Kuark: Revizyonlar arasındaki fark

[[Standart Model]], günümüz itibarıyla bilinen tüm [[temel parçacık]]ları açıklayan bir [[teori]]dir.<ref>{{Dergi kaynağı |yazar=Amsler, C. ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |başlık= Higgs Bosons: Theory and Searches |url=http://pdg.lbl.gov/2009/reviews/rpp2009-rev-higgs-boson.pdf |dergi=[[Physics Letters|Physics Letters B]] |cilt=667 |basım=1 |sayfalar=1-1340 |yıl=2008 |doi=10.1016/j.physletb.2008.07.018}}</ref> Bu model kuarkların (q); [[yukarı kuark|yukarı]] (u), [[aşağı kuark|aşağı]] (d), [[tılsım kuark|tılsım]] (c), [[garip kuark|garip]] (s), [[üst kuark|üst]] (t) ve [[alt kuark|alt]] (b) olmak üzere altı [[çeşni (parçacık fiziği)|çeşnisini]] de kapsar.<ref name="HyperphysicsQuark">{{Web kaynağı | url = http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/Particles/quark.html | başlık = Quarks | yayımcı = [[Georgia Devlet Üniversitesi]] Fizik ve Astronomi Bölümü | ilk = R. |son=Nave |dil=İngilizce | iş = [[HyperPhysics]] | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150905155121/http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/particles/quark.html | arşivtarihi = 5 Eylül 2015}}</ref> Kuarkların [[antiparçacık]]larına antikuark denir ve karşılık gelen kuarkın sembolünün üzerine çizgi eklenerek gösterilir (örneğin yukarı kuark için anti kuark <span style="text-decoration:overline;">u</span> ile gösterilir). [[Antimadde]]lerin genelinde olduğu gibi, antikuarklar da kendi kuarkı ile aynı [[kütle]]ye, [[ortalama ömür|ortalama ömre]] ve [[spin (fizik)|spine]] sahip olsa da [[elektrik yükü]] ve diğer [[yük (fizik)|yükleri]] [[Toplamaya göre ters|ters işaretlidir]].<ref>{{Kitap kaynağı |ilk=S. S. M. |son=Wong |başlık=Introductory Nuclear Physics |basım=2. |sayfa=30 |dil=İngilizce |yayımcı=[[Wiley Interscience]] |yıl=1998 |isbn=0-471-23973-9}}</ref>

 

 

