Işıkçılık: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Kaynaklar ve referanslarda düzenleme
23. satır:
=== Alevilik etimolojisi ===
{{ana|Luviler|Luvice|Pelasglar|Hitit Krallığı|Luvi Krallığı}}
Işık-[[Alevî]] hareketi "[[Alevî]]" teriminin eski bir [[Anadolu]] uygarlığı olan [[Luvi]]lerden geldigini, ve Luvi sözcüğünün [[Hititler|Hitit]] dilinde "Işık İnsanları" anlamına geldiğini öne sürmektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.birgun.net/research_index.php?category_code=1134341062&news_code=1134341062&year=2005&month=12&day=12 | başlık = ALEVİLER ALEVİLİĞİ TARTIŞIYOR 1: ‘ALEVİ ADI HZ. ALİ’DEN GELMEZ’ | erişimtarihi =6 2010-04-06Nisan 2010| yazar = birgun.net | arşivurl = http://web.archive.org/web/20130620185029/http://birgun.net/research_index.php?category_code=1134341062&news_code=1134341062&year=2005&month=12&day=12 | arşivtarihi = 20 Haziran 2013}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.birgun.net/research_index.php?category_code=1134341062&news_code=1134341154&year=2005&month=12&day=12 | başlık = ALEVİLER ALEVİLİĞİ TARTIŞIYOR 2: ALEVİLER MÜSLÜMAN DEĞİL Mİ? BÖLÜM 2 | erişimtarihi =6 2010-04-06Nisan 2010| yazar = birgun.net | arşivurl = http://web.archive.org/web/20130620203038/http://birgun.net/research_index.php?category_code=1134341062&news_code=1134341154&year=2005&month=12&day=12 | arşivtarihi = 20 Haziran 2013}}</ref> Buna karşın, geleneksel Alevîlik'te Alevî terimi, [[Arapça]] "Ali'ye bağlı" anlamına gelen sözcükten geldiği kabul edilir. Ama "Al<ref>[http://www.amazon.com/Chaldean-Magic-its-Origin-Development/dp/1162563559 Francois Lenormant, "Chaldean magic and its origin and development]</ref>" kelimesi ibranicede Tanrı demektir ve Tarıdan gelen anlamında da kullanılabilir. ({{dil|dil_adı=e|ar|w=‘Alawī|عَلَوِي‎}}). Bazı [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] kaynaklarinda belirli bölgelerde yaşayan bir kısım Alevîler için "Işık Taifesi" denmesi, Işık-[[Alevîler]]ine göre, [[Luvi]]lerin ve [[Alevîler]]in arasındaki bağın ispatıdır.
 
== İnanç ==
31. satır:
Işık Alevîleri, [[Alevî]]liğin Dünya'nın en eski dini olduğunu, ve bu dinin zamanla birçok kılıfa bürünmeye mecbur kaldığını savunurlar. Dünya'nın bu "ilk ve orijinal" dininin, diğer din ve inançlara asıl kaynak olduğunu öne sürerler:
 
{{Quote2 |Alevîliğin, on binlerce yıllık geçmişten gelen, bütün inanışları etkilemiş, semavî dinlere başlangıç oluşturmuş asıl kaynak, "Serçeşme", olduğunu bütün gerçekliğiyle ortaya çıkartıyor.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.kitapturk.com/books/Kitap/19669/Aleviligin_Gizli_Tarihi.htm | başlık = Erdoğan Çınar: Aleviliğin Gizli Tarihi, Chivi Yazıları, 2004 | erişimtarihi =6 2010-04-06Nisan 2010| yazar = idefix.com | arşivurl = http://web.archive.org/web/20120305135054/http://www.kitapturk.com/books/Kitap/19669/Aleviligin_Gizli_Tarihi.htm | arşivtarihi = 5 Mart 2012}}</ref>}}
 
