Vikipedi

Sadun Aren: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
YBot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.759.316 değişiklik
k Ulam güncellendi
Merahm (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
17.620 değişiklik
Milliyet ekledim ve imla düzeltmeleri
1. satır:
[[Dosya:Sadun Aren.jpg|framed|sağ|S. Aren]]
'''İbrahim Sadun Aren''' (d. [[1922]] [[Erzurum]] – ö. [[8 Mart]] [[2008]] [[Ankara]]), Türk [[İktisatiktisat]] profesörü, ve siyaset adamı.
 
== Hayatı ==
8. satır:
{{Alıntı|1938'de Eskişehir'de lise 10. sınıftaydım. Atatürk öldü. Arkadaşlarla 'Ne yapalım' diye düşündük. Kahvelerde plaklar, şarkılar çalıyordu. 'Önce bunları susturalım' dedik, kimse itiraz etmedi, yayını kestiler. Sonra sinemalara gidip herkesi dışarıya çıkardık.<ref name=Radikal>{{haber kaynağı|soyadı=Başaran|ad=Rıfat|başlık=Eski tüfeklerden Sadun Aren öldü|url=http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=249648|erişimtarihi=29 Aralık 2013|gazete=Radikal|tarih=9 Mart 2008}}</ref>}}
 
1940'ta [[Eskişehir Lisesi]]'ni, 1944'te [[Siyasal Bilgiler Okulu]]'nu bitirdi. 1945'te aynı okulda asistan, 1950'de doçent oldu. 1951'de [[İngiltere]]'ye gönderildi. 1956'da ülkeye dönünce siyasi bir davadan yargılandı, ve beraat etti. 1957'de profesör oldu. Eylül 1960'ta [[Devlet Planlama Teşkilatı]]'nda danışmanlığa getirildi. 1962'ye kadar bu görevde kaldı. [[Sosyalist Kültür Derneği]]'nin kurucuları arasında yer aldı.
 
=== Türkiye İşçi Partisi yılları ===
Sadun Aren, [[Türkiye İşçi Partisi|TİP]]'in kuruluşuyla birlikte partiyeParti'ye girdi ve partiParti yönetiminde görev aldı.
 
TİP, [[1965 Türkiye genel seçimleri|1965 seçimlerinde]] yüzde 3 oy oranıyla TBMM'de 14 milletvekilliğiMilletvekilliği ve bir senatörlükSenatörlük sandalyesandalyesi kazandı. Prof. Aren, de [[Mehmet Ali Aybar]] ve [[Çetin Altan]] ile birlikte İstanbul'dan milletvekiliMilletvekili oldu. 1965 seçimlerinde uygulanan "Milli Bakiye Sistemi" sayesinde mecliseMeclis'e 14 milletvekiliyle giren TİP, parlamentoda güçlü bir muhalefet sergiledi. Çetin Altan'ın TBMM'de "Nâzım Hikmet, Türkiye'nin en büyük şairidir" demesi üzerine çıkan kavgada, Sadun Aren ve Çetin Altan meclisMeclis çatısı altında Adalet Partisi'ne üye milletvekillerininMilletvekillerinin linç girişimine maruz kaldılar.<ref name=Aydınlık>{{haber kaynağı|soyadı=Koç|ad=Yıldırım|başlık=Meclis’te TİP’lileri linç girişimi (1968)|url=http://www.aydinlikgazete.com/yazarlar/yildirim-koc/5804-yildirim-koc-mecliste-tplileri-linc-giriimi-1968.html|erişimtarihi=29 Aralık 2013|gazete=Aydınlık|tarih=26 Kasım 2011}}</ref>.
 
1968'de [[Sovyetler Birliği]], [[Varşova Paktı]]'ndan kopmaya çalışan Çekoslovakya'yı tanklarıyla işgal etti. Çekoslovakya'da [[Prag Baharı]] diye adlandırılan bağımsızlık arayışının askeri yöntemlerle [[Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'yı İşgali|bastırılması]], dünyadaki pek çok sosyalist partide olduğu gibi TİP içinde de bölünmelere yol açtı. Özgürlükçü ve bağımsızlık yanlısı [[Mehmet Ali Aybar]] işgali kınarken, TİP'in etkili isimleri olan [[Behice Boran]] ve Sadun Aren işgali olumladılarolumlu karşıladılar.<ref name="Sabah Gazetesi">{{haber kaynağı|soyadı=Kahraman|ad=Hasan Bülent|başlık=Yanlışlıklar tarihi ve Sadun Aren|url=http://www.sabah.com.tr/Yazarlar/kahraman/2008/03/15/Yanlisliklar_tarihi_ve_Sadun_Aren|erişimtarihi=29 Aralık 2013|gazete=Sabah|tarih=15 Mart 2008}}</ref>.
 
