Greta Thunberg: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
YBot (mesaj | katkılar)
Arşiv bağlantısı eklendi
13. satır:
| aktif_yılları =
| tanınma = İklim değişikliği konusunda okul grevi
| akrabalar = Svante Thunberg (babası)<br />[[Malena Ernman]] (annesi)<br /> Olof Thunberg (dedesi)<ref name="Goodman">{{citeWeb kaynağı web| url = https://www.democracynow.org/2018/12/11/meet_the_15_year_old_swedish | title = School Strike for Climate: Meet 15-Year-Old Activist Greta Thunberg, Who Inspired a Global Movement | website = Democracy Now! | arşivurl = http://web.archive.org/web/20190717102212/https://www.democracynow.org/2018/12/11/meet_the_15_year_old_swedish | arşivtarihi = 17 Temmuz 2019}}</ref>
| eğitim =
}}
'''Greta Tintin Eleonora Ernman Thunberg''' <ref name="plantbasednews.org"/><ref name="plantbasednews.org"/> {{Efn|{{IPA-sv|²ɡreːta ²tʉːnbærj|lang|Sv-Greta Thunberg.ogg}}}} (3 Ocak 2003 doğumlu), 15 yaşında, İsveç Parlamentosu dışında, Ağustos 2018'de [[iklim değişikliği]] ile savaşmaya hemen başlanması gerektiği konusunda protesto etmeye başlayan İsveçli bir eylemci. "İklim için okul grevi" ile medyanın dikkatini çekmeye başladı ve o zamandan beri açık bir iklim aktivisti oldu .<ref name="plantbasednews.org">{{Web kaynağı | arşivengelli = evet}}</ref><ref name="Our house is on fire"/><ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref><ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref> Yayına yanıt olarak, okullar iklim hareketi için grev Kasım 2018’de başlamış ve aynı yılın Aralık ayında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nın (COP24) ardından dünyaya yayılmıştır.
 
15 Mart 2019'da,<ref name="Our house is on fire"/>, dünyanın dört bir yanındaki 112 ülkesinde tahmini 1,4 milyon öğrenciye grev ve protesto çağrısına katıldı.<ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref> 24 Mayıs 2019'da 125 ülkeden öğrenci içeren benzer bir etkinlik düzenlendi.<ref name="Our house is on fire"/> Temmuz 2019’da, [[OPEC|Petrol İhracatçı Ülkeler Örgütü]] (OPEC) adına, genel sekreter Mohammed Barkindo Thunberg’i ve diğer gençleri ilan etti. iklim aktivistleri fosil yakıt endüstrisi için "en büyük tehdit" olarak belirlendi.<ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref><ref name="Our house is on fire"/>
 
Thunberg, aktivizmi için çeşitli ödüller ve ödüller aldı. Mart 2019'da, [[Yüce Meclis|Norveç parlamentosunun]] üç üyesi, [[Nobel Barış Ödülü]] için Thunberg'i aday gösterdi.<ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref> Mayıs 2019’da, 16 yaşındayken, ''[[Time]]'' dergisinin kapağında yer aldı.<ref name="plantbasednews.org">{{Web kaynağı | arşivengelli = evet}}</ref> Bazı medya dünya sahnesi üzerindeki etkisini "Greta Thunberg etkisi" olarak nitelendirdi.<ref name="plantbasednews.org">{{Web kaynağı | arşivengelli = evet}}</ref><ref name="plantbasednews.org">{{Web kaynağı | arşivengelli = evet}}</ref><ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref>
 
== Hayatı ==
Greta Thunberg, 3 Ocak 2003'te doğdu.<ref name="plantbasednews.org"/> Annesi [[Malena Ernman]], İsveçli bir opera sanatçısı ve babası, aktör Svante Thunberg .<ref name="Democracy Now">{{Görüşme kaynağı}}</ref> Dedesi oyuncu ve yönetmen Olof Thunberg .<ref name="plantbasednews.org"/>
 
Kasım [[TED (konferans)|2018'deki]] bir [[TED (konferans)|TEDx]] konuşmasında Thunberg, ilk olarak sekiz yaşında iklim değişikliğini duyduğunu ve neden bu kadar az şey yapıldığını anlayamadığını söyledi.<ref name="Thunberg_20181212">{{Video kaynağı}}</ref> 11 yaşındayken depresyona girdi ve konuşmayı bıraktı. Daha sonra [[Asperger sendromu]] <ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref>, [[Obsesif kompulsif bozukluk|obsesif-kompulsif bozukluk]] (OKB) <ref name="Our house is on fire"/>, [[Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu|DEHB]] <ref name="plantbasednews.org">{{Web kaynağı | arşivengelli = evet}}</ref> ve seçici mutizm tanısı kondu.<ref name="Our house is on fire"/> Seçici mutizmin ancak ihtiyaç duyduğu zaman konuştuğunu ve “şimdi bu anlardan biri” olduğunu; ve "spektrum" da olmak, "hemen hemen her şey siyah veya beyaz olduğu için" bir avantajdı.<ref name="Thunberg_20181212" /> Thunberg “Protesto etmezsem içeride ölüyormuşum gibi hissediyorum” dedi.<ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref> İsveç parlamentosu dışındaki broşürleri şöyle belirtti: "Bunu yapıyorum çünkü siz yetişkinler geleceğime saldırıyorlar." <ref name="Our house is on fire"/>
 
