Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Kurulu: Revizyonlar arasındaki fark

'''Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Kurulu''', 28390 sayılı Resmî Gazete'de yayınlanan yönetmelik ile görevleri yeniden düzenlenen,<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/08/20120823.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/08/20120823.htm | başlık = Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Genelgesi | tarih = 23 Ağustos 2012 | yayıncı = [[T.C. Resmî Gazete]] | language = Türkçe | erişimtarihi = 1 Aralık 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161202170219/http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/08/20120823.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/08/20120823.htm | arşivtarihi = 2 Aralık 2016}}</ref> görevleri arasında bakanlıklar ile ilgili kamu kurum ve kuruluşları arasında Türkiye Cumhuriyeti’nde akaryakıt kaçakçılığı konusunda koordinasyon sağlanması bulunan kuruldur. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın koordinasyonunda toplantılar, çalışmaların çerçevesi ve raporlamaların gerçekleştirildiği kurulun üyeleri ise [[Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı|Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı]], [[Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı|Ekonomi Bakanlığı]], Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’ndan müsteşarlar ile Gelir İdaresi Başkanlığı ve [[Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı|Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanlığı]]’ndan başkanlardır.

Yönetmelik ile oluşturulan kurullar, ilgili bakanlık ve başkanlıkların iller düzeyinde görevli sorumluları Vali’lerin başkanlığında toplantılar icra ederler. Bu toplantılarda alınan kararlar Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Kurulu’na gönderilir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.gtb.gov.tr/haberler/akaryakit-kacakciligi-ile-mucadele-kurulu-kuruldu | başlık = Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Kurulu Kuruldu | tarih = 23 Ağustos 2012 | yayıncı = [[Türkiye Cumhuriyeti Gümrük ve Ticaret Bakanlığı]] | language = Türkçe | erişimtarihi = 1 Aralık 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161202165339/https://www.gtb.gov.tr/haberler/akaryakit-kacakciligi-ile-mucadele-kurulu-kuruldu | arşivtarihi = 2 Aralık 2016}}</ref> Kurula bağlı ekipler, Türkiye genelinde kaçak akaryakıt kullanımını her alanda denetlediği gibi bunun dışında limanlarda, petrol istasyonlarında, hava limanlarında, yurda giriş-çıkış noktalarında da yoğun olarak denetim ve kontrol görevlerini yerine getirmektedirler.

Ulusal Marker, sürekli olarak güncellenen sıvı bir formüldür. İçeriği hem kimyasal hem de biyolojik olan bu formül, her 1.000 litre akaryakıta 8 mililitre olacak şekilde eklenmektedir. Formül sürekli olarak güncellendiğinden dolayı, takip edilmesi zorlaşmaktadır. Ayrıca takip edilmesine daha da kolaylaştırmak amacıyla her firma için ayrı DNA içeren markerler kullanılmaya başlanmıştır. Bunun yanı sıra ulusal marker kontrolünde, akaryakıt ürününde bu formülün normal düzeyde bulunup, bulunmadığı da kontrol edilir. Böylece, akaryakıt veya lgp ürününe kaçak akaryatık eklemesi yapılıp, yapılmadığı da anlaşılmış olur. Türkiye’de ulusal marker kontrolleri Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı ekipleri tarafından kontrol edilir. EPDK ile TÜBİTAK’ın birlikte çalıştığı kontrol faaliyetlerinde, EPDK elde ettiği verileri mümkün olan en kısa süre içerisinde TÜBİTAK’ta bulunan ilgili birime gönderir. Ulusal Marker Türkiye’de 2007 yılından bu yana kullanılmaktadır. Ulusal Marker, Türkiye’de akaryakıt ürünlerine 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun birinci bölümünün 44’üncü maddesinde tanımı yapılmakta, altıncı bölüm 18’inci maddesinde ise diğer yasal düzenlemeleri bulunmaktadır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5015.pdf | başlık = Petro Piyasas Kanunu | tarih = 20 Aralık 2003 | yayıncı = [[T.C. Resmî Gazete]] | language = Türkçe | erişimtarihi = 1 Aralık 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160730034913/http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5015.pdf | arşivtarihi = 30 Temmuz 2016}}</ref> Ayrıca Kaçak Petrolün Tespit ve Tasfiyesine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te de numune alınması, analiz sonrası muhafazası ve teknik düzenlemeler ile ilgili usul ve esaslar bulunur.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/05/20070527-3.htm | başlık = Kaçak Petrolün Tespit ve Tasfiyesine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik | tarih = 27 Mayıs 2007 | yayıncı = Resmî Gazete | language = Türkçe | erişimtarihi = 1 Aralık 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161202170432/http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/05/20070527-3.htm | arşivtarihi = 2 Aralık 2016}}</ref>

