Théâtre Libre: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Tarkovsky (mesaj | katkılar)
k Kaynak düzenleme
Ali Haydar (mesaj | katkılar)
k düzenleme, yazış şekli: hikaye → hikâye AWB ile
3. satır:
 
== Kökenleri ve Tarihçesi ==
Théâtre Libre, 30 Mart 1887 tarihinde [[André Antoine]] tarafından kurulmuştur. Tiyatronun temel amacı, ticari işletmeler tarafından denenmemiş ve üretilmemiş yeni oyunlar sunmaktı. <ref name=":0">{{Kitap kaynağı|başlık=On Stage: a history of theatre second edition|ad=Vera|soyadı=Mowry Roberts|yıl=1974|yayıncı=Harper & Row|yer=New York|isbn=0-06-045499-7|sayfa=|sayfalar=388–416|url=|erişimtarihi=}}</ref> Antoine, daha önce çalıştığı tiyatro grubunun reddetmesinden sonra, bir [[Émile Zola]] romanı olan ''[[Thérèse Raquin|Thérèse Raquin'i]]'' canlandırmak için kendi tiyatro şirketini açma fikri ile yola çıkmıştır. <ref name=":1">{{Kitap kaynağı|başlık=Memories of The Théâtre Libre|ad=André|soyadı=Antoine|yıl=1964|yayıncı=Coral Gables|yer=Florida: University of Miami Press|isbn=9780870240348|sayfa=|sayfalar=|url=https://books.google.com/books/about/Memories_of_the_Théâtre_libre.html?id=KCE_AAAAIAAJ|erişimtarihi=31 Ağustos 2019|dil=en}}</ref> Théâtre Libre'nin [[Sansür|sansürdensansür]]den muaf tutulmasını ve diğer tiyatroların yapamayacağı oyunlar üretmesini sağlamak için, tiyatro yalnızca aboneleri tarafından desteklenirdi. Bu, Théâtre Libre'nin yasal olarak bir tiyatro olarak kabul edilmediğinden dolayı kapıda para toplamamasına, bilet satmamasına izin verdi. <ref name=":2">{{Kitap kaynağı|başlık=The Director and the Stage|ad=Edward|soyadı=Braun|yıl=1982|yayıncı=Holmes & Meier Publishers|yer=New York|isbn=0-8419-0800-1|sayfa=|sayfalar=22–36|url=|erişimtarihi=}}</ref> “Özgür” bir tiyatro olmak, Théâtre Libre söz konusu olduğunda, doğallığı sunan ve daha önce üretilmeyen ve çoğu zaman çok fazla risk altında bulunan her türden oyun üretmeye adanmış bir tiyatro olmak anlamına geliyordu. sahneye.
 