Hadronların [[kuantum sayısı|kuantum sayılarını]] belirleyen kuarklara değerlik kuark denir. Bununla birlikte hadronlar, kuantum sayısına etki etmeyen sonsuz sayıda [[sanal parçacık|sanal]] (veya [[#deniz kuarkları|deniz]]) kuark, antikuark ve [[gluon]] barındırabilir.<ref>{{Kitap kaynağı |ilk1=B. |son1=Povh |ilk2=C. |son2=Scholz |ilk3=K. |son3=Rith |ilk4=F. |son4=Zetsche |başlık=Particles and Nuclei |sayfa=98 |yayımcı=[[Springer Science+Business Media|Springer]] |dil=İngilizce |yıl=2008 |isbn=3540793674}}</ref> Üç değerlik kuarklı [[baryon]]lar ve bir değerlik kuark ile bir antikuarklı [[mezon]]lar olmak üzere iki farklı hadron ailesi vardır.<ref>{{Kitap kaynağı |ilk=P. C. W. |son=Davies |başlık=The Forces of Nature |yayımcı=[[Cambridge University Press]] |yıl=1979 |bölüm=Bölüm 6.1 |dil=İngilizce |isbn=052122523X}}</ref> En yaygın görülen baryonlar, [[atom çekirdeği]]ni oluşturan [[proton]] ve [[nötron]]dur.<ref name="Knowing">{{Kitap kaynağı |ilk=M. |son=Munowitz |başlık=Knowing |sayfa=35 |yayımcı=[[Oxford University Press]] |yıl=2005 |dil=İngilizce |isbn=0195167376}}</ref> Hadronların büyük bir bölümü bilinmekte olup ([[baryonlar listesi]] ile [[mezonlar listesi]] maddelerine bakınız) bunların çoğu kuark bileşenleri ve yapıtaşını oluşturan kuarkların kazandırdığı özelliklerle ayırt edilirler.<ref group="nb">p ile Δ⁺ ve n ile Δ⁰ gibi bazı baryonlar aynı kuark içeriğine sahiptirler. Bu durumlarda Δ parçacıkları proton ve nötronun uyarılmış durumları olarak nitelendirilirler.</ref><ref>{{Kitap kaynağı |son1=Serway |ilk1=Raymond A. |son2=Jewett |ilk2=John W. |başlık=Finding Patterns in the Particles |sayfa=1067 |yayımcı=[[Cengage Learning]] |yıl=2005 |isbn=053449143X |baskı=4 |dil=İngilizce |url=http://books.google.com/books?id=1DZz341Pp50C&pg=PA1067&lpg=PA1067&dq=%22bottomness%22+quark&source=bl&ots=RjB6hCGRpm&sig=mG00q0MNz4VDcV1Mb_eNARDKej8&hl=tr&ei=cLqmS5HJOJyL_AaQi6zpCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=10&ved=0CDUQ6AEwCTgU#v=onepage&q=%22bottomness%22%20quark&f=false}}</ref> Varlıkları, kuark modelinin oluşturulmasından beri tahmin edilen daha fazla değerlik kuarka sahip [[egzotik hadron]]lar olan [[pentakuark]]lar ({{Atomaltı parçacık|quark}}{{Atomaltı parçacık|quark}}{{Atomaltı parçacık|quark}}{{Atomaltı parçacık|quark}}{{Atomaltı parçacık|antiquark}}) 2015 yılında [[LHCb deneyi]] sırasında keşfedilirken<ref name="LHCbpenta">{{dergi kaynağı |ilk=R. |son=Aaij |collaboration=[[LHCb deneyi|LHCb iş birliği]] |yıl=2015 |başlık=Observation of J/ψp Resonances Consistent with Pentaquark States in Λ{{su|p=0|b=b}}→J/ψK⁻p Decays |dergi=Physical Review Letters |cilt=115 |sayı=7 |sayfa=072001 |arxiv=1507.03414 |bibcode=2015PhRvL.115g2001A |dil=İngilizce |doi=10.1103/PhysRevLett.115.072001}}</ref> [[tetrakuark]]ların ({{Atomaltı parçacık|quark}}{{Atomaltı parçacık|quark}}{{Atomaltı parçacık|antiquark}}{{Atomaltı parçacık|antiquark}}) varlığı henüz ispatlanamamıştır.<ref name="Belletetra">{{dergi kaynağı |son=Choi | ilk=S.-K. |collaboration=[[Belle deneyi|Belle iş birliği]] |display-authors=etal |yıl=2007 |başlık=Observation of a Resonance-like Structure in the {{Atomaltı parçacık|Pion+-}}&Psi;&prime; Mass Distribution in Exclusive B&rarr;K{{Atomaltı parçacık|Pion+-}}&Psi;&prime; decays |dergi=Physical Review Letters |cilt=100 |sayı=14 |sayfa=142001 |dil=İngilizce |arxiv=0708.1790 |bibcode=2008PhRvL.100n2001C |doi=10.1103/PhysRevLett.100.142001}}</ref><ref name="LHCbtetra">{{dergi kaynağı |ilk=R. |son=Aaij |collaboration=[[LHCb deneyi|LHCb iş birliği]] |yıl=2014 |başlık=Observation of the Resonant Character of the Z(4430)⁻ State |dergi=[[Physical Review Letters]] |cilt=112 |arxiv=1404.1903 |bibcode=2014PhRvL.112v2002A |dil=İngilizce |doi=10.1103/PhysRevLett.112.222002}}</ref>