1950 Türkiye genel seçimleri: Revizyonlar arasındaki fark

'''1950 Türkiye genel seçimleri''', 14 Mayıs 1950 tarihinde düzenlenen ve [[TBMM 9. dönem milletvekilleri listesi|TBMM 9. dönem milletvekilleri]]nin belirlendiği seçim. "Gizli oy , açık tasnif" yönteminin ilk kez uygulandığı 1950 seçimleri, [[Türkiye]] tarihinin ilk demokratik seçimi olarak kabul edilir. [[1946 Türkiye genel seçimleri|1946 genel seçimleri]]nden sonra, Cumhuriyet tarihinde [[Tek dereceli seçim|tek dereceli]] olarak düzenlenen ve birden fazla partinin katıldığı ikinci milletvekilliği genel seçimidir.<ref name="14 Mayıs 1950 Seçimleri ve CHP’de Bunalım"/>

 

 

==Arka plan==

 

==Seçim yasası==

 

Yeni seçim yasası, getirdiği tek dereceli, gizli oy açık sayım ve çoğunluk sisteminden başka; en az beş ilden aday gösterebilen partilerin radyodan yararlanmalarını, [[Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu|Yüksek Seçim Kurulu]]nun oluşturulmasını, seçimlerin yargıç güvencesi altında yapılmasını, idare amirleri, memurların, askeri kişilerin ve milletvekillerinin görev yaptıkları yerin seçim bölgesindeki seçim kurullarına seçilememeleri, siyasi parti ve bağımsızların sandık başlarında gözlemci bulundurabilmeleri, oyların kapalı yerde verilmesi, seçim sonuçlarının hemen açıklanması, kazanan adayların listesinin asılması, oy pusulalarının Sulh Hukuk Mahkemelerinde korunması ve TBMM ya da Yüksek Seçim Kurulu’nun isteği olmaksızın nakledilememesi, 11 kişiden oluşacak olan Yüksek Seçim Kurulu’nun 6 üyesinin [[Yargıtay (Türkiye)|Yargıtay]], 5’ininde [[Danıştay (Türkiye)|Danıştay]] üyeleri arasından gizli oyla seçilmesi gibi yenilikler getirmekteydi.<ref name="Türkiye'de Cumhuriyetin İlanından 1950'ye Genel Seçim Uygulamaları"/>

DP, TBMM’de seçim kararı alındıktan sonra propaganda faaliyetlerine başlamış, açık ve kapalı toplantıların yanı sıra kırsal alana özel bir önem vermişti. CHP gibi DP de bir seçim bildirisi yayınlamış, iktidara geldiği takdirde yapacaklarını ilan etmişti. 8 Mayıs’ta ilan edilen bu bildiride; CHP’nin seçim bildirisi açıkça eleştirilmiş ve ileri sürülen vaatlerin hiçbir zaman gerçekleştirilmeyeceği belirtilmişti. DP bildirisinin geneline bakıldığında CHP’nin seçim bildirisiyle birçok noktada birleştiği görülmektedir. DP’nin yapmayı vadettiği, özel sermaye ve yabancı sermaye için güvenilir ekonomik yapının sağlanacağı, vergilerin azaltılacağı, devlet tekelinin kaldırılacağı gibi vaatlerin CHP bildirisini benzerliği vardı. “[[Yeter! Söz Milletindir!|Söz milletindir]]” şeklinde biten DP seçim bildirisinde iki önemli nokta dikkati çekmektedir. Bunlardan biri “millet hâkimiyeti yerine tek parti ve zümre hâkimiyetine engel olamayan” Anayasanın, vatandaş hak ve hürriyetlerini ve millet iradesine dayanan istikrarlı bir devlet düzenini güvence altında bulunduracak bir şekilde değiştirilmesi vaadi olmuştur. Diğeri de; “Bir iktidar değişikliği halinde memlekette maddî ve ruhî hiçbir sarsıntıya meydan vermiyeceğiz” ifadeleridir.

 

 

== Sonuçlar ==