Kazakistan: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Teacher0691 (mesaj | katkılar) iç bağ. dz. AWB ile |
Teacher0691 (mesaj | katkılar) iç bağ. dz. AWB ile |
||
1. satır:
{{Coord|43|21|1.16|N|79|4|49.28|E|display=title}}
{{Ülke bilgi kutusu
| kendi_dilinde_adı = {{dil-kk|Қазақстан Республикасы <br />''Qazaqstan Respwblïkası''}}
| adı = Kazakistan
| tam_adı = Kazakistan Cumhuriyeti
| bayrak_resmi = Flag of Kazakhstan.svg
| arma_resmi = Emblem_of_Kazakhstan_3d.png
| slogan =
| ulusal_marş = <center> [[Dosya:Kazakhstan 2006.ogg]]</center><br />[[Meniñ Qazaqstanım|Менің Қазақстаным]] <small>([[Kazakça]])</small> <br />{{Dil|kz-Latn|''Meniñ Qazaqstanım''}} <small>(Transkripsiyon)<br />"Benim Kazakistan'ım"</small>
| kraliyet_marşı =
| diğer_sembol_adı =
| diğer_sembol_resmi =
| harita_resmi = Kazakhstan (orthographic projection).svg
| harita_açıklaması =
| harita2_resmi =
| harita2_açıklaması =
| başkent = [[Astana]]
| latd= 51
| latm= 10
| latNS = N
| longd= 71
| longm= 30
| longEW = E
| en_büyük_şehir = [[Almatı]]
| en_büyük_yerleşim =
| en_büyük_yerleşim_tipi =
| resmî_diller = [[Kazakça]] <small>(1. resmî dil)</small><br />[[Rusça]] <small>(2. resmî dil)</small>
| bölgesel_diller =
| dil_tipi =
| diller =
| etnik_gruplar = (2009 nüfus sayımı)<br />%65,2 [[Kazaklar]]<br />%21,8 [[Ruslar]]<br />%3 [[Özbekler]] <br />%1,8 [[Ukraynalılar]]<br />%1,4 [[Uygurlar]]<br />%1,3 [[Tatarlar]]<br />%1,1 [[Almanlar]]<br />%4,5 diğer<ref>"2009 Жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы, Қысқаша қорытындылар" Статистикалық жинақ, Редакциясын басқарған Ә.А. Смайылов, Астана, 2010 - 110 бет</ref>
| etnik_grup_yılı =
| milliyet = [[Kazaklar|Kazak]]
| yönetim_biçimi = [[Cumhuriyet]]
| yönetici_unvanı1 = [[Kazakistan devlet başkanı|Devlet Başkanı]]
| yönetici_adı1 = [[Nursultan Nazarbayev]]
| yönetici_unvanı2 = Başbakan
| yönetici_adı2 = [[Askar Mamin]]
| yönetici_unvanı3 =
| yönetici_adı3 =
| yönetici_unvanı4 =
| yönetici_adı4 =
| yönetici_unvanı5 =
| yönetici_adı5 =
| olay1 =
| olay1_tarihi =
| olay2 =
| olay2_tarihi =
| olay3 = [[Kazak Hanlığı]]
| olay3_tarihi = 1465
| olay4 = [[Alaş Otonomu]]
| olay4_tarihi = 13 Aralık 1917
| olay5 = [[Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Kazakistan SSC]]
| olay5_tarihi = 5 Aralık 1936
| olay6 = [[Bağımsızlık]]
| olay6_tarihi = 16 Aralık 1991
| olay7 = İlanı
| olay7_tarihi = 25 Aralık 1991
| olay8 =
| olay8_tarihi =
| olay9 =
| olay9_tarihi =
| yüzölçümü_sırası = 9.