Işık hareketi, Alevîlerin dini törenlerinin [[Hititler]] ve hatta [[Sümer]]ler tarafından bile yapıldığını iddia eder. Işıkcılara göre, [[Ortaçağ]]'daki [[Paulusçuluk]] ve [[Bogomilizm]] gibi Hıristiyan mezhepleri de aslında Alevî idi. Bu görüşe dair iyi bir örneği, Sean Martin'in ''The Cathars: The Most Successful Heresy of the Middle Ages''<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.amazon.com/Cathars-Most-Successful-Heresy-Middle/dp/0785821716/ref=sr_1_1?ie=UTF8&s=books&qid=1270417813&sr=8-1 | başlık = Sean Martin: The Cathars: The Most Successful Heresy of the Middle Ages, Pocket Essentials, 2005 | erişimtarihi =6 Nisan 2010-04-06 | yazar = amazon.com | arşivengelli = evet}}</ref> isimli kitabının Türkçeye çevirilmesinde görüyoruz. Kitabın orijinalı "Alevî" sözcüğünü içermediği halde çeviren kişi, kitabın başlığını ''Ortaçağ'da Avrupa'da Alevî Hareketi - Katharlar'' olarak çevirmistir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.idefix.com/kitap/ortacagda-avrupada-alevi-hareketi-katharlar-sean-martin/tanim.asp?sid=LTP0ZPZF62IIQ680DOZ7 | başlık = Sean Martin: Ortaçağ'da Avrupa'da Alevi Hareketi - Katharlar, Kalkedon Yayıncılık, 2009 | erişimtarihi =6 Nisan 2010-04-06 | yazar = idefix.com | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150910215525/http://www.idefix.com/kitap/ortacagda-avrupada-alevi-hareketi-katharlar-sean-martin/tanim.asp?sid=LTP0ZPZF62IIQ680DOZ7 | arşivtarihi = 10 Eylül 2015}}</ref>
 
İlk başta Alevî tarihinin 3.000 yıllık olduğunu savunan Işık hareketi, bu rakamı 12.000 yıla yükseltmiştir. Bunu Ocak 2009'da Berlin şehrinde bir konferansta beyan etmişlerdir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.renkhaber.com/haberler/Bizim_Gundem.15/Konferans__Alevilerin_12_Bin_Yillik_Tarihi/6877.html | başlık = Konferans: Alevilerin 12 Bin Yıllık Tarihi | erişimtarihi =6 2010-04-06Nisan 2010| yazar = renkhaber.com | arşivengelli = evet}}</ref>
{{ayrıca bakınız|Hurûfî-Bektâşî inancı|Nusayrî inancı|Alevî inancı|Safevî-Kızılbaş tarihi|Ali'siz Alevilik}}
 
76. satır:
Işıkçı-gelenekçi ayrışması Alevi camiasında derin bir fikir ayrılığına yol açmıştır. [[Alevîler]] son yüzyıllarda ilk kez inanç bakımından bu kadar ciddi bir ayrışmaya tanık olmuşlardır.
 
Bazı geleneksel Aleviler, Işıkçı hareketine şiddetli bir biçimde karşı çıkmıştır. Onlar, Işık Alevilerini yeni bir din icat etmekle<ref>{{Web kaynağı | url = http://alevierenler.blogcu.com/yol-tv-de-hasan-kilavuz-skandali/3379211 | başlık = Yol tv’de Hasan Kılavuz Skandalı! | erişimtarihi =6 Nisan 2010-04-06 | yazar = alevierenler.blogcu.com | arşivurl = http://web.archive.org/web/20141218200127/http://alevierenler.blogcu.com/yol-tv-de-hasan-kilavuz-skandali/3379211 | arşivtarihi = 18 Aralık 2014}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.aleviyolu.org/04-05-2008/yol-tv-ve-%E2%80%9C-gonul-yolu%E2%80%9D-isimli-program-duzenleyicilerini-kiniyoruz.html | başlık = Yol tv ve “Gönül Yolu” isimli program düzenleyicilerini kınıyoruz! | erişimtarihi =6 Nisan 2010-04-06 | yazar = aleviyolu.org | arşivengelli = evet}}</ref> ve bazen Alevi birliğini bozmaya çalışan ajanlar olmakla bile suçlamışlardır. Işıkçılar aşırı politik olmakla ve Aleviler tarafından çok okunan Buyruk gibi önemli Alevi kaynaklarından vazgeçmekle de eleştirilmiştir.
 
