Vikipedi

Altı Gün Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
→‎Tiran Boğazı: Yazım hatası düzeltildi
Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği Android uygulaması değişikliği
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.678 değişiklik
k Kaynaklar ve referanslarda düzenleme
215. satır:
George Lenczowski'ye göre, en erken 23 Mayıs'ta, Ortadoğu'ya silah ambargosu uygulanmasına rağmen Başkan Johnson gizlice İsrail'e çeşitli silah yardımları yapılması için onay vermiştir.<ref>[http://books.google.com/books?id=Zklm91y8exkC&pg=PA88&dq=Green+Israel+reconnaissance+1967+Stephen&lr=&cd=16#v=onepage&q=Green%20Israel%20reconnaissance%201967%20Stephen&f=false Beyond alliance: Israel in U.S. foreign policy, p. 89, By Kamīl Manṣūr]</ref>
 
Stephen Green ise kitabında [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'nin, geceleyin Mısır kara kuvvetlerinin yerini belirleyip sabahına İsrail uçaklarının onları vurmasıyla avantaj sağlaması için bölgeye istikşaf uçakları gönderdiğini yazmıştır.<ref>[http://books.google.com/books?id=cZCRAAAAIAAJ&q=America%27s+Secret+Relations+With+a+Militant+Israel.+Author+Stephen+J.+Green.&dq=America%27s+Secret+Relations+With+a+Militant+Israel.+Author+Stephen+J.+Green.&cd=2 Taking sides: America's secret relations with a militant Israel]</ref> [[Richard Bordeaux Parker|Richard Parker]] bunu inkar edip sadece bir kişinin şahitliğini yaptığı uydurma bir haber olduğunu belirtti.<ref name="parker">{{Dergi kaynağı|lastsoyadı=Parker|firstad=Richard B.|datetarih=Aug. 1997|titlebaşlık=USAF in the Sinai in the 1967 War: Fact or Fiction|journal=Journal of Palestine Studies|volumecilt=XXVII|issuesayı= 1|pagessayfalar=67–75|url=http://www.thelibertyincident.com/docs/Parker2.pdf}}</ref>
 
Savaşın ikinci gününde Arap medyası Amerikan ve İngiliz bölüklerinin İsrail'in yanında savaştığını belirten haberler sundu. Kahire Radyosu ve hükümetin gazetesi ''[[Al-Ahram]]'' çeşitli iddialarda bulundu. İddialardan bazıları şunlardır: Uçak gemilerinden kalkan ABD ve İngiliz uçakları Mısır'a karşı sortiler düzenledi; [[Libya]]'daki Amerikan Wheelus Hava Üssü'nden kalkan uçaklar Mısır'ı vurdu; Amerikan casus uyduları İsrail'e görüntüler sundu. [[Cemal Abdünnasır|Nasır]] döneminde "Al-Ahram"ın yöneticiliğini yapan Mohamed Hassanein Heikal da [[El Cezire]] kanalında benzer iddialarda bulundu. Muammer Kaddafi'nin Libya hükümeti de bu iddiaları onayladı. [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] ve [[İngiltere]] bu iddiaları ne kabul etmek ne de inkar etmek için pek çaba sarfetmedi. Benzer iddialar Şam ve Amman Radyolarından da yapıldı. Mısır medyası Kral Hüseyin'in İngiliz uçaklarını radarda kendi gözleriyle gördüğünü söyledi.
 
Arap dünyası dışında ABD ve İngiltere'nin savaşa karışma ihtimali pek ciddiye alınmadı. İngiltere, ABD ve İsrail suçlamaları yalanladı. İsrail, Mısır ve Ürdün telefon hatlarına girmeyi başardı. Bundan iki gün sonra gerçekleşen Nasır ve Ürdün Kralı Hüseyin arasında geçen telefon konuşması 8 Haziran'da İsrail tarafından ortaya çıkarılınca Mısır'ın prestiji daha da azaldı.<ref name=tape>{{Haber kaynağı|workeser = The New York Times|başlık= Israelis Say Tape Shows Nasser Fabricated 'Plot'; Recording Said to Be of Phone Call to Hussein Gives Plan to Accuse U.S. and Britain|datetarih =9 Haziran 1967|pagesayfa = 17|url = http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=FA0812F9385E137A93CBA9178DD85F438685F9|formatbiçim = PDF (subscription required)|accessdateerişimtarihi =28 Haziran 2007}}</ref>
 