| yüzölçümü = 2.724.900
| yüzölçümü_milkare = 1.052.085
| yüzölçümü_dipnotu =
| su_yüzdesi = 1.7
| yüzölçümü2 =
| yüzölçümü2_açıklaması =
| FR_dipnot2 =
| FR_IGN_yüzölçümü =
| FR_IGN_yüzölçümü_milkare =
| FR_IGN_yüzölçümü_sırası =
| FR_dipnot3 =
| kadastro_yüzölçümü =
| kadastro_yüzölçümü_milkare =
| kadastro_yüzölçümü_sırası =
| tahmini_nüfus = 17,693,500<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.stat.gov.kz/faces/homePage;jsessionid=1c2cXCGQhlvPJfl9tXsjhJMyY4RyV5PJPkGYPyG27RGCR5MKyFfB!-259926468!261972069?_afrLoop=31639183043388057#%40%3F_afrLoop%3D31639183043388057%26_adf.ctrl-state%3D1dfk1zu4vp_4 | title = Негізгі | publisher = | accessdate = 14 February 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160424002130/http://www.stat.gov.kz/faces/homePage;jsessionid=1c2cXCGQhlvPJfl9tXsjhJMyY4RyV5PJPkGYPyG27RGCR5MKyFfB!-259926468!261972069?_afrLoop=31639183043388057 | arşivtarihi = 24 Nisan 2016}}</ref>
| tahmini_nüfus_sırası = 62.
| tahmini_nüfus_tarihi = Şubat 2016
| sayım_nüfusu = 16.009.597<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/Documents/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C%20%D1%80%D1%83%D1%81.pdf Перепись населения Республики Казахстан 2009 года. Краткие итоги. (Kazakistan Cumhuriyeti 2009 Nüfus Sayımı - Özet)] {{Rus}}</ref>
| sayım_nüfusu_sırası =
| sayım_nüfusu_tarihi = 2009
| FR_dipnot =
| FR_tahmini_toplam_nüfus_tarihi =
| FR_tahmini_toplam_nüfus =
| FR_tahmini_toplam_nüfus_sırası =
| FR_metropol_nüfusu =
| FR_metropol_nüfusu_sırası =
| FR_dipnot5 =
| nüfus_yoğunluğu =
| nüfus_yoğunluğu_milkare =
| nüfus_yoğunluğu_sırası = 224.
| nüfus_yoğunluğu_dipnotu =
| GSYİH_SAGP = 420.629 milyar $<ref name=IMF>{{Web kaynağı | url = http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=60&pr.y=13&sy=2014&ey=2018&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=916&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= | title = Kazakhstan | publisher = International Monetary Fund | accessdate = 28 June 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160603040734/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=60&pr.y=13&sy=2014&ey=2018&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=916&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= | arşivtarihi = 3 Haziran 2016}}</ref>
| GSYİH_SAGP_sırası = 43.
| GSYİH_SAGP_yılı = 2014
| kişi_başına_düşen_GSYİH_SAGP = 24,143 $<ref name=IMF/>
| kişi_başına_düşen_GSYİH_SAGP_sırası =
| GSYİH_düşük = 225.619 milyar $<ref name=IMF/>
| GSYİH_düşük_sırası = 54.
| GSYİH_düşük_yılı = 2014
| kişi_başına_düşen_GSYİH_düşük = $12,950<ref name=IMF/>
| kişi_başına_düşen_GSYİH_düşük_sırası =
| Gini = 26.4<ref name=WB1>{{Web kaynağı | url = http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI | title = Gini index | publisher = [[World Bank]] | accessdate = 21 November 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160619175207/http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ | arşivtarihi = 19 Haziran 2016}}</ref>
| Gini_sırası =
| Gini_yılı = 2013
| Gini_kategorisi =
| İGE = {{artış}} 0.788
| İGE_sırası = 56.
