocak 2010'da alındı.</ref> Dört [[zaman dilimi]]ni kapsar; [[Amazonas (Brezilya)|Amazonas]] eyaletinin [[Acre (eyalet)|Acre]] eyaleti ve batı kısmının bir kısmını [[UTC-05:00|UTC]] − 5'ten batı eyaletlerindeki [[UTC-04:00|UTC − 4]]'e, doğu eyaletlerindeki [[UTC-03:00|UTC − 3]]'e ve Atlantik adalarındaki [[UTC-02:00|UTC − 2]]'ye kadar.<ref name="timezones">{{Web kaynağı | başlık = Hora Legal Brasileira | yayıncı = Observatório Nacional | url = http://pcdsh01.on.br/Fusbr.htm | erişimtarihi = 28 Aralık 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20180708113932/http://pcdsh01.on.br/Fusbr.htm | arşivtarihi = 8 Temmuz 2018}}</ref>
 
Brezilya, dünyada [[ekvator]] ve [[Oğlak Dönencesi|Oğlak Tropik'i]] üzerinde çalışan tek ülkedir. Aynı zamanda tropiklerin içinde ve dışında bitişik topraklara sahip tek ülkedir. Brezilya topografyası da çeşitlidir ve tepeler, dağlar, ovalar, yaylalar ve ovalar içerir. Arazinin çoğu, 200 metre (660&nbsp;ft) ile 800 metre (2.600&nbsp;ft) yükseklik arasındadır.<ref name="Encarta 7">{{Ansiklopedi kaynağı|titlebaşlık=Natural Regions |encyclopedia=Encarta |publisheryayıncı=MSN |url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761554342/Brazil.html#s1 |accessdateerişimtarihi=11 Haziran 2008 |archiveurlarşivurl=https://www.webcitation.org/5kwQHrh6l?url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761554342/Brazil.html |archivedatearşivtarihi=31 Ekim 2009 |deadurl=yes |df=dmy }}</ref> Ana yayla bölgesi, ülkenin güney yarısının çoğunu kaplar.<ref name="Encarta 7"/> Platon'un kuzeybatı kısımları, alçak, yuvarlak tepelerle kırılan geniş, engebeli araziden oluşmaktadır.<ref name="Encarta 7"/>
 
Güneydoğu kesimi daha sağlamdır, karmaşık sırtlar ve dağ silsileleri 1.200 metreye (3,900&nbsp;ft) kadar yükselir.<ref name="Encarta 7"/> Bu aralıklar Mantiqueira ve Espinhaço dağları ve [[Serra do Mar]] içerir.<ref name="Encarta 7"/> Kuzeyde, Guiana Yaylaları, güneyde Venezüella'daki [[Orinoco|Orinoco Nehri]] sistemine, kuzeyden akan nehirlerden Amazon Havzası'na akan nehirleri ayıran büyük bir drenaj bölmesi oluşturur. Brezilya'nın en yüksek noktası 2,994 metrede (9,823&nbsp;ft) Pico da Neblina'dır ve en alçak olanı Atlantik Okyanusu'dur.
 
Brezilya, dünyanın en kapsamlı, sekiz büyük drenaj havzasıyla Atlantik'e akan yoğun ve karmaşık bir nehir sistemine sahiptir.<ref name="Encarta 8">{{Ansiklopedi kaynağı|titlebaşlık=Rivers and Lakes |encyclopedia=Encarta |publisheryayıncı=MSN |url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761554342/Brazil.html |accessdateerişimtarihi=11 Haziran 2008 |archiveurlarşivurl=https://www.webcitation.org/5kwQHBKyV?url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761554342/Brazil.html |archivedatearşivtarihi=31 Ekim 2009 |deadurl=yes |df=dmy }}</ref> Büyük [[Amazon Nehri|nehirler Amazon]] (dünyanın ikinci en uzun nehri ve su hacmi bakımından en büyük), [[Paraná Nehri|Paraná]] ve Iguaçu ([[Iguazú Şelalesi|Iguazu Şelaleleri'ni]] de içeren) ana kolu olan [[Rio Negro (Amazon)|Negro]], [[São Francisco Nehri|São Francisco]], Xingu, [[Madeira Nehri|Madeira]] ve Tapajós'u içerir nehirleri.<ref name="Encarta 8"/>
 
== İklim ==
172. satır:
 
== Kültür ==
Brezilya kültürü, [[Portekiz İmparatorluğu]]'yla olan güçlü bağlarından dolayı [[Portekiz kültürü]]nden türemiştir.<ref name="Meade2009">{{Kitap kaynağı|authoryazar=Teresa A. Meade|titlebaşlık=A Brief History of Brazil|url=https://books.google.com/books?id=e6Jw-KNq2QUC&pg=PA146|yearyıl=2009|publisheryayıncı=Infobase Publishing|isbn=978-0-8160-7788-5|pagesayfa=146}}</ref> Portekizliler, Brezilyalılara [[Portekizce]]yi, [[Katolik kilisesi|Roma Katolikliğini]], [[Manuelin|Manueline mimari tarzını]] tanıtmışlardır. Ancak Brezilya kültürü; [[Afrika'daki etnik gruplar|Afrika]], [[Brezilya Kızılderilileri|Kızılderili]], Portekiz dışındaki Avrupa ülkelerinin kültürleri ve geleneklerinden de fazlaca etkilenmiştir.<ref name="Levinson1998">{{Kitap kaynağı|authoryazar=David Levinson|titlebaşlık=Ethnic Groups Worldwide: A Ready Reference Handbook|url=https://books.google.com/books?id=uwi-rv3VV6cC&pg=PA325|yearyıl=1998|publisheryayıncı=Greenwood Publishing Group|isbn=978-1-57356-019-1|pagesayfa=325}}</ref>
 
Brezilya kültürünün bazı yönleri, 19 ve 20. yüzyılda, Brezilya'nın güney ve güneydoğu bölümlerinde büyük bir nüfusa ulaşan [[İtalyan Brezilyalılar|İtalyan]], [[Alman Brezilyalılar|Alman]] ve diğer Avrupalı göçmenlerin, ayrıca [[Japon Brezilyalılar|Japon]], [[Brezilya'daki Yahudilerin tarihi|Yahudi]] ve [[Arap Brezilyalılar|Arap]] göçmenlerden etkilenmiştir.<ref name="Lesser2013a">{{Kitap kaynağı|authoryazar=Jeffrey Lesser|titlebaşlık=Immigration, Ethnicity, and National Identity in Brazil, 1808 to the Present|url=https://books.google.com/books?id=HJW029DYOZoC&pg=PA150|yearyıl=2013|publisheryayıncı=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-19362-7|pagessayfalar=150–155}}</ref> Yerli Kızılderililer Brezilya'nın dilini ve [[Brezilya mutfağı|mutfağını]]; Afrikalılar ise dilini, mutfağını, [[Brezilya müziği|müziğini]], dansını ve dinini etkilemiştir.<ref>{{Haber kaynağı |lastsoyadı=Freyre |firstad=Gilberto |titlebaşlık=The Afro-Brazilian experiment: African influence on Brazilian culture |publisheryayıncı=UNESCO |yearyıl=1986 |url=http://findarticles.com/p/articles/mi_m1310/is_1986_May-June/ai_4375022 |archive-url=https://archive.is/20120530050909/http://findarticles.com/p/articles/mi_m1310/is_1986_May-June/ai_4375022 |dead-url=yes |archive-datearşivtarihi=30 Mayıs 2012 |accessdateerişimtarihi=8 Haziran 2008}}</ref>
 
== Brezilya Hakkında ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Brezilya" sayfasından alınmıştır