{{Quote|Nasır: ...ABD'yi de ekleyelim mi? Bundan haberiniz var mı, ABD'nin İsrail ile işbirliği yaptığını bildirelim mi?<br />Hüseyin: Alo. Duymuyorum, bağlantı berbat - Sizin ile Kral'ın konuştuğu Kraliyet Sarayı hattı kötü.<br />Nasır: Alo, ABD ve İngiltere mi diyeceğiz yoksa sadece ABD mi?<br />Hüseyin: ABD ve İngiltere<br />Nasır: İngiltere'nin uçak gemileri var mı?<br />Hüseyin: (Cevap anlaşılmıyor).<br />Nasır: İyi. Kral Hüseyin anons yapacak ve ben anons yapacağım. Teşekkür ederim... Majesteleri Amerikan ve İngiliz mevcudiyetiyle ilgili anons yapacak mı?
227. satır:
{{quote|Düşman sahillerinde, düşmanın savaş çabalarına yardım eden Amerikan ve İngiliz uçak gemilerinin varlığı müspettir. Ayrıca, İngiliz uçakları, gün ışığında Suriye ve Mısır cephelerine saldırdı, bunun yanı sıra Amerikan keşif uçakları pozisyonumuzu ifşa etti... Abartmadan diyebiliriz ki, düşmanımız hava kuvvetlerinin normal gücünün üç katı büyüklüğünde hareket etti.}}
 
Fakat, Kral Hüseyin, sonradan Amerikan ordu desteğinin varlığını inkar etti. 30 Haziran'da New York'ta, savaşta "Amerikan ve de İngiliz uçaklarının yer almadığı" konusunda "tamamen ikna olduğunu" belirtmiştir.<ref name=envoys>{{Haber kaynağı|başlık= Envoys Say Nasser Now Concedes U.S. Didn't Help Israel|workeser = The New York Times|lastsoyadı = Smith|firstad = Hedrick|datetarih =15 Eylül 1967|pagessayfalar = Page 1, Col. 5, Page 3, Col. 1|accessdateerişimtarihi =28 Temmuz 2007}}</ref> Eylül ayında ''[[The New York Times]]''{{'}}da çıkan habere göre Sudan'da [[Hartum Çözümü]] konusunda bir araya gelen Arap liderlere özel olarak görüşen Nasır önceden sunduğu iddiaların asılsız olduğunu belirtmiştir.<ref name=envoys/>
 
Yalnız İsrail ile savaşmaktan ziyade Arapların Amerikan ve İngiliz ordularıyla da savaşıyor olma iddiası Arap dünyasında itibar kazandı. Konuyla ilgili [[Cidde]]'deki İngiliz temsilci şunları söyledi:
242. satır:
''[[Six Days of War]]'' yazarı tarihçi [[Michael Oren]]'in iddiasına göre Arap liderlerin yalan iddiaları yaymasının sebebi Sovyet desteğini garantiye almaktı.<ref name="oren216">Oren, 2002, pp. 216–218.</ref> Savaş sonunda İsrail zaferinin büyüklüğü ortaya çıkmaya başlayınca, önce de yapılan bu iddialar sayesinde Nasır ve diğer Arap liderler suçlanmaktan kurtuldu. Bu iddialar doğrultusunda petrol üreten Arap ülkeleri İngiltere ve ABD'ye ambargo uygulamaya karar verdi.
 