| İGE_kategorisi = <span style="color:#090;">yüksek</span>
| İGE_yılı = 2014
| para_birimi = [[Tenge]] ([[Dosya:Tenge symbol.svg|7px]])
| para_birimi_kodu = KZT
| zaman_dilimi = Batı/Doğu
| utc = +5/+6
| yaz_zaman_dilimi =
| yaz_utc =
| takvim =
| trafik_akışı = sağ
| cctld = [[.kz]]
| ISO_3166_kodu =
| telefon_kodu = [[+7]]-6xx, +7-7xx
| harita3_resmi =
| harita3_açıklaması =
| dipnotlar =
| dipnot1 =
| dipnot2 =
| dipnot3 =
| dipnot4 =
| dipnot5 =
| dipnot6 =
| dipnot7 =
}}
'''Kazakistan''' ([[Kazakça]]: ''Қазақстан'', ''Qazaqstan'', {{UFA|qɑzɑqstɑ́n}}), resmî adıyla '''Kazakistan Cumhuriyeti''' ([[Kazakça]]: ''Қазақстан Республикасы'', ''Qazaqstan Respwblikası''), [[Orta Asya]] ve [[Doğu Avrupa]]’daki bağımsız devlettir. Kazakistan, ([[Azerbaycan]], [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti]], [[Kırgızistan]], [[Özbekistan]], [[Türkiye]], ve [[Türkmenistan]] ile birlikte) günümüzdeki yedi bağımsız [[Türk devletleri listesi|Türk devletinden]] biri olup [[Türk Keneşi]] ve [[Türk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimi|TÜRKSOY]]'un üyesidir. 2.724.900 km² yüzölçümü ile (Batı Avrupa'nın yüzölçümü kadar) dünyanın en büyük [[Yüzölçümlerine göre ülkeler|dokuzuncu]] ülkesidir.<ref name="Türkiye Cumhriyeti Ekonomi Bakanlığı">{{Web kaynağı | başlık = Kazakistan - Genel Bilgiler - Coğrafi Konum | url = http://www.ekonomi.gov.tr/portal/faces/home/disIliskiler/ulkeler/ulke-detay/Kazakistan/html-viewer-ulkeler?contentId=UCM%23dDocName%3AEK-160332&contentTitle=Genel%20Bilgiler&_afrLoop=626649626416137&_afrWindowMode=0&_afrWindowId=8qoss0zsu_106#!%40%40%3F_afrWindowId%3D8qoss0zsu_106%26_afrLoop%3D626649626416137%26contentId%3DUCM%2523dDocName%253AEK-160332%26contentTitle%3DGenel%2BBilgiler%26_afrWindowMode%3D0%26_adf.ctrl-state%3D8qoss0zsu_213 | yayıncı = Türkiye Cumhriyeti Ekonomi Bakanlığı | erişimtarihi = 8 Mart 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170308215742/http://www.ekonomi.gov.tr/portal/faces/home/disIliskiler/ulkeler/ulke-detay/Kazakistan/html-viewer-ulkeler?contentId=UCM%23dDocName%3AEK-160332&contentTitle=Genel%20Bilgiler&_afrLoop=626649626416137&_afrWindowMode=0&_afrWindowId=8qoss0zsu_106 | arşivtarihi = 8 Mart 2017}}</ref> Müslüman ülkelerin ve Türk devletlerinin yüzölçümü bakımından en büyüğü, doğal kaynaklar bakımından da en zenginidir. Kazakistan Türk tarihinin önemli devletlerinden olan [[Saka]], [[Hunlar|Hun]], [[Göktürk]], [[Kıpçak]], [[Karahanlı]], [[Altın Ordu]] gibi devletlerin merkezüssü, Kıpçak, Oğuz, Karluk gibi Türk boylarının beşiği olmuştur.
Komşuları olarak kuzeyde [[Rusya]], güneyde [[Türkmenistan]], [[Özbekistan]] ve [[Kırgızistan]], doğuda [[Çin]] bulunur. Ülkenin ayrıca [[Hazar Denizi]] ve [[Aral Gölü]]'ne kıyısı vardır.
Bağımsızlığın kazanılmasına doğru [[1989]] yılında 16.464.464 kişi olan ülke nüfusu, [[1999]] yılına gelindiğinde Slav ve Almanların ülkeden göç etmeleriyle 14.900.000'e kadar düşmüştür. 2010'da bu sayı 16.500.000'e yükselmiştir. Ülke bugün nüfus bakımından dünyanın [[Nüfuslarına göre ülkeler|60.]] büyük ülkesi olmakla birlikte, kilometrekare başına 5,5 insan ile 210.'dur.
== Etimoloji ==
[[Kazak]] sözü "sert, erkin, yiğit" manasına gelir.
== Tarihi ==
{{Ana madde|Kazakistan tarihi}}
=== Çağdaş Kazakistan Öncesi Tarih ===
Çağdaş Kazakların kökenleri [[1400]]'lü yıllara kadar gitmektedir. 1400'lü yıllarda çeşitli Türk kavimlerinin bir araya gelmesiyle [[Orta Asya]]'da yeni bir boy doğmuştur. 1400'lü yıllar öncesinde Kazak toprakları pek çok Türk devletinin kurulduğu geniş bozkır alanlarıdır.
