Aziz Sancar: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Gerekçe: + yorum içeren katkı
Kolhisli (mesaj | katkılar)
→‎Hayatı: kendini Türk olarak ifade etmesi ve ailesinin ana dili eklendi.
Etiket: 2017 kaynak düzenleyici
31. satır:
Aziz Sancar’ın geliştirip ismini koyduğu “''maxicell''” tekniği ile buluşunu yapıp ismini koyduğu “''excinuclease/excision nuclease''” enzimi terimleri Oxford Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Sözlüğü'ne girmiştir.<ref name=kocodulu/>
 
<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.cnnturk.com/dunya/nobeli-alan-prof-aziz-sancar-konustu| başlık = Nobeli alan Prof. Aziz Sancar konuştu| yazar = | tarih = 11 Kasım 2015| eser = | yayıncı = cnnturk.com| erişimtarihi = 17 Temmuz 2019 }}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.sabah.com.tr/gundem/2015/10/08/aziz-sancara-bbcden-soke-eden-soru| başlık = | yazar = | tarih = 8 Kasım 2015| eser = | yayıncı = sabah.com.tr| erişimtarihi = 17 Temmuz 2019 }}</ref>
 
== Hayatı ==
1946'da [[Mardin]]'in [[Savur]] ilçesinde, orta gelirli çiftçi ailesinin sekiz çocuğundan yedincisi olarak dünyaya geldi. [[Halkların Demokratik Partisi|HDP]]'den milletvekili olan kardeşi [[Mithat Sancar]]'ın ifadesine göre, Aziz Sancar'ın ana dili [[Arapça]]dır ve aile içinde Arapça konuşulur.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.hurriyet.com.tr/dunya/nobele-deger-gorulen-aziz-sancar-hdpli-mithat-sancarin-akrabasi-cikti-30255954| başlık = Nobel'e değer görülen Aziz Sancar, HDP'li Mithat Sancar'ın akrabası| yazar = Bülent Sarıoğlu| tarih = 7 Kasım 2015| eser = | yayıncı = hurriyet| erişimtarihi = 17 Temmuz 2019 }}</ref>Aziz Sancar ise, anne ve babayla Arapça konuşulduğuna ama kardeşler arası Türkçe konuşulduğunu belirtmektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.yenicaggazetesi.com.tr/aziz-sancardan-ders-35984yy.htm| başlık = Aziz Sancar'dan ders!| yazar = Arslan TEKİN| tarih = 15 Ekim 2015| eser = | yayıncı = yenicaggazetesi.com.tr| erişimtarihi = 17 Temmuz 2019 }}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://nisanyanmap.com/?y=savur&t=&lv=1| başlık = Aziz Sancar'ın doğduğu ilçenin etnik yapısı| yazar = | tarih = | eser = | yayıncı = nisanyanmap.com| erişimtarihi = 17 Temmuz 2019 }}</ref> Sancar, verdiği her röportajda Arap olarak gösterilmekten rahatsız olduğunu ve Türk olduğunu vurgular.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.cnnturk.com/dunya/nobeli-alan-prof-aziz-sancar-konustu| başlık = Nobeli alan Prof. Aziz Sancar konuştu| yazar = | tarih = 11 Kasım 2015| eser = | yayıncı = cnnturk.com| erişimtarihi = 17 Temmuz 2019 }}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.sabah.com.tr/gundem/2015/10/08/aziz-sancara-bbcden-soke-eden-soru| başlık = | yazar = | tarih = 8 Kasım 2015| eser = | yayıncı = sabah.com.tr| erişimtarihi = 17 Temmuz 2019 }}</ref> Ağabeyi Tahir Sancar'ın ifadesine göre, ailesi [[Oğuzlar|Oğuz Türkleri]]'nin Hasi kolundan olup [[Horasan (İran)|Horasan]]'dan [[Mardin]]'e göç etmiştir.<ref>https://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/aziz-sancarin-agabeyi-sozcuye-konustu-955517/</ref> Aziz Sancar, ilk ve orta eğitimini [[Mardin]]'de tamamladı. Lise yıllarında futbolla ilgilendi, ancak son sınıfta futbolcu olmaktan vazgeçerek yüksek öğrenimine devam etmek üzere İstanbul'a gitti.<ref name=kocodulu/>
 
