Ardanuç: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
ႧႤႧႰႨ ႾႠႰႨ (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
ႧႤႧႰႨ ႾႠႰႨ (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
||
41. satır:
[[Çoruh Nehri]]'nin bir kolu olan Cehennem Deresi kıyısında yer alan Ardanuç, İsa’dan önce de bir yerleşim yeriydi. Temel olarak tarihsel Gürcistan toprakları üzerinde kurulmuş olan [[Kolhis|Kolheti]] ve [[İberya Krallığı|İberia]] krallıklarının sınırları içinde yer alıyordu.<ref>İ. Cavahişvili-N. BerdzeniŞvili-S. Canaşia, ''Gürcistan Tarihi - Eski Çağlardan XIX. Yüzyılın Başlarına Kadar'', Tiflis, 1943, s. 45-48.</ref> Bununla birlikte, klasik kronolojiyle bölge tarihini aktaran kaynaklara göre, bulunduğu yer itibarıyla Ardanuç İÖ 9. yüzyıldan itibaren [[Urartu]] sınırları içindeyken, İÖ 7. yüzyılda [[Kimmerler]] ve [[İskitler]] tarafından yağmalandı.<ref>Özhan Öztürk, Karadeniz-Ansiklopedik Sözlük, 2005, 1. Cilt, s. 93, ISBN 9789756121009.</ref> Yakın zamanlarda siyasal kaygılarla kaleme alınmış kitap ve makalelerde, Kimmer ve İskitlerin Türk olduğu, o dönemde [[Tao-Klarceti]]’ye yerleştikleri ve günümüzde bu bölgenin nüfusunun “Kimmer Türkü” ya da “İskit Türkü” olduğu ileri sürülmüştür. Bir başka yaklaşım ise 13. yüzyılda bu bölgeye Kıpçakların yerleşmiş olduğuna ve Ardanuç’un da içinde yer aldığı bölgenin “Kıpçak Türkü” nüfusyla meskun olduğu iddia edilmektedir.<ref>{{Haber kaynağı |title=İbrahim Tellioğlu, Karadeniz Kıpçajları|url=http://www.karam.org.tr/Makaleler/1774829361_05-İbrahim%20TELLİOĞLU.pdf|date =22 Eylül 2019}}</ref> Ne var ki benzer savlara eski yazılı kaynaklar da rastlanmamaktadır.
Antik çağ yazılı kaynaklarda Ardanuç adına rastlanmaz. Ancak Yunan matematikçi ve coğrafyacı Klaudios [[Batlamyus|Ptolemaios]]’un İS. 2. yüzyılda [[İberya Krallığı|İberia Krallığı]] kenti olarak sözünü ettiği ''Artanissa'''nın Ardanuç olduğu sanılır.<ref>Taner Artvinli, ''Artvin Yer Adları Sözlüğü'', 2013, s. 58, ISBN 9786055708856.</ref> Daha geç dönemde birkaç Gürcüce kaynakta, bugünkü Ardanuç’a kaynaklık eden Artanuci adına rastlanır. ''[[Kartlis Tshovreba]]''’nın yazarlarından biri olan tarihçi [[Cuanşeri]] Ardanuç’tan “Klarceti’nin ortasında yer alan köy” olarak söz etmiştir.<ref>Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, ''XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları'' (Gürcüce-Türkçe-İngilizce), 2019, Tiflis, s. 26, ISBN 9789941485244.</ref>
Ardanuç’un da içinde yer aldığı [[Klarceti]] bölgesinin en eski merkezi [[Tuharisi]]’ydi. 5. yüzyılın sonlarında Klarceti prensleri (''eristavi'') ikametgâhını Tuharisi’den Ardanuç’a taşıdı. Gürcü tarihçi Cuanşeri’ye göre Gürcü kralı [[Vahtang Gorgasali]] Ardanuç’u gördü, burayı beğenip merkez olarak seçti ve süt kardeşi Artavazi'yi buranın prensi olarak atadı. Ondan burada bir kale inşa etmesini istedi.<ref>{{Haber kaynağı |title=''"Kartlis Tshovreba" (Gürcüce)|url= http://titus.uni-frankfurt.de/texte/etcs/cauc/ageo/kcx1/kcx1.htm?kcx1048.htm|date =22 Eylül 2019}}</ref> Ancak bazı kaynaklarda zaten var olan kalenin [[Vahtang Gorgasali]] tarafından ihya edildiği belirtilir.
| |||