2013 yılında Ulusal Marker’ın daha hızlı ve süratli şekilde tespit kontrol edilebilmesi amacıyla TÜBİTAK tarafından Gezici Ulusal Marker Referans Cihazı (GUMREF) isimli bir araç geliştirildiği açıklanmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tubitak.gov.tr/tr/haber/kacak-akaryakit-gezici-marker-cihaziyla-aninda-belirlenecek | başlık = Kaçak Akaryakıt Gezici Marker Cihazıyla Anında Belirlenecek | tarih = 7 Haziran 2013 | yayıncı = [[Tübitak]] | language = Türkçe | erişimtarihi = 1 Aralık 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161202233208/http://www.tubitak.gov.tr/tr/haber/kacak-akaryakit-gezici-marker-cihaziyla-aninda-belirlenecek | arşivtarihi = 2 Aralık 2016}}</ref> Bu araç aynı yıl Temmuz ayında kullanılmaya başlanmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.dengegazetesi.com.tr/gumref-kullanildi-90757h.htm | başlık = GUMREF Kullanıldı | tarih = 16 Temmuz 2013 | language = Türkçe | erişimtarihi = 1 Aralık 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161202035604/http://www.dengegazetesi.com.tr/gumref-kullanildi-90757h.htm | arşivtarihi = 2 Aralık 2016}}</ref> Ulusal Marker’ın bulunmadığı tespit edilen kaçak akaryakıt, İl Özel İdareleri tarafından muhafaza edilmektedir ve kapsamda muhafazanın sağlanması için hazineden ilgili kaynak İl Özel İdaresi’ne aktarılır. Kontroller Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ile Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü ekipleri tarafından yapılabildiği gibi EPDK ekipleri ile birlikte ortak olarak da gerçekleştirilebilmektedir.

Maliye Bakanlığı’nın da üyeleri arasında yer aldığı Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Kurulu, akaryakıt kaçakçılığını mali yönden de takip etmektedir. Bu doğrultuda Türkiye Cumhuriyeti’nde akaryakıtta hem vergi kaçakçılığının hem de kaçak akaryakıt kullanımının kontrol edilebilmesi amacıyla 2013 yılından itibaren akaryakıt istasyonlarının tümünde, araçların plakalarının ve alınan akaryakıt miktarının kaydedilmesine yarayan ödeme kaydedici cihazlar faaliyete geçirilmiştir. Bu sistemin ana amaçlarından birisi ise; Türkiye’de 2014 yılına kadar akaryakıt fiyatlarına yapılan zamlar doğrultusunda oluşan, yıllık 2,5 milyar dolarlık vergi kaybının önlenmesi amaçlanmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.star.com.tr/ekonomi/depoyu-fulleyene-aninda-takip-haber-785785/ | başlık = Depoyu fulleyene anında takip | tarih = 3 Eylül 2013 | yayıncı = [[Star (gazete)|Star]] | language = Türkçe | erişimtarihi = 1 Aralık 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161202101401/http://www.star.com.tr/ekonomi/depoyu-fulleyene-aninda-takip-haber-785785/ | arşivtarihi = 2 Aralık 2016}}</ref> Akaryakıt istasyonu işletmeciliği faaliyetinde bulunan tüm işletmeler tarafından kullanılması zorunludur. Taşıtlara yapılmayan bidon ve varil gibi depolama alanlarına akaryakıt aktarılması durumunda araç plakası yerine akaryakıtı alan kişinin bilgileri cihaza girilmektedir. Ayrıca petrol istasyonlarının satım işini kolaylaştırmak amacıyla kurdukları taşıt veya müşteri tanıma sistemleri de bu cihaza entegre olarak çalıştırılmaktadır. Ayrıca bu sistem için “Arka Ofis” adı da kullanılmaktadır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.aksam.com.tr/ekonomi/akaryakit-alacaklar-dikkat/haber-241419 | başlık = Akaryakıt alacaklar dikkat! | tarih = 3 Eylül 2013 | yayıncı = [[Akşam (gazete)|Akşam]] | language = Türkçe | erişimtarihi = 1 Aralık 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161202040152/http://www.aksam.com.tr/ekonomi/akaryakit-alacaklar-dikkat/haber-241419 | arşivtarihi = 2 Aralık 2016}}</ref>

Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Kurulu tarafından gerçekleştirilen analizlerde, Türkiye’de 2012 yılında 113 milyon TL, 2013 yılının ilk on ayında ise 130 milyon TL tutarında akaryakıt kaçakçılığının ortaya çıkarıldığı belirlenmiştir. Asıl olarak kurul, 2005 yılından bu yana faaliyet göstermektedir. Fakat 2013 yılı itibarıyla kaçak akaryakıt konusunda faaliyetlerini daha da genişletmiş ve çıkarılan yönetmelik ile diğer kanunlarda düzenlemeler yapılmasını sağlamıştır. Ayrıca, tek bir bakanlık yerine konu ile ilgili tüm bakanlık ve kuruluşların ortak çalışma yapması olanağı bu kurul ile getirilmiştir. 2013 yılındaki yeni düzenleme ile hazırlanan “Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Eylem Planı” toplam 22 maddeden oluşmaktadır. Kurul, yalnızca kontrol amacıyla değil; aynı zamanda akaryakıt konusunda kazanç sağlayan ve bu pazarda çalışan tüm çalışanların da eğitilmesi amacıyla gerekli çalışmaları yapmaktadır. Bunun haricinde akaryakıt pazarında insan kaynakları ve akaryakıt konusunda halkın bilinçlendirilmesi için medyayı da kullanmaktadır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.hakimiyet.com/ekonomi/enerji-gazetecileri-dernegi-kahvaltisi-h247900.html | başlık = Enerji Gazetecileri Derneği Kahvaltısı | tarih = 28 Kasım 2013 | yayıncı = hakimiyet.com | language = Türkçe | erişimtarihi = 1 Aralık 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161202044128/http://www.hakimiyet.com/ekonomi/enerji-gazetecileri-dernegi-kahvaltisi-h247900.html | arşivtarihi = 2 Aralık 2016}}</ref>