Babası okula gitmemesinden hoşlanmıyor, ancak şöyle diyor: "[Biz] ayakta durmak istediğine saygı duyuyoruz. Evde oturup gerçekten mutsuz olabilir ya da protesto edip mutlu olabilir" diyor.<ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref> Greta, ailesinin [[Karbon ayak izi|karbon ayakizini]] azaltmak için, [[Veganlık|vegan]] olmaları ve uçmayı [[Veganlık|bırakmaları]] konusunda ısrar etti.<ref name="plantbasednews.org"/> Ailesini suçlu hissetmelerini sağlayarak et yemekten vazgeçmeye ikna ettiğini söyledi. “Onlara geleceğimizi çaldıklarını söylemeye devam ettim.” <ref name="plantbasednews.org"/> Annesi ayrıca uluslararası kariyerini bir opera şarkıcısı olarak bıraktı.<ref name="Our house is on fire"/> Uluslararası etkinliklerde konuşma davetlerine rağmen, Greta da hiçbir yere uçmuyor.<ref name="plantbasednews.org"/>
46. satır:
 
=== Başlangıç ===
20 Ağustos 2018'de, dokuzuncu sınıfa yeni başlayan Thunberg, İsveç'in en sıcak yaz aylarında 2018 yılındaki sıcak dalgaların ve orman yangınlarının ardından 9 Eylül'de 2018 İsveç genel seçimlerine kadar okula gitmemeye karar verdi.<ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref> Talepleri, İsveç hükümetinin [[Paris Anlaşması]]na uygun olarak karbon emisyonlarını azaltmasıydı ve ''Skolstrejk för klimatet'' (iklim için okul grevi) dövizi ile okul saatlerinde üç hafta boyunca her gün [[Riksdag]] dışında oturarak protesto etti.<ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref> İsveç iklim odaklı sosyal medya şirketi ''We Have Time'' (WDHT) ' ın kurucusu Ingmar Rentzhog'a göre, grev serbest çalışan bir fotoğrafçıyla ortaya çıktıktan sonra halkın dikkatini çekmeye başladı ve ardından Thunberg'in fotoğrafları Facebook sayfası ve Instagram hesaplarından yayınladı . Ayrıca şirketin [[YouTube]] kanalında neredeyse 88.000 kez görüntülenen İngilizce bir video yayınladı.<ref name="plantbasednews.org">{{Web kaynağı | arşivengelli = evet}}</ref>
 
Genel seçimlerden sonra Thunberg sadece Cuma günleri greve devam etti ve hızla dünya çapında dikkat çekmeye başladı. Tüm dünyadaki okul öğrencilerine, öğrenci grevlerine katılmaları için ilham verdi.<ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref> 2018 Aralık itibariyle en az 270 şehirde 20.000'den fazla öğrenci grev yapmıştı.<ref name="Our house is on fire"/>
78. satır:
 
=== Berlin ===
29–31 Mart 2019 haftasonu, Thunberg Berlin'i ziyaret etti. Cuma günü [[Brandenburg Kapısı]] yakınında yaklaşık 25.000 kişinin önünde konuştu ve “Geleceklerinin yok edilmesini protesto etmek için çocukların kendi eğitimlerini feda etmeleri gereken garip bir dünyada yaşıyoruz. Bu krizin en küçüğü en çok etkilenecek olanlardır. ” <ref name="Our house is on fire"/> Konuşma sonrasında, Thunberg ve diğer iklim aktivisti Luisa Neubauer, Potsdam İklim Etkisi Araştırma Enstitüsü'nü ziyaret etti ve orada bilim insanlarıyla bir araya geldi. Cumartesi günü, Thunberg, Almanya'nın yıllık film ve televizyon ödül şovunda ' Altın Kamera ' Özel Ödülü'nü aldı. Gala'daki kabul konuşmasında Thunberg, her yerden ünlüleri etkilerini kullanmaya ve iklim aktivizmi için adil bir şekilde paylaşmalarını istedi.<ref name="plantbasednews.org">{{Web kaynağı | arşivengelli = evet}}</ref><ref name="plantbasednews.org"/><ref name="plantbasednews.org"/>
 
=== AB liderleri ===
94. satır:
 