Kazak bozkırları dâhil Orta Asya'da Milattan Önce 5000-1200 yılları arası; [[Afanesyova]], [[Andronova Kültürü|Andrenova]] ve [[Karasuk]] kültürleri gibi kültürleri yaşamıştır. Bu devirden sonra Kazak bozkırlarında kurulan medeniyetler şöyle sıralanabilir:
[[Sakalar]],
[[Hiung-nu]],
Çi-çi yönetimindeki Hiung-nular,
[[Avarlar]],
[[Göktürk Kağanlığı]],
[[Batı Göktürk İmparatorluğu]],
[[Hazarlar]] ve Bulgar Dönemi,
[[II. Göktürk Kağanlığı]],
[[Türgiş Devleti]],
Arap Akınları,
[[Karluklar]] ve [[Kimekler]],
[[Karahanlı Devleti]],
[[Oğuz Yabgu Devleti|Oğuz Yabgu]],
[[Kıpçaklar]],
[[Büyük Selçuklu İmparatorluğu]],
[[Harzemşahlar Devleti]],
Moğol Hakimiyeti,
[[Altın Orda Devleti]].
=== Çağdaş Kazakistan'ın Doğuşu ===
[[Dosya:Kazakh Khanate.svg|150px|sol|thumbnail|Kazak Hanlığı'nın bayrağı]]
[[Dosya:Flag of the Kazakh SSR.svg|150px|thumbnail|sol|Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bayrağı]]
[[Dosya:Flag of the Alash Autonomy.svg|150px|thumbnail|sol|Alaş Orda Devleti'nin bayrağı]]
Çağdaş Kazakların doğuşu: [[Altın Orda Devleti]]'nin yıkılmasından sonra Deşt-i Kıpçakın batı yöresinde bulunan Türk kavimleri Nogay Han etrafında toplanarak [[Nogay Hanlığı]]'nı kurdular. Cengiz han sülalesinden olan Şeybani Ebü-lheyr han Deşti-i Kıpçakın orta kısmında Aral gölü kuzeyinde Özbek hanlığını kurdu. Deşt-i Kıpçakın güney yöresinde Cengizhan'ın Çağatay sülalesinden gelen hanlar yöneten bağımsız Moğolistan hanlığı kurulmuş idi. Daha sonra Ebü-l heyr hanlığında Canibek ve Kerey sultanlar bölücülük hareketine başladı. 1450-1465 döneminde bu iki han liderliğinde birçok boylar Ebü-l heyr han ile savaşarak, özgürlüğünü korumak için Moğolistana göç ediyor. Moğolistan hanı İsen boğa Canibek ve Kerey sultan ve onun kendini kazak adı ile anacak boylara Şu nehri ve Kozıbası dağları yöresinden uc bölgeyi ülke edinmesine izin veriyor. Daha sonra [[Kazak hanlığı]]'na dönüşen bu hanlık [[1465]]'ten [[1847]]'ye kadar Kırgız Bozkırlarındaki Türk kavimlerinin ortak adı oldu. [[Kazak Hanlığı]], bugünkü Kazakistan toprakları üzerinde üç parçadan oluşuyordu: [[Kazak boyları|Büyük Cüz]], [[Kazak boyları|Orta Cüz]], [[Kazak boyları|Küçük Cüz]]. Söz konusu cüzler [[1771]]'den sonra birbirinden bağımsız hareket etmeye başladılar. [[1770]] sonlarında Kazak cüzleri güçlü [[Rus İmparatorluğu]] ve [[Çin]] arasındaki mücadele arasında kaldı. [[1847]]'de Kazak hanı olan "Kenesarı Han" döneminde Ruslar, Kazak cüzleri üzerideki egemenliğini tam olarak sağladılar. [[1863]]'te tüm [[Orta Asya]]'da bir "Turkestan Genel Valiliği" kuruldu ve bölge bölümlere ayırdı. Bu dönemde Ruslar Kazak bölgesini, "Kazak Kırgızları Hanlığı" olarak adlandırdı. [[1900]]'lerle birlikte pek çok [[Ruslar|Rus]], Kırgız Bozkırlarına yerleşmeye başladı. [[1906]]'da [[Orta Asya]]'yı [[Rusya]]'ya bağlayan demiryolu bitirildi.
