|
=== Memluk himayesi dönemi ===
Hilafet; Bağdat'ın düşmesinden (13. yüzyıl) Osmanlıların Mısır'ı ele geçirmesine (16. yüzyıl) kadar Mısır'da Memluk Himayesindehimayesinde yaşadı. Bu dönemde halife, hiçbir siyasi yetkiye sahip değildir. Dini törenlerde protokolde bulunmasının yanında hiçbir etkisi olmamıştır.
=== Osmanlı himayesi dönemi ===
[[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun [[Osmanlı Hanedanı]] yönetimindeki Osmanlı Halifeliği (1517–1924), [[Geç Orta Çağ]]'ın ve [[Erken Modern Çağ]]'ın son [[Sünnilik|Sünni İslam]] halifeliği idi. Osmanlı'nın büyüme döneminde, Osmanlı yöneticileri [[I. Murad]]'ın 1362'de [[Edirne'nin Fethi|Edirne'yi fethinden]] itibaren hilafet makamında hak iddia ettiler.<ref name="Lambton">{{cite book |last1=Lambton |first1=Ann |author-link1=Ann Lambton |last2=Lewis |first2=Bernard |author-link2=Bernard Lewis |title=The Cambridge History of Islam: The Indian sub-continent, South-East Asia, Africa and the Muslim west |volume=2 |url=https://books.google.com/books?id=4AuJvd2Tyt8C |page=320 |publisher=Cambridge University Press |year=1995 |isbn=9780521223102|access-date=13 Mart 2015}}</ref> Daha sonra [[I. Selim]], Müslüman topraklarıyurtları fethetmek ve birleştirmek suretiyle, [[Mekke]] ve [[Medine]] kentlerinin savunucusu olmasıyla Osmanlıların halifelik iddiasını daha da güçlendirdi. Nihayetinde halifelik makamını ele geçirdi.<ref name="BritCal">{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/89726/caliph|title=caliph – Islamic title|work=Encyclopædia Britannica}}</ref> ▼{{Çoklu resim
| altlık = İlk Osmanlı halifesi [[I. Selim]] ve son Osmanlı halifesi [[Abdülmecid Efendi]].
| genişlik = 150
| image1 = I Selim.jpg
| image2 = Portrait of Abdülmecid II in Topkapı Saray Museum.jpg
}}
▲[[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun [[Osmanlı Hanedanı]] yönetimindeki Osmanlı Halifeliği (1517–1924), [[Geç Orta Çağ]]'ın ve [[Erken Modern Çağ]]'ın son [[Sünnilik|Sünni İslam]] halifeliği idi. Osmanlı'nın büyüme döneminde, Osmanlı yöneticileri [[I. Murad]]'ın 1362'de [[Edirne'nin Fethi|Edirne'yi fethinden]] itibaren hilafet makamında hak iddia ettiler.<ref name="Lambton">{{cite book |last1=Lambton |first1=Ann |author-link1=Ann Lambton |last2=Lewis |first2=Bernard |author-link2=Bernard Lewis |title=The Cambridge History of Islam: The Indian sub-continent, South-East Asia, Africa and the Muslim west |volume=2 |url=https://books.google.com/books?id=4AuJvd2Tyt8C |page=320 |publisher=Cambridge University Press |year=1995 |isbn=9780521223102|access-date=13 Mart 2015}}</ref> Daha sonra [[I. Selim]], Müslüman toprakları fethetmek ve birleştirmek suretiyle, [[Mekke]] ve [[Medine]] kentlerinin savunucusu olmasıyla Osmanlıların halifelik iddiasını daha da güçlendirdi. Nihayetinde halifelik makamını ele geçirdi.<ref name="BritCal">{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/89726/caliph|title=caliph – Islamic title|work=Encyclopædia Britannica}}</ref>
Osmanlı Halifeliği'ninhilafetinin ölümü, [[Batı Avrupa]] ile ilgili olarak yavaş bir güç erozyonu nedeniyle ve Osmanlı İmparatorluğu'nun [[Milletler Cemiyeti]] tarafından bölünmesi sonucu Osmanlı İmparatorluğu'nun sona ermesi nedeniyle gerçekleşti. Son Osmanlı halifesi [[Abdülmecid Efendi]], bölünmeden sonra yaklaşık 1,5 yıl halifelik makamını sürdürdü, ancak [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]]'ün [[Atatürk Devrimleri|laik reformları]] ve [[Osmanlı Hanedanı|Osmanoğulları]]nın 1924'te [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]]'nden sürgün edilmesiyle [[Hilafetin kaldırılması|halifelik makamı tarihe karıştı]].<ref>{{cite book|chapter=The Abolition of the caliphate: causes and consequences|last=Nafi|first=Beşir|authorlink=Basheer Nafi|title=The Different aspects of Islamic culture, v. 6, pt. I: Islam in the World today, Retrospective of the evolution of Islam and the Muslim world| pp= 183|date=2016|chapter-url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000260326|publisher=[[UNESCO]]|ref=harv}}</ref>
==== Osmanlılara paralel halifelikler ====
=== Türkiye Büyük Millet Meclisi/Türkiye Cumhuriyeti denetimindeki dönem ===
[[Dosya:Portrait Caliphof AbdulmecidAbdülmecid II in Topkapı Saray Museum.jpg|thumb|200px|[[Abdülmecid Efendi]], (1923)[[Osmanlı Hanedanı]]'ndan olan son halifedir.]]
1 Kasım [[1922]]'de saltanatın kaldırılması ile, Sultan-Halife gibi, çifte görevi olan Osmanlı hükümdarının elinden egemenlik hakları, devlet yetkileri alınmıştı. Eski Osmanlı hükümdarına sadece, dinî başkanlık yetkileri tanınmıştı. Hükümet, TBMM'nin seçtiği Halife Abdülmecid Efendi'den, sadece "Müslümanların Halifesi" (Halife-i Müslimin) unvanını kullanmasını, gösterişli hareketlerde bulunmamasını istemişti. Abdülmecid, halife seçildikten sonra kendisine verilen talimata aykırı olarak, Müslümanların Halifesi unvanından başka sıfat ve unvanlar taşıyarak, Cumhuriyet hükümetinin talimatı dışına çıkmıştır.
| 