Altı Arap ülkesi ABD ile diplomatik bağlarını kesti ve Lübnan elçisini geri çağırdı.<ref>{{Haber kaynağı|workeser = The New York Times|lastsoyadı = Smith|firstad = Hedrick|başlık= As the Shock Wears Off; Arab World, Appraising Its Defeat, is Split as it Gropes for Strategy|datetarih =14 Haziran 1967|pagesayfa = 16|url = http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=FB0816FE3B5E137A93C7A8178DD85F438685F9|formatbiçim = PDF subscription required|accessdateerişimtarihi =28 Haziran 2006}}</ref> Genel açıdan, Altı Gün Savaşı Ortadoğu'da Amerika'ya karşı radikalliği, solcu ve dinci hareketleri ve terör sürecini hızlandırdı. Hatta, bu durum Arap dünyasının ötesine geçip İran, Pakistan ve diğer üçüncü dünya ülkelerinin Amerikan karşıtı tavırlarını belirledi.<ref>[[George Lenczowski]], ''American Presidents and the Middle East'', p 113</ref>
 
== ABD ve İngiliz çatışma dışı yardımları ==
282. satır:
* Gat, Moshe (2003). ''Britain and the Conflict in the Middle East, 1964-1967: The Coming of the Six-Day War''. Praeger/Greenwood. ISBN 0-275-97514-2
* Gelpi, Christopher (2002). ''Power of Legitimacy: Assessing the Role of Norms in Crisis Bargaining''. Princeton University Press. ISBN 0-691-09248-6
* {{Dergi kaynağı| authoryazar=Hammel, Eric| titlebaşlık=Sinai air strike:June 5 1967 | journal=Military Heritage | volumecilt=4 | issuesayı=2 | yearyıl=October 2002 | pagessayfalar=68–73}}
* Hammel, Eric (1992). ''Six Days in June: How Israel Won the 1967 Arab-Israeli War''. Simon & Schuster. ISBN 0-7434-7535-6
* Hussein of Jordan (1969). ''My "War" with Israel''. London: Peter Owen. ISBN 0-7206-0310-2
293. satır:
* [[Michael Oren|Oren, Michael]] (2002). ''[[Six Days of War]]''. Oxford University Press. ISBN 0-19-515174-7
* Phythian, Mark (2001). ''The Politics of British Arms Sales Since 1964''. Manchester: Manchester University Press. ISBN 0-7190-5907-0
* {{Dergi kaynağı| yazar = Podeh, Elie| başlık = The Lie That Won't Die: Collusion, 1967 | journal=Middle East Quarterly | volumecilt = 11 | issuesayı = 1 | yearyıl = Winter, 2004 | url =http://www.meforum.org/article/587}}
* Pollack, Kenneth (2004).'' Arabs at War: Military Effectiveness, 1948-1991''. University of Nebraska Press. ISBN 0-8032-8783-6
* Pollack, Kenneth (2005). Air Power in the Six-Day War. ''The Journal of Strategic Studies''. 28(3), 471-503.
304. satır:
* [[Cheryl Rubenberg|Rubenberg, Cheryl A.]] (1989). ''Israel and the American National Interest''. University of Illinois Press. ISBN 0-252-06074-1
* Seale, Patrick (1988). ''Asad: The Struggle for Peace in the Middle East''. University of California Press. ISBN 0-520-06976-5
* {{Kitap kaynağı| authoryazar=Segev, Tom | başlık=Israel in 1967 | publisheryayıncı=Keter | yearyıl=2005 | id=ISBN 965-07-1370-0}}
* Sela, Avraham (1997). ''The Decline of the Arab-Israeli Conflict: Middle East Politics and the Quest for Regional Order''. SUNY Press. ISBN 0-7914-3537-7
* {{Kitap kaynağı| authoryazar=Shlaim, Avi | başlık=The Iron Wall: Israel and the Arab World | publisheryayıncı=W. W. Norton & Company | yearyıl=2001 | id=ISBN 0-393-32112-6}}
* Smith, Grant (2006). ''Deadly Dogma''. Institute for Research: Middle Eastern Policy. ISBN 0-9764437-4-0
* Stephens, Robert H. (1971). ''Nasser: A Political Biography''. London: Allen Lane/The Penguin Press. ISBN 0-7139-0181-0
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Altı_Gün_Savaşı" sayfasından alınmıştır