Tiyatro [[Afiş|afişleriafiş]]leri ve [[Afiş|posterler]], günümüzün önde gelen sanatçıları tarafından, tiyatro ruhunu ve repertuarını yansıtan göze çarpmayan, cesur bir gerçekçilikle yaratıldı. Oyunlarında en unutulmaz eserleri üreten sanatçılar arasında Henri-Gabriel Ibels, Édouard Vuillard, [[Paul Signac]], George Auriol, Adolphe Willette ve [[Henri de Toulouse-Lautrec|Henri de Toulouse-Lautrec vardı]] . <ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Antoine and the Théâtre-Libre|ad=Samuel Montefiore|soyadı=Waxman|yıl=1926|yayıncı=Harvard University Press|yer=Cambridge|isbn=978-0405090561|sayfa=|sayfalar=|url=|erişimtarihi=}}</ref>
[[Dosya:Theatre_Libre_saison_1.jpg|küçükresim| İlk Performans: Le Grappin, l'Affranchie, Le Théatre Libre, 1892–93 ]]
Théâtre Libre'nin hayatını üç dönemde incelenebilir. İlk dönem, 1887 ilkbaharındaki ilk iki programla ve ardından gelen tam sezonla açılışıdır. <ref name=":3">{{Kitap kaynağı|başlık=The Independent Theatre in Europe: 1887 to the Present|ad=Anna Irene|soyadı=Miller|yıl=1931|yayıncı=Ray Long & Richard R. Smith, Inc|yer=New York|isbn=|sayfa=|sayfalar=12–96|url=|erişimtarihi=}}</ref> Antoine, tam zamanlı olarak Théâtre Libre'yi kurmak için gaz şirketindeki işinden ayrıldı. İkincisi dönem, Ekim 1888 - Haziran 1893 arasındadır. Bu süre zarfında, The Théâtre Libre, abonelikleri güçlü olan, genel eleştirmenliğe birçok ödeme yapan ve yeni işler üretmek için aranan tanınmış bir tiyatro şirketi olarak geçirdiği süreçtir. Bu yıllarda Théâtre Libre, çalışmalarının bir kısmını Odéon ve [[Comédie-Française]] gibi Paris'in önde gelen ticari tiyatrolarına aktardığını gördü. Tiyatronun son dönemi, Kasım 1893’ten 1896’da kapanışına kadar olan süreçtir. Bu süre zarfında, tiyatronun deneysel günlerinin Théâtre Libre’nin ürettiği üslup ve eserlerin artık ticari olarak kabul edilebildiği ve arandığı anlaşılır. Hem tiyatro adına hem de şahsen edindiği borç miktarı nedeniyle Antoine, Théâtre Libre’yi son iki yıl boyunca yönetime katılmaya istekli olan eski bir yönetmen / aktörün oğlu Larochelle’e devretti. Théâtre Libre'deki son performans 27 Nisan 1896’da gerçekleşti.
 
Tiyatro, varlığı boyunca 50'den fazla oyun yazarı tarafından 111'den fazla oyun sundu. <ref name=":2"/> Théâtre Libre'de üretilen her prodüksiyona sadece üç performans hakkı verilirdi: bir elbise provası, davetli konuklar için bir açılış gecesi performansı ve aboneler için bir performans. <ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The Reign of the Theatrical Director: French Theatre 1887-1924|ad=Bettina L.|soyadı=Knapp|yıl=1988|yayıncı=The Whitston Publishing Company|yer=Troy, New York|isbn=0-87875-358-3|sayfa=|sayfalar=17–62|url=|erişimtarihi=}}</ref> Ancak, başarılarına rağmen, tiyatroda önemli finansal problemler vardı. Derin borç, Théâtre Libre'nin artık ihtiyaç duyulmadığı fikriyle birleşti, artık yeni bir tiyatro biçimini ortaya koymuş ve ticari olarak başarılı olabileceğini kanıtladı, ama tiyatro başarısız oldu ve kapıları kapattı.
 
== Önemli Eserler / Tartışmalı Yapımlar ==
Tiyatro, daha çok bilinen tiyatrolar tarafından sahneye çıkmayacak kadar riskli olduğu düşünülen çalışmalar üretmekten, bazen de [[Henrik Ibsen|Henrik Ibsen'in]] ''Hayaletleri'' gibi Avrupa'da yasaklanan eserler üretmeye konsantre olmuştu''.''<ref name=":2"/> Tiyatro yılda bir, yabancı menşeîli bir oyun yaptı ve herhangi bir prodüksiyonun, ister yerli ya da yabancı eser olsun, yalnızca üç performans sergiledi. <ref name=":4">{{Kitap kaynağı|başlık=The Flower and the Castle: An Introduction to Modern Drama|ad=Maurice|soyadı=Valency|yıl=1963|yayıncı=The Macmillan Company|yer=New York|isbn=|sayfa=|sayfalar=108–111|url=|erişimtarihi=|dil=en}}</ref>
 