Ünlü Alevi tarihçisi [[Hamza Aksüt]] de Erdoğan Çınar'ın eserlerini birkaç makalede onu bilerek çarpıtmakla ve komplocu olmakla eleştirmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.alevihaberajansi.com/index.php?option=com_content&task=view&id=6857&Itemid=39 | başlık = Hamza Aksüt: Erdoğan Çınar Skandalı | erişimtarihi =6 Nisan 2010-04-06 | yazar = alevihaberajansi.com | arşivurl = http://web.archive.org/web/20120107123637/http://www.alevihaberajansi.com/index.php?option=com_content&task=view&id=6857&Itemid=39 | arşivtarihi = 7 Ocak 2012}}</ref> Aksüt'ün ilk resmî cevabı<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.renkhaber.com/haberyazdir.asp?id=8701 | başlık = Hamza Aksüt: ERDOĞAN ÇINAR'IN İPİYLE KUYUYA İNENLERE | erişimtarihi =6 Nisan 2010-04-06 | yazar = renkhaber.com | arşivengelli = evet}}</ref> ''Çınar'dan uyarı: 'Her flörtün sonu evlilikle bitmez''<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.renkhaber.com/haberler/Roportaj.56/Cinar_dan_uyari___Her_flortun_sonu_evlilikle_bitmez_/8270.html | başlık = Çınar'dan uyarı: 'Her flörtün sonu evlilikle bitmez' | erişimtarihi =6 Nisan 2010-04-06 | yazar = renkhaber.com | arşivurl = http://web.archive.org/web/20110715172850/http://www.renkhaber.com/haberler/Roportaj.56/Cinar_dan_uyari___Her_flortun_sonu_evlilikle_bitmez_/8270.html | arşivtarihi = 15 Temmuz 2011}}</ref> isimli röportaja yönelik gelmiştir. Diğer bir araştırmacı Ünsal Öztürk de Erdoğan Çınar'ı eleştirmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.renkhaber.com/haberler/Yorum_Analiz.39/Yazin_hayatinin_tanimadigi_bir_facia__Erdogan_Cinar/8316.html | başlık = Ünsal Öztürk: Yazın hayatının tanımadığı bir facia: Erdoğan Çınar | erişimtarihi =6 Nisan 2010-04-06 | yazar = renkhaber.com | arşivurl = http://web.archive.org/web/20110715172824/http://www.renkhaber.com/haberler/Yorum_Analiz.39/Yazin_hayatinin_tanimadigi_bir_facia__Erdogan_Cinar/8316.html | arşivtarihi = 15 Temmuz 2011}}</ref> 2010 yılında Hamza Aksüt, Hasan Harmancı ve Ünsal Öztürk'le beraber ''Alevi Tarih Yazımında Skandal - Erdoğan Çınar Örneği'' isimli kitabı çıkarmıştır. Bu kitap Erdoğan Çınar'ın öne sürdüğü iddiaları<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.idefix.com/kitap/alevi-tarih-yaziminda-skandal-hamza-aksut/tanim.asp?sid=RFL835QZOT1TZQE8AZ9C | başlık = H. Harmancı, Ü. Öztürk & H. Aksüt: Alevi Tarih Yazımında Skandal, Yurt Kitap Yayın, 2010 | erişimtarihi =6 Nisan 2010-04-06 | yazar = idefix.com | arşivurl = http://web.archive.org/web/20120302024509/http://www.idefix.com/kitap/alevi-tarih-yaziminda-skandal-hamza-aksut/tanim.asp?sid=RFL835QZOT1TZQE8AZ9C | arşivtarihi = 2 Mart 2012}}</ref> ele alan bir incelemedir.
 
Bazı gelenekçiler tepki olarak [[Hasan Kılavuz]] gibi Işıkçı düşünceyi benimsemiş [[dede]]lerin ''yol düşkünü'' ilan edilmesini bile talep etmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://web.archive.org/web/20080126101815/http://www.aleviyolu.net/30-09-2006/hasan-kilavuz-derhal-duskun-edilmelidir.html | başlık = Hasan Kılavuz derhal düşkün edilmelidir! | erişimtarihi =6 2010-04-06Nisan 2010| yazar = aleviyolu.net | arşivengelli = evet}}</ref>
 
Son zamanlarda birçok yeni blog ve websitesi (örnegin [http://www.aleviyolu.org aleviyolu.org]), Işıkçı hareketine bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Bunların bazıları rakip kurum olarak görülen [[Cem Vakfı]] tarafından kurulmuştur.
86. satır:
== Işık-Alevî kurumları ==
{{ana|Alevîler|Sümerler|Hititler|Yarsanilik|Ezidilik}}
Işık hareketi önemli ve güçlü Alevi kurumları arasında çok etkili olmayı başarmıştır. Örneğin [[Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu]] (AABK), 2006 yılında geleneksel Alevilik anlayışını Işık-Alevi düşüncesine uygun bir anlayışla değiştirmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://web.archive.org/web/20080126095738/http://www.aleviyolu.net/15-01-2007/aabf-ve-aabk-yeni-program-degisikligi-ile-aleviligi-kusa-cevirmeye-devam-ediyor.html | başlık = AABF ve AABK yeni program değişikliği ile Aleviliği kuşa çevirmeye devam ediyor! | erişimtarihi =6 2010-04-06Nisan 2010| yazar = aleviyolu.net | arşivengelli = evet}}</ref>
 
Bugün AABK'ya ait YOL TV isimli bir televizyon kanalı da bulunmaktadır. Son zamanlarda Türkiye'de bulunan bazi Alevi kurumları da Alevilik anlayışlarını değiştirmiştir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Işıkçılık" sayfasından alınmıştır