Osmanlı İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
TAHIR321 (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
167. satır:
Yıldırım Bayezid'in esir düşmesi ve esaret hayatındaki ölümünden sonra, oğulları [[İsa Çelebi|İsa]], [[Mehmed Çelebi|Mehmed]], [[Musa Çelebi|Musa]] ve [[Süleyman Çelebi (Emir)|Süleyman]] arasında taht kavgaları başladı. [[Fetret Devri]] adıyla bilenen dönemin başında Timur, Yıldırım tarafından ele geçirilen Anadolu beylerine eski topraklarında yeniden bağımsız beylikler kurdurdu.<ref name=mulk/> Tahtın sahibi olmak için şehzadeler arasında yapılan mücadelelerde ilk olarak Musa, İsa tarafından mücadelenin dışına atıldı ve ilk olarak Germiyanoğulları'na, ardından [[Karamanoğulları Beyliği|Karamanoğulları]]{{'}}na sığındı.<ref name=mulk/> 1406 yılında İsa, Mehmed'in tarafını tutan askerler tarafından öldürüldü.<ref name=mulk/> Böylece mücadele Süleyman ve Mehmed arasında devam etmeye başladı; Süleyman, devletin Rumeli yakasının, Mehmed, Anadolu yakasının yöneticisi oldu.<ref name=mulk/> İki kardeş arasında süren çatışmalar sırasında Musa, yeniden harekete geçti ve 1411'de Süleyman Çelebi'nin bulunduğu Edirne'ye baskın yaptı.<ref name=mulk/> Aynı yıl Süleyman öldürüldü. 1411'den sonra çarpışmalar, Mehmed ve Musa arasında sürmeye başladı.<ref name=mulk/> İki kardeş arasındaki mücadele, 1413 yılında Mehmed'in Musa'yı öldürtmesi ile sonlandı ve Fetret Devri noktalanmış oldu. Aynı yıl Mehmed, [[I. Mehmed]] unvanı ile Osmanlı tahtına oturdu. Saltanatı sırasında Ankara Savaşı sonrası Anadolu'da yitirilen toprakların birçoğunu yeniden ele geçirdi.<ref name=mulk/> Döneminde [[Venedikliler]] ile yapılan ilk deniz savaşı, başarısızlıkla sonuçlandı.<ref>Norwich, John Julius (1982) ''A History of Venice'', Londra:Penguin ISBN 0-14-101383-4 {{ing}} say. 193-194</ref> [[Şeyh Bedreddin#Şeyh Bedreddin|Şeyh Bedrettin]], [[Börklüce Mustafa#İsyan|Börklüce Mustafa]] ve [[Torlak Kemal]] isyanlarını bastırdı. Saltanatın sonlarında, Timur tarafından esir edilen kardeşi [[Düzmece Mustafa|Mustafa]] olduğunu iddia eden bir kişinin kendisini Osmanlı padişahı ilan etmesi üzerine, bu sorun ile uğraştı ve Mustafa'nın üzerine yürüdü. Mustafa, yenilmesinin üzerine Bizans'a sığındı.<ref>Norwich, John Julius (1982), ''Byzantium: Decline and Fall'', Londra:Penguin ISBN 0-679-41650-1 {{ing}} say.378</ref> I. Mehmed, 1421 yılına gelindiğinde vefat etti.<ref name=mulk/>
 
I. Mehmed'in vefatı üzerine tahta [[II. Murad]] çıktı. I. Mehmed'in ölümü üzerine Bizans tarafından serbest bırakılan Mustafa, II. Murad'ın saltanatının başında [[Düzmece Mustafa İsyanı]] olarak bilinen isyanı çıkardı. Mustafa, 1422'de yakalandı ve idam edilerek isyan sonlandırıldı.<ref>{{Kitap kaynağı|son=Uzunçarşılı | ilk=İsmail Hakkı|yıl=1995|başlık=Büyük Osmanlı Tarihi|yayımcı=Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları}}</ref> Aynı yıl [[Konstantinopolis Kuşatması (1422)|İstanbul'u kuşattı]] fakat başarılı olamadı.