İsviçre: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
HastaLaVi2 (mesaj | katkılar) |
→Eski İsviçre Federasyonu: düzeltme AWB ile |
||
167. satır:
1353 yılına gelindiğinde ilk birleşen üç kantona ek olarak [[Glarus (kanton)|Glarus]] ve [[Zug (kanton)|Zug]] kantonlarıyla, [[Luzern (kanton)|Luzern]], [[Zürih (kanton)|Zürih]] ve [[Bern (Kanton)|Bern]] şehir devletleri de birliğe katılarak 15. yüzyıla kadar varlığını sürdüren (Zürih bir toprak anlaşmazlığı nedeniyle 1440 yılında konfederasyondan atıldı) ve sekiz eyaletten oluşan "[[Eski İsviçre Federasyonu|Eski Federasyon]]"u kurdular. Bu birlik sonraki yüzyıllarda yeni katılımlarla daha da büyüdü.<ref name = Brief/> 1470'lerde [[Burgonya Düklüğü|Burgonya]] dükü [[I. Charles (Bourgogne Dükü)|I. Charles]]'a karşı kazandıkları zaferler ve [[İsviçre paralı askerleri]]nin başarılarıyla federasyonun hem gücü hem de zenginliği arttı. [[İsviçre'nin kantonları]] sıralaması yapılırken geleneksel olarak, şehir devletlerini takiben kurucu kantonlar ilk sekiz "Eski Kanton" olarak önde anılırken, 1481 yılından sonra federasyona katılan diğer kantonlar ise tarih sırasına göre dizilmektedir. Kutsal Roma Cermen İmparatoru [[I. Maximilian (Kutsal Roma İmparatoru)|I. Maximilian]]'a karşı İsviçrelilerin 1499 yılında [[Svabya Savaşı]]'nda kazandığı zafer sonucunda, İsviçre, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'ndan ayrılıp ''[[de facto]]'' olarak bağımsızlığını kazandı.<ref>[http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/d/D8888.php Historisches Lexikon der Schweiz] Schwabenkrieg maddesi</ref>
1506 yılında Papa [[II. Julius]], günümüzde hâlâ [[Vatikan]]'ı koruyan [[İsviçreli Muhafızlar]]ı işe aldı. Federasyonun genişlemesi ve ilk savaşlarda elde edilen yenilmezlik unvanı, 1515 yılında [[Marignano Muharebesi]]'ndeki İsviçre yenilgisi ile ilk kez durakladı.<ref>[http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/d/D8896.php Historisches Lexikon der Schweiz] Marignano, Schlacht von maddesi</ref> Bazı kantonlarda [[Huldrych Zwingli]]'nin [[Reform (tarih)|Reform]]'unun başarılı olması 1529 ve 1531 yıllarında kantonlar arası savaşların ([[Kappel Savaşları]]) çıkmasına neden oldu ve İsviçre, [[Katolik]] ve [[Protestanlık|Protestan]] kantonlar şeklinde bölündü.<ref name=HDS/> Çatışmalarda Protestan birlikleri çözüldü ve Katolikler birçok kantonda kontrolü ele geçirdiler. 1531'de yapılan barış anlaşmasından sonra bazı kantonlarda Protestanlar ve Katolikler aynı kiliselerde ibadet etseler de Katolikler 7 kanton ile 2 yarım kantonda iktidarda iken, Protestanlar ancak 4 kanton ile 2 yarım kantonda kontrol sahibi olabildiler.<ref>[http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/d/D8903.php Historisches Lexikon der Schweiz] Kapellerkriege maddesi</ref> 1648 yılında [[Westfalya Barış Antlaşması]] ile [[Avrupa]] ülkeleri İsviçre'nin Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'ndan ayrılmasını ve tarafsızlığını tanıdı.<ref name=HDS/> Aristokrat ailelerin artan [[otoriteryenizm]]i, [[30 Yıl Savaşları]] sırasında ortaya çıkan ekonomik krizle de birleşerek 1653 yılında [[İsviçre köylü savaşları]]na yol açtı. Bu çatışmaların arka planında yine Katolik-Protestan çatışması vardı.<ref>[http://www.nationsencyclopedia.com/Europe/Switzerland-HISTORY.html www.nationsencyclopedia.com] Switzerland - History maddesi</ref> Kantonlar arasında anlaşmazlığın devam etmesi üzerine 1656 ve 1712 yıllarında [[Villmergen Çarpışmaları]] ile karşılıklı şiddet devam etti.
=== Fransız işgali dönemi ===
| |||