'''Mustafa Sagir''', (1877 - 24 Mayıs 1921), Hint asıllı, İngiliz casusu.
Osmanlı şehzadelerinden [[AbdülmecitAbdülmecid (halife)Efendi|Veliaht AbdülmecitAbdülmecid Efendi]]'nin [[12 Haziran]] [[1919]] tarihinde [[Vahdettin|Padişah Vahdettin]]'e [[İtilaf Devletleri]] ile yapılan anlaşmanın memleketin ''idam fermanı'' olduğuna dair mektup göndermesi üzerine [[İngiliz İstihbaratı]] önce AbdülmecitAbdülmecid Efendi ile görüştü. Bunu yeterli görmeyerek Mustafa Sagir'i şehzadeler ve Osmanlı Paşalarıpaşaları arasında İngiliz düşmanlığı yapıp yapmadıkları ve ''Kemalist milliyetçiler'' ile ilişikleri bulunup bulunmadığı konusunun araştırması için görevlendirdi. Sagir, Veliaht Abdülmecid ile dost oldu, onun oğlu [[Ömer Faruk Osmanoğlu|Şehzade Ömer Faruk]] ile birlikte Anadolu'ya geçti. Bu sırada babasının ''Kemalistlere'' katılmak istediği bilgisini şehzadeden aldı. Bu bilgi İngiliz İstihbaratına onlardan da Padişah Vahdettin'e gidince Veliaht AbdülmecitAbdülmecid Efendi 38 gün göz hapsi cezası aldı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=101 | başlık = Veliaht Abdülmecit'in Ankara'ya Davet Edilmesi Meselesi | erişimtarihi = 20 Mayıs | erişimyılı = 2008 | yayımcı = Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı 61, Cilt: XXI, Mart 2005 | yıl = 2005 | ay = Mart | yazarlink = Mustafa Oral | ilk = Mustafa | son = Oral | arşivurl = http://web.archive.org/web/20111208031316/http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=101 | arşivtarihi = 8 Aralık 2011}}
</ref>
[[1921]] yılı başında İstanbul'da [[Türk-Hint Uhuvvet-i İslamiye Cemiyeti]]'ni kurdu. İstanbul'da Milli Mücadele için faaliyet gösteren haber alma teşkilatı [[Karakol Cemiyeti]]'na girerek [[Ankara Hükümeti]]'ne destek olan ''milliyetçileri'' İngiliz İstihbaratına raporladı. İngilizlerce 17 gün tutuklama gördü. Yaptığı ihbarlar sonucu Karakol Cemiyeti'nin yöneticilerinden Şevket Bey ve [[Mustafa Vasıf Karakol|Kara Vasıf]] (Karakol Örgütünün Kurucusu) Beylerin ve önemli üyelerinden Miralay [[Şevket Galatalı|Galatalı Şevket]] (İstanbul Merkez Komutanı), [[Ali Sait Akbaytogan|Ali Sait Paşa]], [[Refet Paşa]], [[Ali Fethi Okyar]], [[Ali İhsan Paşa]], [[Hacı Mehmet Paşa]] ([[Enver Paşa]]'nın Babasıbabası) gibi kimselerin İngilizler tarafından tutuklanıp [[Malta]]'ya sürülmesinde katkısının olduğu düşünülmektedir.
[[1920]] Aralık ayında [[İnebolu]] ve [[Kastamonu]] üzerinden Ankara'ya geldi. [[Karakol Cemiyeti]]'ne üye olduğu bilinen Hint Müslümanı olması sebebiyle ilgi ile karşılandı ve Ankara'ya geçmesine müsaade edildi.
10. satır:
{{Vikikaynak|İstiklal Mahkemesi 583 nolu kararı: Mustafa Sagir hakkında oybirliğiyle, diğer Ferit Cavit ve İzzet hakkında ise oy çokluğuyla alınan idam cezası hükmü (23 Mayıs 1921)}}
Ankara'da [[Mehmet Akif Ersoy|Mehmet Akif]] ile samimiyet kurdu. Ankara'da Akif'in Taceddin MahallesindekiMahallesi'ndeki evine gidip gelmeye başladı. Akif'in evini posta adresi olarak vermişti. Mehmet Akif, [[Hindistan]] ve [[Mısır]] ve İstanbul'dan gelmekte olan çok sayıda mektuba hayret ediyordu. Bir gün bir mektubu yanlışlıkla yırttığında içinden boş bir kâğıt çıktığını gördü ve buna bir anlam veremedi. Diğer mektuplar da incelendiğinde hepsinde sadece biri iki satır yazı olduğu ve sayfanın geriye kalanının tamamen boş olduğu görüldü. Günün şartlarında kimyager Avni Refik Bey'in yaptığı laboratuvar incelemesi sonunda mektupların [[görünmez mürekkep]]le şifreli olarak yazıldığı anlaşıldı.<ref>
{{Kitap kaynağı
| son = Ersoy
22. satır:
| id =
}}
</ref> Kütahya milletvekili [[Cevdet Barlas]], Elazığ milletvekili [[Hüseyin Gökçelik]], Cebelibereket milletvekili [[İhsan Eryavuz]] ve Gaziantep milletvekili [[Ali Kılıç]]'dantan oluşan Ankara [[İstiklal Mahkemesi]] heyeti tarafından casusluktan suçlu bulunarak idama mahkûm edildi. [[24 Mayıs]] [[1921]] tarihinde Ankara'da Karaoğlan Meydanı'nda (Bugünkübugünkü [[Ulus Meydanı]]) idam cezası uygulandı.<ref>