=== "Greta Thunberg etkisi" ===
Thunberg, "Greta Thunberg etkisi" olarak nitelendirilen bazı kız öğrenci iklimi savaşçılarına ilham verdi.<ref name="plantbasednews.org">{{Web kaynağı | arşivengelli = evet}}</ref> Açık sözlü duruşuna cevaben, çeşitli politikacılar iklim değişikliğine odaklanma gereğini de kabul etmişlerdir. İngiltere'nin çevre sekreteri Michael Gove, “Sizi dinlerken, büyük bir hayranlık hissetmiştim, aynı zamanda sorumluluk ve suçluluk duydum. Ailenizin neslindenim ve neredeyse ele almak için yeterince şey yapmadığımızı biliyorum. iklim değişikliği ve daha geniş çevresel kriz yaratmalarına yardım ettik. " 2008 İklim Değişikliği Yasası'nın yürürlüğe girmesinden sorumlu olan işçi siyasetçisi [[Ed Miliband]] şunları söyledi: “Bizi uyandırdın. Teşekkür ederiz. Grevde olan tüm gençler toplumumuza bir ayna oluşturdu… Hepimize çok önemli bir ders verdik. Kalabalıktan sıyrıldınız. " <ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref> Haziran 2019’da, İngiltere’deki bir [[YouGov]] anketi, Thunberg ve Extinction Rebellion’ın “inkâr balonunu deldiğini” söylediğinden beri çevre ile ilgili kamuoyu endişelerinin Birleşik Krallık’taki rekor seviyelere yükseldiğini tespit etti.<ref name="Our house is on fire"/>
 
Thunberg'den ilham alan varlıklı hayırseverler ve Amerika Birleşik Devletleri'nden yatırımcılar, İklim Acil Durum Fonu'nu kurmak için Extinction Rebellion ve okul grev gruplarını desteklemek için yaklaşık yarım milyon lira bağışta bulundular.<ref name="plantbasednews.org"/> Hayırseverlerden biri olan Trevor Neilson, üç kurucunun önümüzdeki haftalarda ve aylarda daha fazla bağışta bulunmak için küresel mega zengini arkadaşlarıyla iletişim kuracağını söyledi.<ref name="Our house is on fire"/>
 
Şubat 2019'da, Thunberg'in çabalarına yanıt olarak, AB başkanı Jean-Claude Juncker, 2021'de başlayan iklim değişikliğini hafifletmek için yüz milyarlarca Euro harcama önerisini açıkladı.<ref name="plantbasednews.org">{{Web kaynağı | arşivengelli = evet}}</ref><ref name="Our house is on fire"/> Yeşiller partileri oylarını iki katına kadar arttırıp yaklaşık %21 ile ikinci sıraya çıkıp üüye sayısnı 76'a çıkardılar,<ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref> Onların Avrupa komisyonundaki sandalye sayısının artırılmasını sağlayan <ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref> oylar kuzey Avrupa ülkelerindeki sokaklardaki Thunberg'in eylemlerinden ilham almış gençlerden geldi.<ref name="Our house is on fire"/> Sonuç, Yeşiller’e yeni Avrupa parlamentosunda “kral yapımcı” olma şansını veriyor.<ref name="Our house is on fire"/>
 
Haziran 2019 yılında İsveçli Demiryolları (SJ)ülke içi yolculuklar için tren bileti alan İsveçliler sayısı {{CO2}} üzerinde uçan etkisi hakkında büyüyen kamuyu ile bir önceki yıla göre% 8 daha arttığı gçzlemlenmiştir. Thunberg'in uluslararası konferanslara uçmayı reddetmesi tarafından vurgulanan {{CO2}} emisyon miktarı ile. Çevresel etkisinden dolayı uçağa binmekten utanan veya utanmak, sosyal medyada 'Flygskam' veya "Uçmaktan Utanç" olarak #jagstannarpåmarken olarak tanımlandı.<ref name="Our house is on fire"/><ref name="Our house is on fire"/>
 
=== Adının kötüye kullanılması ===
2018 yılının sonlarında, Thunberg'in iklim grevini ilk yayınlayanlardan biri olduğunu iddia eden Ingmar Rentzhog, iklim kurma şirketine ücretsiz gençlik danışmanı olmasını istedi. Daha sonra, bir WDHT kar amacı gütmeyen yan kuruluşu olan Rentzhog'un icra kurulu başkanı olan Weit Time AB'nin bir milyonunu yükseltmek için bilgisi veya izni olmadan adını ve imajını kullandı.<ref name="Our house is on fire">{{Haber kaynağı}}</ref> Thunberg şirketten hiç para almadı.<ref name="plantbasednews.org">{{Web kaynağı | arşivengelli = evet}}</ref><ref name="Our house is on fire"/> WDHT ile gönüllü danışman rolünü iptal etti, adından para kazandıklarını ve "hiçbir kuruluşun bir parçası olmadığını… tamamen bağımsız olduğumu ... [ve] ne yapıyorsa tamamen ücretsiz yaptığını açıkladı. " <ref name="plantbasednews.org">{{Web kaynağı | arşivengelli = evet}}</ref>
 
== Ayrıca bakınız ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Greta_Thunberg" sayfasından alınmıştır