Açlık ve siyasi sebeplerle [[1912]]-[[1917]] yılları arasında Rus hükûmetine karşı [[Orta Asya]]'da ayaklanma başladı. [[1917]]'de [[Çarlık Rusya]]'da ihtilâl olması sebebiyle [[Orta Asya]]'da bağımsızlık devri yaşandı. [[1917]]-[[1920]] yılları arasında eski Kazak cüzleri bir araya gelerek bağımsız "[[Alaş Orda Devleti]]"ni kurdular. Hükûmet Başkanı, Alikhan Bokeikhanov, başkenti [[Semey]] olan bu devlet üç yıl yaşayabildi. [[1920]]'den sonra Ruslar egemenliği ele geçirdiler ve bu tarihten sonra [[Sovyetler Birliği]] başladı.
=== Sovyetler Birliği Devri ===
[[1920]]'de [[Orta Asya]]'da [[Ruslar]] iki Sovyet Cumhuriyeti kurdular. Bugünkü Kazakistan'da kurulan cumhuriyete "[[Kırgızistan Özerk SSC]]" adını verdiler. [[1925]]'te ise yanlış adlandırıldığı gerekçesiyle SSCB yönetimi, [[Kırgızistan Özerk SSC]] adını "[[Kazakistan Özerk SSC]]" olarak değiştirdi. İlk zamanlar [[Orenburg]] şehri de Kazakistan'a dahildi, ancak daha sonra [[Rusya]]'ya bağlandı. [[1936]]'da Özerk ibaresi kaldırılarak "[[Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]]" kuruldu. [[1924]]'ten [[1934]]'e kadar tarım politikaları nedeniyle sorunlar yaşandı. Pek çok Kazak boyu, Uygur bölgesine göç etti. [[II. Dünya Savaşı]]'nda zor zamanlar geçiren ve nüfusunda büyük azalma olan [[Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Kazakistan SSC]], [[Sovyetler Birliği|SSCB]] dönemi boyunca Sovyet tarım politikalarının uygulandığı bir merkez oldu. [[1990]] yılında meydana gelen ekonomik krizler ve [[Sovyetler Birliği]]'nin yıkılmasından sonra [[1991]] yılında bağımsız olarak dünya arenasında yerini aldı.
==Siyaset==
1991 yılında [[Sovyetler Birliği]]'nden ayrılan Kazakistan, anayasada üniter, laik cumhuriyet olarak tanımlanmaktadır. 1993, 1995 ve 1998 yıllarında olmak üzere üç kez anayasasını değiştirmiştir. 1998 yılındaki anayasaya göre Kazakistan, yasama, yürütme ve yargı organlarının bağımsız olduğu demokratik, üniter bir devlettir.
Cumhurbaşkanı 5 yıl için seçilir. Cumhurbaşkanı seçilebilmek için 40 yaş üzerinde olmak ve Kazakça bilmek şarttır. Seçmen yaşı ise 15'tir. Yasama yetkisi 107 milletvekilinden oluşan meclis ve 47 üyeden oluşan senatoya aittir.
Ekim 1999'da yapılan seçimlerde Otan Partisi %30.9 oy alırken, [[Kazakistan Komünist Partisi]] %17.7 oranında oy almıştır. Sosyalist eğilimli Agrarnaya Partiya ([[Kazakistan Tarım Partisi|Tarım Partisi]]) %12.6, [[Kazakistan Halk Partisi]] ise % 11.2 oy oranıyla meclise girebilmiştir.
15 Ocak 2012'de yapılan parlamento seçimlerinde ise [[Nur Otan Partisi]] oyların %80'i alarak 83 milletvekilliği kazandı. Ancak AGİT (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı) seçimlerin yeterince demokratik olmadığını iddia etti.
Seçime katılan partilerden [[Nur Otan]], [[Kazakistan Komünist Halk Partisi]], [[Kazakistan Demokratik Ak Yol Partisi]] %7 barajını aşarak meclise girmeye hak kazanmıştır. [[Kazakistan Demokratik Ak Yol Partisi]] %7,47 oy alarak 8 milletvekili çıkarırken, [[Kazakistan Komünist Halk Partisi]] %7,19 oy oranıyla 7 milletvekilliği kazanmıştır.