<ref name="Constantinople">Stephen Turnbull, ''[http://www.ospreypublishing.com/title_detail.php/title=S759X~ser=FOR The Walls of Constantinople, AD 324-1453]'', Osprey Publishing, ISBN 1-84176-759-X.</ref> İki taraf da teknolojik bakımdan tamamen birbirine eşitti ve Türkler "bombardıman taşlarını almak için" barikat kurmak zorunda kalmışlardı.<ref name="Constantinople" /> Yine aynı yıl kendisinin kardeşi [[Küçük Mustafa]] da tahta geçmek için isyan etti. İsyan, birkaç ay içinde bastırıldı.<ref>Joseph von Hammer: ''Osmanlı Tarihi'' Vol I (condensation: Abdülkadir Karahan), Milliyet yayınları, İstanbul. ss 79-80</ref> Döneminde, [[Aydınoğulları Beyliği|Aydınoğulları]], [[Germiyanoğulları Beyliği|Germiyanoğulları]], [[Menteşe Beyliği|Menteşeoğulları]] ve [[Tekeoğulları Beyliği|Tekeoğulları]] tamamen Osmanlı egemenliği altına girdi.<ref>[http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)], Dr. Hans Theunissen, [[Leiden Üniversitesi]], [[Hollanda]], [[1998]], içinde 5. bölüm [http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG07.pdf Venedik ile Türkmen Beylikleri Menteşe and Aydın - Venice and the Turcoman Begliks of Menteşe and Aydın]</ref> 1444'te Macarlar ile [[Edirne-Segedin Antlaşması]]{{'}}nı imzaladı. Antlaşmaya göre, tarafların on yıl boyunca savaşmamaları kararlaştırıldı.<ref name=sugar>{{Kitap kaynağı|son=Sugar|ilk=Peter|başlık=Southeastern Europe Under Ottoman Rule, 1354-1804 | year = 1977 | format = Reprint | publisheryayıncı = [[University of Washington Press]] | chapter = Chapter 1: The Early History and the Establishment of the Ottomans in Europe | chapterurl = http://coursesa.matrix.msu.edu/~fisher/hst373/readings/sugar.html | accessdateerişimtarihi =19 Mayıs 2007}}</ref> Barışın hemen ardından yerini kendi isteği ile on iki yaşındaki oğlu [[II. Mehmed]]{{'}}e bıraktı.<ref name="inalcık1s61">İnalcik, Halil (1995) ''a.g.e.'' s.61-67</ref> Osmanlı tahtının henüz on iki yaşındaki şehzadeye kalmasını fırsat olarak değerlendiren Haçlı birliği, Edirne-Segedin Antlaşması{{'}}nı yok sayarak Osmanlı{{'}}ya savaş açtı. Kasım 1444{{'}}te gerçekleştirilen [[Varna Muharebesi]] için II. Murad tekrar ordunun başına geçti ve bu muharebeyi kazandı.<ref name="inalcık1s61"/> Ancak, savaşın hemen ardından tekrar tahta geçmedi; ikinci kez tahta geçmesi 1446 yılında gerçekleşti. 1448'de Osmanlı'nın Balkan hakimiyetine son vermek amacıyla kendisine saldıran [[Eflak Prensliği|Eflak]] ve [[Macaristan Krallığı|Macaristan]] orduları ile [[II. Kosova Muharebesi]]{{'}}ni yaptı; muharebenin kazananı oldu.<ref>{{Kitap kaynağı|son=Larousse|yıl=1993|başlık=Théma Larousse Cilt-1 sf.141|yayımcı=[[Milliyet (gazete)|Milliyet]]|yer=İstanbul|dil=Türkçe}}</ref> 1451 yılına gelindiğinde vefat etti.<ref>{{Kitap kaynağı| yazar= Atilla Şahiner | başlık = "Osmanlı Tarihi" |yayımcı=Lacivert Yayınları|yıl=2008|sayfalar=80}}</ref> Vefatının üzerine tahta tekrar oğlu [[II. Mehmed]] geçti.
 
=== Yükselme (1453-1683) ===