1968 yılından itibaren Aybar'ın dile getirdiği "Türkiye’ye has sosyalizm" söylemi, Prof. Aren'in de içinde olduğu bir grup partili tarafından ideolojik sapma olarak görüldü. Bu grup [[Emek (dergi)|Emek dergisi]] çevresinde bir araya geldi. Dergi çevresinde yürütülen mücadele sonunda Mehmet Ali Aybar TİP'den istifa etmek zorunda kaldı. Yapılan Genel Kurul sonrası TİP’in Genel Başkanlığı'na Sadun Aren'in de desteklediği Behice Boran getirildi. "Boran-Aren Dönemi" olarak da anılan bu evre, TİP'in çeşitli engellemelerle karşılaştığı ve iç bölünmeler yaşadığı bir dönemdir.
 
=== 12 Mart dönemi ===
Aren, 12 Mart askeri darbesinden sonra gözaltına alınarak Yıldırım Bölge'ye götürüldü. Bir hafta sonra çıkarıldığı mahkemece tutuklanarak Mamak Askeri Cezaevi'ne gönderildi. Tutukluyken mide kanaması geçirerek Gülhane Askeri Tıp Akademisi'ne kaldırıldı. Bu arada TCK'nın 141/1 maddesi gereği yargılandığı dava da sürmekteydi. 1972'de dava karara bağlandı ve 12 yıl 5 ay ağır hapis cezasına çarptırıldı. Türkiye İşçi Partisi yöneticisi diğer arkadaşlarıyla birlikte cezasının geri kalan kısmını çekmek üzere Niğde Cezaevi'ne gönderildi. 1974'te çıkan genel aftan yararlanarak tahliye oldu. Cezaevindeyken Marksizm ve üniversitede okutulan ekonomiyi anlatan bir kitap üzerinde çalışmaya başladı. Bu kitap daha sonraki tutuklanması için gerekçe oldu.<ref name=Bianet>{{Web kaynağı | soyadı = Karaca | ad = Ekin | başlık = Sadun Aren'in Özgeçmişi | url = http://bianet.org/bianet/siyaset/105448-sadun-arenin-ozgecmisi | yayıncı = Bianet | erişimtarihi = 29 Aralık 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20131231000008/http://bianet.org/bianet/siyaset/105448-sadun-arenin-ozgecmisi | arşivtarihi = 31 Aralık 2013}}</ref>.
 
1974 affıyla serbest bırakıldıktan sonra [[DİSK]]'te görev aldı. Bu dönemde [[Politika (gazete)|Politika]] gazetesinde yazdı.
32. satır:
 
=== 90'lar ve yeniden siyasal mücadele ===
Sadun Aren, 1991'de [[Sosyalist Birlik Partisi (Türkiye)|Sosyalist Birlik Partisi]]'nin genelGenel başkanlığınaBaşkanlığı'na seçildi. Daha sonra [[Birleşik Sosyalist Parti]] (BSP) genelGenel başkanlığınıBaşkanlığı'nı sürdürdü. 8 Mart 2008'de Ankara'da hayata veda eden Aren, öldüğünde de Özgürlük ve Dayanışma Partisi'nin ([[Özgürlük ve Dayanışma Partisi|ÖDP]]) onursalOnursal genelGenel başkanıBaşkanı ve [[Türkiye İnsan Hakları Kurumu Vakfı]] ([[TİHAK]]) kurucuKurucu üyesiydiÜyesiydi.
 
Aren'in ekonomi ile ilgili çeşitli kitap ve makaleleri, ve TİP'i anlatan kitapları vardır. Bunların yanında Mahir Çayan, kendisi kaleme aldığı "Aren Oportünizminin Niteliği" adlı yazısında Sadun Aren'i eleştirmiştir. Sadun Aren 2008 yılında Ankara'da hayatını kaybetti. Mezarı Ankara'dadır.
 
== Eserleri ==
{{col-begin}}
{{col-2}}
* ''Sosyalizmin Yeni Yolu''
* ''İstihdam Para ve İktisadi Politika''
* ''100 Soruda Ekonomi El Kitabı''
* ''100 Soruda Para ve Para Politikası''
* ''Puslu Camın Arkasından''
{{col-2}}
* ''Bir Dönemden Yazılar (1980-1988)''
* ''Ekonomi Dersleri''
* ''Yeni Sağ Yeni Aldatmaca (karma kitap)''
* ''TİP Olayı (1961-1971)''
{{col-end}}
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Sadun_Aren" sayfasından alınmıştır