Part İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Tarakoda (mesaj | katkılar)
Tarakoda (mesaj | katkılar)
125. satır:
Romalılar ve Parthlar arasındaki çekişmelerin temelinde Armenia topraklarının paylaşılamaması yatmaktaydı. II. Mithridates'in [[I. Tigran]] yönetimindeki Ermenilere boyun eğdirmesiyle birlikte Roma'nın Kilikya proconsulü [[Lucius Cornelius Sulla]], Fırat Nehri kıyısında [[Malatya|Melitine]]'de Part elçisi Orobazos ile görüşerek bir uzlaşma sağladı. Bundan böyle Fırat Irmağı Romalılar ve Parthlar arasındaki sınırı belirleyecekti.<ref>{{harvnb|Kennedy|1996|pp=73–78}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=91}}; {{harvnb|Sheldon|2010|pp=12–16}}</ref>
 
İÖ 95'e gelindiğinde I. Tigran'ın ölmesiyle Part sarayında, I. Tigran dönemindeki yenilginin bir sonucu olarak tutsak bulunan, Tigran adındaki başka bir [[Artaşes Hanedanı]] üyesi ise Ermeni tahtına geçmek için, bağımsızlığını alma yönünde istekte bulundu. Partların, Ermenistan'a bağlı bulunan Yetmiş Vadi'yi kendilerine verme koşulunu onaylayan Tutsak Tigran böylece bağımsızlığına kavuştu ve [[II. Tigran]] olarak Ermeni tahtına oturdu. Part İmparatorluğu, İÖ 88'de II. Mihrdat'ın ölümüyle<ref>{{cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Mithradates-II|title=Mithradates II|author=|date=|website=britannica.com|accessdate=}}</ref> kuzeydoğudan [[Orta Asya]]lı [[Türkler]]in akınlarına maruz kaldı. Aynı dönemde batıdan Ermeni işgalleri altında kalan Part toprakları, büyük toprak yitimlerine sahne oldu. Partlar Batıda, Ermeniler karşısında [[Hamedan]] çevresi-[[Karakene]] çizgisinin doğusundaki bölgeye sıkıştı. Büyük Tigran'ın ilerlemesini durduramayan Part Devleti, Ermenilerle ağır bir antlaşma imzalamak zorunda kaldı ve böylece Türklerle bağlaşmış bulunan Ermenilerin ilerleyişi son buldu.
 
İlerleyen dönemlerde Armenia Krallığı’nda başgösteren taht kavgaları sırasında Romalı general [[Gnaeus Pompeius Magnus|Pompeius]] güçlerinin Fırat’ın doğusuna geçmeleriyle Parthlar ve Romalılar arasındaki çekişmelerin temeli atılmış oldu. Romalılar ve Parthlar arasında sınır ihlaline dair bir uzlaşma sağlansa da Parth kralı Roma’nın üstünlüğünü kabul etmiş oluyordu. Romalılar ve Parthlar arsındaki bu uzlaşma Roma’nın triumvirlerinden [[Marcus Licinius Crassus]] ’un Parth seferi ile bozulmuştur. Parth kralı Orodes'in komutanlarından Surena MÖ 53’te [[Harran|Carrhae]] Savaşı’nda Romalıları büyük bir bozguna uğrattı. Rustaham Suren Pahlav olarak da bilinen Surena (MÖ 83-53) Suren hanedanına bağlı Partlı bir liderdi. Marcus Licinus Crassus’un öldürülüp 40 bin Romalı askerin bir kısmının imha edip bir kısmının esir alınmasıyla Crassus’un mağlubiyeti Romanın en büyük yenilgilerinden biri olarak tarihe geçti.<ref>{{harvnb|Bivar|1983|pp=48–49}}; see also {{harvnb|Katouzian|2009|pp=42–43}}</ref><ref>{{harvnb|Bivar|1983|pp=48–49}}; also, {{harvnb|Brosius|2006|pp=94–95}} mentions this in passing.</ref><ref>{{harvnb|Katouzian|2009|pp=42–43}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=79}}; {{harvnb|Bivar|1983|pp=52–55}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=96}}</ref><ref>{{harvnb|Bivar|1983|pp=55–56}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=96}}</ref>