== Coğrafya ==
Kazakistan'ın Türkiye'den yaklaşık 3,5 katı kadar büyük olan toprakları Batı'da Volga (İdil) nehrinin aşağı bölümlerinden Doğu'da Altay eteklerine kadar 3000 kilometre boyunca uzanır. Kuzeyde 55 26 Kuzey enlemine kadar uzanan en uç noktadan, güneyde İstanbul'un da bulunduğu enlem olan 40 56 kuzey noktasına kadar iner. Kuzey Güney totaklarının uzunluğu yaklaşık 2000 kilometre kadardır.
Rusya Fedrasyonu ile 7591 , Özbekistan ile 2354 , Çin'le 1782, Kırgısiztan'la 1241, Türkmenistanla ise 426 kilometre sınırı vardır. 600 kilometre Hazar Denizinde bulunan sınırıyla birlikte toplam sınır uzunluğu 14.000 kilometreyi bulur.
%44'ü çöl veye yarı çöl olan tepelerle kaplı ülkenini %14'ü ağaçlıktır.
155 tür memeli, 480 tür kuş, 150 tür balık, 250 tür tıbbi bitki bulunduran bitki örtüsü ve faunaya sahiptir.<ref name="Kazakistan Cumhuriyeti Parlamentosu">{{Web kaynağı | başlık = Republic of Kazakhstan Geographical location, natural conditions | url = http://www.parlam.kz/en/kazakhstan | yayıncı = Kazakistan Cumhuriyeti Parlamentosu | erişimtarihi = 8 Mart 2017 | dil = İngilizce | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170205233745/http://www.parlam.kz/en/kazakhstan | arşivtarihi = 5 Şubat 2017}}</ref>
=== İklim ===
Kazakistan’ın okyanuslardan uzak kalması ve deniz tesirini iç kısımlara girmesini engelleyen büyük dağların olması, Kazakistan iklimini kıtalık kara iklim yapmaktadır. Ülke genelinde yaz ve kış ayları arasında sıcaklık farkı çok büyüktür. Ocak ayında ortalama -19 dereceden -4 dereceye kadar; Temmuz ayında ise +19 dereceden +26 dereceye kadar farklılık göstermektedir.
=== Nehirler ve Göller ===
Kazakistan’da 8500<ref name="Kazakistan Cumhuriyeti Parlamentosu" /> [[akarsu]] bulunmaktadır. Bunların büyük bir kısmı, [[Hazar Denizi]] (sahası 374 bin kilometrekare, dünyanın en büyük gölüdür), [[Aral Denizi]] (sahası 46,64 bin kilometrekare) ve [[Balkaş Gölü]] (sahası 18,2 bin kilometrekaredir) su toplama havzalarında yer almaktadır. Ayrıca Kazakistan 48.000 civarında büyük ve küçük göllere iyedir. Ülkeyi boydan boya geçen başlıca akarsular [[Ertis]] (Kazakistan toprakları dahilinde uzunluğu 1700 km.), [[Esil]] (1400 km.), [[Sırderya]] (1400 km.) ve [[Ural]] /Jayık/ - 1082 kilometredir.
