Yenisey: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Anlamı: etimoloji |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
{{Nehir bilgi kutusu
| adı = Yenisey Nehri
| resim = Beldir.jpg
| kaynak = [[Moğolistan]]
| bölgeler = [[Tuva Cumhuriyeti]], [[Hakasya]], [[Krasnoyarsk]], [[İrkutsk]], [[Taymır]]
Satır 12 ⟶ 13:
| havza_alan = 2.580.000 km²
}}
'''Yenisey Nehri''' ({{lang-ru|Енисе́й}}, ''Yeniséy''; {{lang-mn|Енисей мөрөн}}, ''Yenisey mörön''; [[Buryatça]]: Горлог мүрэн, ''Gorlog müren''; [[Tuvaca]]: Улуг-Хем, ''Uluğ-Hem''; [[Hakasça]]: Ким суг, ''Kim sug'')<ref>A.Ochir. "History of the Mongol Oirats" 1993</ref> [[Arktik Okyanusu]]'na boşalan en büyük nehir sistemidir. Angora ve Selenga kolları ile birlikte dünyanın en uzun beşinci akarsuyu olma özelliğini taşır. [[Moğolistan]]'ın dağlarından doğarak, [[Sibirya]]'nın çok büyük bir alanını sulayarak Kuzey buz denizi tarafındaki [[Kara Denizi]]'ne sularını boşaltır. Nehir [[Türkler]] açısından tarihî önem de teşkil eder, birçok [[Türkler|Türk]] ve [[Moğollar|Moğol]] devleti bu nehrin kenarlarında kurulmuştur. Türk soylu Tuva Cumhuriyetinin başkenti Kızıl şehri Yenisey akarsuyu kenarında kuruludur. ▼
▲[[Dosya:Beldir.jpg|thumb|sol|230px| Nehrin [[Tuva Cumhuriyeti]]'nin [[Kızıl]] şehri civarında bulunan Piy-Hem ve Kaa-Hem kolları.]]
[[Dosya:Yeniseirivermap.png|thumb|150px|Yenisey akarsuyunun havzası ve Baykal gölü]]
▲'''Yenisey Nehri''' ({{lang-ru|Енисе́й}}, ''Yeniséy''; {{lang-mn|Енисей мөрөн}}, ''Yenisey mörön''; [[Buryatça]]: Горлог мүрэн, ''Gorlog müren''; [[Tuvaca]]: Улуг-Хем, ''Uluğ-Hem''; [[Hakasça]]: Ким суг, ''Kim sug'')<ref>A.Ochir. "History of the Mongol Oirats" 1993</ref> [[Arktik Okyanusu]]'na boşalan en büyük nehir sistemidir. Angora ve Selenga kolları ile birlikte dünyanın en uzun beşinci akarsuyu olma özelliğini taşır. [[Moğolistan]]'ın dağlarından doğarak, [[Sibirya]]'nın çok büyük bir alanını sulayarak Kuzey buz denizi tarafındaki [[Kara Denizi]]'ne sularını boşaltır. Nehir [[Türkler]] açısından tarihî önem de teşkil eder, birçok [[Türkler|Türk]] ve [[Moğollar|Moğol]] devleti bu nehrin kenarlarında kurulmuştur. Türk soylu Tuva Cumhuriyetinin başkenti Kızıl şehri Yenisey akarsuyu kenarında kuruludur.
== Etimoloji ==
Yenisey kelimesinin [[Türk dilleri|Türki]] veya [[Tunguzca|Tunguz dilleri]] kökenli olduğu düşünülmektedir. Bir teori Yenisey kelimesinin Eski Kırgız Türkçesinde bulunan ''"ene-say"'' kelimesinden türediğini ve ''"ene"'' kısmının ana, esas veya temel manasına gelirken ''"say"'' ekinin de nehir yatağı, vadi manalarına geldiğini savunmaktadır. Bir başka teori ise mehrin isminin Tunguz dil ailesine ait [[Evenkice|Evenki dilinde]] bulunan ve "büyük su" manasına gelen "''Ionəssi"'' kökünden türetilmiş olabileceğini savunur.<ref>https://en.wiktionary.org/wiki/Yenisei#Etymology</ref> [[Tuvalar]] da akarsuya benzer biçimde "büyük akarsu" anlamına gelen Ulug-hem demektedirler.
| |||