1963 yılında girdiği [[İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi]]'den 1969 yılında birincilikle mezun oldu.<ref name=kocodulu>{{Web kaynağı | başlık = Vehbi Koç Ödülü Aziz Sancar'ın | url = http://www.koc.com.tr/tr-tr/koc-gundem/bizden-haberler-dergisi/NewsMagazineDocuments/2007/haziran07.pdf | website = http://www.koc.com.tr | yayıncı = Bizden Haberler dergisi, Koç Holding, Haziran 2007 | erişimtarihi = 14 Ağustos 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151015082752/http://www.koc.com.tr/tr-tr/koc-gundem/bizden-haberler-dergisi/NewsMagazineDocuments/2007/haziran07.pdf | arşivtarihi = 15 Ekim 2015}}</ref> İki yıl [[Savur]]'da bir sağlık ocağında hekimlik yaptıktan sonra bir [[NATO]]-[[TÜBİTAK]] bursu ile önce [[Johns Hopkins Üniversitesi]], ardından [[Dallas Teksas Üniversitesi]]'ne gitti.<ref name=bilkent>{{Web kaynağı | başlık = Aziz Sancar Nobel Ödülü Aldı | url = http://w3.bilkent.edu.tr/www/aziz-sancar-nobel-kimya-odulunu-aldi/ | website = http://w3.bilkent.edu.tr/ | yayıncı = Bilkent Üniversitesi web sitesi | erişimtarihi = 14 Ağustos 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151212184955/http://w3.bilkent.edu.tr:80/www/aziz-sancar-nobel-kimya-odulunu-aldi/ | arşivtarihi = 12 Aralık 2015}}</ref> Dallas'ta üniversitenin [[moleküler biyoloji]] programına ve Caude Rupert’ın laboratuvarına katıldı. Bu laboratuvarda Sancar, danışmanı Claud Rupert ile fotoliyaz olarak adlandırılan bir geni kolonlamış ve genetik mühendisliği ile bakterilerde çok yüksek oranlarda çoğaltmıştır.<ref name=bilkent/> Bu genin kodladığı enzim, ultraviyole ışıkları ile zarar görmüş [[DNA]]'nın onarımını yapar. Bu buluş Dr. Sancar’ın önce yüksek lisans, ardından doktora derecesi (1977) almasını sağladı.<ref name=bilkent/>
Satır 42 ⟶ 44:
 
Sancar, [[DNA]]'nın onarılması ile ilgili yaptığı çalışmalardan dolayı [[Amerikalılar|Amerikalı]] [[Paul Modrich]] ve İsveçli [[Tomas Lindahl]] ile birlikte<ref name=nobelprize/> 2015 [[Nobel Kimya Ödülü]]'ne layık görüldü. Bu üç araştırmacı, 30 yıldan uzun süre birbirlerinden bağımsız olarak ve büyük oranda bakteri hücrelerinde çalışmaktadır.<ref name=bilkent/> Sancar nükleotid kesim onarımı alanında buluşlar yapmış, Tomas Lindahl ve Paul Modrich ise diğer DNA onarımı mekanizmaları olan bazı kesim onarımı ve yanlış eşleşme onarımını keşfetmişlerdir. Aydınlattıkları temel mekanizmalar daha sonra insanlar dahil olmak üzere kompleks organizmalarda da gösterilmiştir. Örneğin, nükleotid kesim onarımı bozuklukları ile deri kanserleri arasında doğrudan nedensel ilişki bulunmuştur. Sancar’a, [[İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi]] tarafından verilen Nobel Kimya Ödülü [[Alfred Nobel]]’in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık'ta düzenlenen törende verildi.<ref name=TUBA2/> Ödül, İsveç Kralı [[XVI. Carl Gustaf]] tarafından takdim edildi. Sancar “''beni ödüle götüren Atatürk’ün ve Türkiye Cumhuriyeti'nin yaptığı eğitim devrimidir. Dolayısıyla bu ödülün sahibi Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil eden Anıtkabir Müzesi'dir''” diyerek Nobel Ödülü ile madalya ve sertifikasını [[Anıtkabir]]'e teslim etmiştir.<ref name=aljazeera>{{Web kaynağı | başlık = Sancar Ata’nın huzurunda | url = http://www.aljazeera.com.tr/haber/sancar-atanin-huzurunda | website = http://www.aljazeera.com.tr/ | yayıncı = Aljazeera.com.tr | erişimtarihi = 14 Ağustos 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160815204600/http://www.aljazeera.com.tr/haber/sancar-atanin-huzurunda | arşivtarihi = 15 Ağustos 2016}}</ref> Ödül, Anıtkabir'deki [[Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi]]'nde kendisine ayrılan özel alanda sergilenmektedir.<ref name=milliyet>{{Web kaynağı | başlık = Atatürk’e vefa borcumu ödedim | url = http://www.milliyet.com.tr/ataturk-e-vefa-borcumu-odedim-gundem-2248418/ | website = http://www.milliyet.com.tr | yayıncı = Milliyet gazetesi 20 Mayıs 2016 | erişimtarihi = 14 Ağustos 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160521164648/http://www.milliyet.com.tr/ataturk-e-vefa-borcumu-odedim-gundem-2248418/ | arşivtarihi = 21 Mayıs 2016}}</ref>
 
== Özel yaşamı ==
[[Türkiye]] ve [[Amerika Birleşik Devletleri]] vatandaşıdır. Biyokimya profesörü [[Gwen Boles Sancar]] ile evlidir.<ref name="Türkevi"/><ref name=cumhuriyet/>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Aziz_Sancar" sayfasından alınmıştır