Saç rengi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot:Otomatik yönlendirme düzeltmesi. |
Saç sayfasına yapılmış yönlendirme kaldırıldı Etiket: Kaldırılan yönlendirme |
||
1. satır:
''"Saç rengi" buraya yönlendirir. Atların saç rengi için, bkz. [[At rengi]]. Saç boyaları için, bkz. [[Saç boyası]].''
[[File:Hair colors.jpg|thumb|350px|İnsan saçı renkleri çeşitli. Soldan, saat yönünde: [[Siyah saç | siyah]], [[Kahverengi saç | kahverengi]], [[sarışın]], [[Beyaz saç | beyaz]], [[Kırmızı saç | kırmızı]].]]
'''Saç rengi''', iki tür [[melanin]]e bağlı olarak [[saç folikülleri]]nin pigmentidir: eumelanin ve feomelanin.<ref>http://www.webexhibits.org/causesofcolor/7F.html</ref> Genellikle, daha fazla eumelanin varsa, saçın rengi daha koyu olur; daha az eumelanin varsa, saç daha hafiftir. Melanin seviyeleri zaman içinde bir insanın saç renginin değişmesine neden olabilir ve aynı insan üzerinde birden fazla renkte saç köklerinin bulunması mümkündür. Özel saç renkleri genellikle [[etnik grup]]larla, gri veya beyaz saçlar yaşla ilişkilendirilir. En yaygın saçlara [[siyah saç]], [[sarışın]], [[kahverengi saç]], [[kumral saç]], [[kırmızı saç]], [[titian saç]], az miktarda [[mavi saç]] da aittir.<ref>https://www.news-medical.net/health/Genetics-of-Hair-Color.aspx</ref>
İki tip pigment saça rengini verir: eumelanin ve feomelanin. Pheomelanin saçları turuncu ve kırmızıdır. Bütün insanlarda saçlarında bir miktar pheomelanin bulunur. İki siyah veya kahverengi alt türüne sahip olan Eumelanin, saç renginin karanlığını belirler. Düşük kahverengi eumelanin konsantrasyonu sarı saça, yüksek kahverengi eumelanin konsantrasyonu kahverengi saça neden olur. Yüksek miktarda siyah eumelanin siyah saça, düşük konsantrasyonlarda beyaz saça neden olur.<ref>https://ghr.nlm.nih.gov/primer/traits/haircolor</ref>
Pheomelanin, siyah eumelaninden daha biyo-kimyasal olarak stabildir, ancak kahverengi eumelaninden daha az biyo-kimyasal olarak kararlıdır, bu yüzden oksitlendiğinde daha yavaş parçalanır. Bu nedenle [[çamaşır suyu]] koyu renkli saçlara yapay renklendirme işlemi sırasında kırmızımsı bir renk verir. Pheomelanin parçalanmaya devam ettikçe, saçlar yavaş yavaş kırmızı, sonra turuncu, sonra sarı ve sonunda beyaz olur.<ref>https://superhairfactory.com/about-us/hair-color-chart/</ref>
Saç renklerinin genetiği henüz kesin olarak belirlenmemiştir. Bir teoriye göre, en az iki gen çifti insan saçı rengini kontrol eder.<ref>https://www.researchgate.net/publication/49720639_Model-based_prediction_of_human_hair_color_using_DNA_variants</ref>
Bir [[fenotip]] (kahverengi / sarışın), [[Baskınlık (genetik)|baskın]] bir kahverengi [[alel]]e ve resesif bir sarışın alele sahiptir. Kahverengi aleli olan bir kişi kahverengi saçlı olacaktır; kahverengi alelleri olmayan bir kişi sarışın olacaktır. Bu, iki kahverengi saçlı ebeveynin neden sarı saçlı bir çocuk üretebileceğini açıklar. Bununla birlikte, bu, ancak her iki ebeveynin saç renginde heterozigos olması durumunda mümkün olabilir; bu, her ikisinin de bir baskın kahverengi saç aleli ve bir sarı saç için bir resesif aleli olduğu anlamına gelir; hangi özelliğin bir yavruda ortaya çıkma olasılığı bir [[Punnett karesi]] ile belirlenebilir.<ref>https://www.dermnetnz.org/topics/hair-and-skin-colour/</ref>
Diğer gen çifti, kırmızı olmayan alelin (feomelanin üretimini baskılayan) baskın olduğu ve kızıl saçın alelinin baskın olduğu, kırmızı-kırmızı olmayan bir çifttir. Kızıl saçlı allelin iki kopyası olan bir kişi kızıl saçlı olacaktır.
İki genli model, kahverengi, sarışın veya kırmızı (örneğin, platin sarışın ile koyu sarı / açık kahverenginin) olası tüm renk tonlarını hesaba katmaz ve saç renginin bazen bir insanın yaşlanmasına neden karardığını açıklamaz. Birkaç gen çifti, kümülatif bir etki olarak ışığı ve koyu saç rengini kontrol eder. Bir kişinin çok faktörlü bir özellik için genotipi, değişken fenotipler üretmek için çevre ile etkileşime girebilir.<ref>https://udel.edu/~mcdonald/mythredhair.html</ref>
== Kaynakça==
{{Kaynakça}}
{{Saç renkleri}}
[[Kategori:İnsan saçı]]
[[Kategori:Renk]]
[[Kategori:Saç renkleri]]
[[Kategori:Fiziksel antropoloji]]
| |||