== Seçimler ==
=== 2016 Genel Seçimleri ===
{| class=wikitable style=text-align:right
!Parti
!Oy
!%
!Sandalye
!+/–
|-
|align=left|[[Nur Otan]]||6,183,757||82.20||84||+1
|-
|align=left|[[Kazakistan Demokratik Ak Yol Partisi]]||540,406||7.18||7||-1
|-
|align=left|[[Kazakistan Komünist Halk Partisi|Komünist Halk Partisi]]||537,123||7.14||7||-
|-
|align=left|[[Kazakistan Sosyal Demokrat Aul Partisi]]||151,285||2.01||0||0
|-
|align=left|[[Sosyal Demokrat Halk Partisi]]||88,813||1.18||0||0
|-
|align=left|[[Kazakistan Birlik Partisi|Birlik Partisi]]||21,484||0.29||0||New
|-
|align=left|Geçersiz||43,282||–||–||–
|-
|align=left|'''Toplam'''||'''7,566,150'''||'''100'''||'''98'''||'''0'''
|-
|align=left|Toplam seçmen/katılım||9,810,852||77.12<ref>{{Web kaynağı | başlık = Adam Carr | url = http://psephos.adam-carr.net/countries/k/kazakhstan/kazakhstan2012.txt | erişimtarihi = 12 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20121011122003/http://psephos.adam-carr.net/countries/k/kazakhstan/kazakhstan2012.txt | arşivtarihi = 11 Ekim 2012}}</ref>
|}
== Demografi ==
{{Ana madde|Kazakistan demografisi}}
[[Dosya:Kazakhstan provinces.svg|sağ|400px|thumbnail|Kazakistan'ın eyaletleri]]
[[Dosya:Kazakhstan European 2016 Rus.png|sağ|250px|thumbnail|Ülkedeki en kalabalık azınlık olan Rusların dağılımı]]
=== Nüfus ===
[[1926]]'da 3.713.000 olan nüfus [[1959]] yılında 1 milyon azalmıştır. [[2006]] verilerine göre 15.300.000 nüfusa sahiptir. [[1989]]'da 16,464,000 olan nüfus [[1999]] nüfus sayımına kadar yıllık ortalama %1’lik bir azalma ile 14.953.000'a düştü. [[2000]]-[[2001]] döneminde de düşme devam etmesine karşın [[2003]]-[[2004]] arasında azalış trendi durarak % 0,7 oranında artışla 14.951.000'a ulaştı. [[2016]] itibarıyla nüfusun 17.557.000 olduğu tahmin edilmektedir. 2009 yılı sayımında etnik grupların dağılımı şöyledir:
*[[Kazaklar]]: %63.1
*[[Ruslar]]: %23.7
*[[Özbekler]]: %2.9
*[[Ukraynalılar]]: %2.1
*[[Uygurlar]]: %1.4
*[[Tatarlar]]: %1.3
{| class="wikitable"
|+
'''Kazakistan'ın etnik gruba göre nüfusu 1897-2009'''
|-bgcolor="#e0e0e0"
! rowspan=2 | Etnik<br />gruplar
! colspan=2 | 1897 sayımı<sup>1</sup>
! colspan=2 | 1926 sayımı<sup>2</sup>
! colspan=2 | 1939 sayımı<sup>3</sup>
! colspan=2 | 1959 sayımı<sup>4</sup>
! colspan=2 | 1970 sayımı<sup>5</sup>
! colspan=2 | 1979 sayımı<sup>6</sup>
! colspan=2 | 1989 sayımı<sup>7</sup>
! colspan=2 | 1999 sayımı<sup>8</sup>
! colspan=2 | 2009 sayımı<sup>9</sup>
|-bgcolor="#e0e0e0"
! Nüfus
! %
! Nüfus
! %
! Nüfus
! %
! Nüfus
! %
! Nüfus
! %
! Nüfus
! %
! Nüfus
! %
! Nüfus
! %
! Nüfus
! %
|-
| [[Kazaklar]]
| align="right" | 3,392,751
| align="right" | 73.9
| align="right" | 3,627,612
| align="right" | 58.5
| align="right" | 2,327,625
| align="right" | 37.8
| align="right" | 2,794,966
| align="right" | 30.0
| align="right" | 4,161,164
| align="right" | 32.4
| align="right" | 5,289,349
| align="right" | 36.0
| align="right" | 6,534,616
| align="right" | 39.7
| align="right" | 8,011,452
| align="right" | 53.5
| align="right" | 10,096,763
| align="right" | 63.1
|-
| [[Ruslar]]
| align="right" | 454,402
| align="right" | 12.8
| align="right" | 1,275,055
| align="right" | 20.6
| align="right" | 2,458,687
| align="right" | 40.0
| align="right" | 3,974,229
| align="right" | 42.7
| align="right" | 5,499,826
| align="right" | 42.8
| align="right" | 5,991,205
| align="right" | 40.8
| align="right" | 6,227,549
| align="right" | 37.8
| align="right" | 4,480,675
| align="right" | 29.9
| align="right" | 3,793,764
| align="right" | 23.7
|-
| [[Özbekler]]
| align="right" | 29,564
| align="right" | 1.3
| align="right" | 129,407
| align="right" | 2.1
