Part İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark

'''Part İmparatorluğu''', '''Arşak İmparatorluğu'''<ref>''Parthia'' [[Latince]]deki ''Parthia'' kelimesinden, o da [[Eski Farsça]]daki ''Parthava-'' kelimesinden gelir. Başkenti Türkmenistan sınırlarında bulunan Nisa (Türkmence: Nusay) şehridir. ''Fars'' kelimesinin (İngilizcede ''Persia'') türediği ''Parsa'' kökünün bir farklı diyalekt çeşididir. ''Aşkanian'', Sasani kroniklerinden geliyor gibi gözükmektedir. Bu şekilde [[Firdevsi]]'nin epik şiiri ''[[Şehname]]'''sinde geçmektedir.</ref> ([[Orta Farsça]]da: '''اشکانیان Eşkâniân'''), olarak tada bilinen, eski İran’da önemli bir siyasi ve kültürel güç olup, [[Medler]]'den ve [[Ahameniş İmparatorluğu|Ahamenişler]]'den sonra gelen üçüncü yerel hanedanlıktır. Hanedanın adı, M.Ö. 247 yılında, [[Helenistik]] krallık [[Selevkoslar]]'ın yönetiminde bir satraplık konumunda olan İran'ın kuzeydoğusundaki Parthia bölgesini ele geçirdikten sonra bağımsızlığını ilan eden kral Parni kabilesi lideri I. Arşak'tan gelmektedir. Arşak'ın adı onursal bir unvan olarak kendisinden sonra gelen bütün Part kralları tarafından kullanıldı. [[Selevkoslar]]'ın hakimiyeti altında bulunan İranı, MÖ 3. yüzyılın sonlarına doğru ele geçirmeye başlayan Partlar I. Mithridates döneminde [[Mezopotamya]]'yı Selevkosların elinden alarak imparatorluğu büyük ölçüde genişletti. M.Ö. 140'tan itibaren çok uluslu bir imparatorluk haline gelen Part İmparatorluğunun genişlemesiyle birlikte, başkent günümüzde Türkmenistan sınırları içinde bulunan [[Nisa]]’dan, [[Dicle]] kıyısındaki günümüzde modern [[Bağdat]]’ın güneyinde yer alan [[Tizpon|Ktesifon]]'a taşınmıştır. Daha sonrasında belirli dönemlerde Ekbatana, Hecatompylos, [[Susa]] gibi bir çok şehir imparatorluğa başkentlik yaptı. Partların zirve zamanında yönettiği bölgeler arasında, İran'ın tamamı, günümüz ülkelerinden [[Irak]], [[Ermenistan]], [[Azerbaycan]], [[Gürcistan]] [[Türkmenistan]], [[Tacikistan]], [[Pakistan]] ve [[Afganistan]]' kapsıyordu. Ahameniş İmparatorluğu'nun mirasçıları olduğu iddiasıyla "Şehinşah" (Kralların Kralı) olarak adlandırılan Part hükümdarları, II. Mithridates döneminden itibaren hem Yunanların hem de Ahamenişlerin soyundan geldiklerini iddia etmeye başladı. II. Mithridates döneminin son yıllarında M.Ö 95 yılından itibaren "Partların kranlık çağı" adı verilen bir karışıklık dönemine giren imparatorluk, II. Orodes'in M.Ö 57'de kontrolü kesin olarak sağlamasından sonra tekrar büyük bir güç haline geldi.