* ''Jacques Damour'', [[Émile Zola]] (Léon Hennique tarafından sahneye uyarlandı)
20. satır:
* ''The Kiss,'' Théodore de Banville
** Bu oyun Théâtre Libre'nin en büyük en kritik başarılarından birini yaptı. Masal ayakta alkışlarla ve coşkulu eleştirilerle karşılandı.
* [[Dosya:Paul_Signac,_Application_of_Charles_Henry's_Chromatic_Circle;_Théâtre-Libre_playbill_of_January_31,_1889.jpg|küçükresim| Paul Signac, Charles Henry Kromatik Çemberinin Uygulaması; Théâtre-Libre, 31 Ocak 1889’un senaryosu. ]] ''Tabarian's Wife,'' Catulle Mendès
** Théâtre Libre için bir başka başarı. Gösteri [[Comédie-Française|Comédie-Française'e]] devredildi.
* ''Lucie Pellegrin's End,'' Paul Alexis
** Eleştirmenler bu oyunu ve yapımını, eşcinsel ilişki sahnesinin gerçekçi tasviri ile skandal, sahne gösteriminin saldırgan olduğunu belirterek kınadılar.
* [[:fr:Rodolphe_DarzensRodolphe Darzens|Rodolphe Darzens]]'in ''Christ's Lover''
** İsa ve Mary Magdalene'in aşk ilişkisini gösteren bu gizemli oyun, kutsal ve saldırgan kabul edildi.
* [[Lev Tolstoy|Leo Tolstoy'dan]] ''Karanlığın Gücü''
** Diğerleri bu oyunun Fransız izleyiciler için çok melankolik olduğunu düşünürken, Antoine Rus hikayesinihikâyesini benimsedi.
* Henrik İbsen'den ''Hayaletler''
** Oyun, ensest ve ötenazi gibi tabu konularından dolayı Norveç, Almanya ve İngiltere'de sansürlenirken, Antoine hem eleştirmenlerin hem de arkadaşların eleştirilerini karışık yorumlarına rağmen oyunu gerçekleştirdi.
* ''Miss Julie,'' [[August Strindberg]]
** Danimarka'da yasaklandı
 
== Etkisi ==
Théâtre Libre, [[Realizm (tiyatro)|Gerçekçiliği]] Natüralizm ile birleştirdi ve topluluk oyunculuğunu öne çıkardı. [[André Antoine|Baş]] yönetmen [[André Antoine]], Doğal sahneleme'nin babası olarak tanındı. Sahnede gerçek sığır karkasları kullanıldığında olduğu gibi her oyunu mümkün olduğunca gerçek kılmaya çalıştı. Pek çok set provaları için dört duvarla örüldü, ardından Antoine izleyicilerin oyunların ne zaman başladığını görmesi için hangi duvarı kaldıracağına karar verirdi. Ayrıca, daha doğal aydınlatma ile ayak aydınlatmalarını değiştirdi. Antoine, her oyunun kendine özgü bir ortamı olması gerektiğine inanıyordu <ref name=":0"/>.
 
Théâtre Libre, türünün ilki idi ve 1889'da açılan Berlin'deki Freie Bühne ({{Dil|de|yazı=|çeviri=Serbest Sahne||dil_adı=e}}) ve 1891'de açılan Londra'daki Independent Theater Society gibi birçok tiyatro salonunun açılışına ilham verdi. <ref name=":0"/> Bu fikirden 1899'da Freie Volksbühne, (Serbest Halkın Sahnesi), 1899'da Stage Society ve 1901'de [[Abbey Tiyatrosu|Dublin'deki Abbey Tiyatrosu]] büyüdü.
 
Gerçekçilik ve natüralizmdeki sahnelenmedeki Théâtre Libre'nin etkisi 1898'de Constantine Stanislavski ve Nemirovich-Danchecko tarafından kurulan ve halen faaliyet göstermekte olan Moskova Sanat Tiyatrosu'nda görülebilir. <ref name=":0"/>
 
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
 
[[Kategori:Fransa'daki tiyatro toplulukları]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Théâtre_Libre" sayfasından alınmıştır