| align="right" | 120,655
| align="right" | 2.0
| align="right" | 136,570
| align="right" | 1.5
| align="right" | 207,514
| align="right" | 1.6
| align="right" | 263,295
| align="right" | 1.8
| align="right" | 332,017
| align="right" | 2.0
| align="right" | 370,765
| align="right" | 2.5
| align="right" | 456,997
| align="right" | 2.9
|-
| [[Ukraynalılar]]
| align="right" | 860,201
| align="right" | 13.9
| align="right" | 860,201
| align="right" | 13.9
| align="right" | 658,319
| align="right" | 10.7
| align="right" | 762,131
| align="right" | 8.2
| align="right" | 930,158
| align="right" | 7.2
| align="right" | 897,964
| align="right" | 6.1
| align="right" | 896,240
| align="right" | 5.4
| align="right" | 547,065
| align="right" | 3.7
| align="right" | 333,031
| align="right" | 2.1
|-
| [[Uygurlar]]
| align="right" |
| align="right" |
| align="right" | 11,631
| align="right" | 0.2
| align="right" | 35,409
| align="right" | 0.6
| align="right" | 59,840
| align="right" | 0.6
| align="right" | 120,784
| align="right" | 0.9
| align="right" | 147,943
| align="right" | 1.0
| align="right" | 185,301
| align="right" | 1.1
| align="right" | 210,377
| align="right" | 1.4
| align="right" | 224,713
| align="right" | 1.4
|-
| [[Tatarlar]]
| align="right" | 55,984
| align="right" | 1.1
| align="right" | 79,758
| align="right" | 1.3
| align="right" | 108,127
| align="right" | 1.8
| align="right" | 191,802
| align="right" | 2.1
| align="right" | 281,849
| align="right" | 2.2
| align="right" | 312,626
| align="right" | 2.1
| align="right" | 327,982
| align="right" | 2.0
| align="right" | 249,052
| align="right" | 1.7
| align="right" | 204,229
| align="right" | 1.3
|-
| [[Almanlar]]
| align="right" |
| align="right" |
| align="right" | 51,094
| align="right" | 0.8
| align="right" | 92,571
| align="right" | 1.5
| align="right" | 659,800
| align="right" | 7.1
| align="right" | 839,649
| align="right" | 6.5
| align="right" | 900,207
| align="right" | 6.1
| align="right" | 957,518
| align="right" | 5.8
| align="right" | 353,462
| align="right" | 2.4
| align="right" | 178,409
| align="right" | 1.1
|-
| [[Koreliler]]
| align="right" |
| align="right" |
| align="right" | 42
| align="right" | 0.0
| align="right" | 96,453
| align="right" | 1.6
| align="right" | 74,019
| align="right" | 0.8
| align="right" | 78,078
| align="right" | 0.6
| align="right" | 91,984
| align="right" | 0.6
| align="right" | 103,315
| align="right" | 0.6
| align="right" | 99,944
| align="right" | 0.7
| align="right" | 100,385
| align="right" | 0.6
|-
| [[Türkler]]
| align="right" |
| align="right" |
| align="right" | 46
| align="right" | 0.0
| align="right" | 523
| align="right" | 0.0
| align="right" | 9,916
| align="right" | 0.1
| align="right" | 18,397
| align="right" | 0.1
| align="right" | 25,820
| align="right" | 0.2
| align="right" | 49,567
| align="right" | 0.3
| align="right" | 75,950
| align="right" | 0.5
| align="right" | 97,015
| align="right" | 0.6
|-
| [[Azeriler]]
| align="right" |
| align="right" |
| align="right" | 20
| align="right" | 0.0
| align="right" | 12,996
| align="right" | 0.2
| align="right" | 38,362
| align="right" | 0.4
| align="right" | 56,166
| align="right" | 0.4
| align="right" | 73,345
| align="right" | 0.5
| align="right" | 90,083
| align="right" | 0.5
| align="right" | 78,325
| align="right" | 0.5
| align="right" | 85,292
| align="right" | 0.5
|-
| [[Beyaz Ruslar]]
| align="right" |
| align="right" |
| align="right" | 25,584
| align="right" | 0.4
| align="right" | 31,614
| align="right" | 0.5
| align="right" | 107,463
| align="right" | 1.2
| align="right" | 197,592
| align="right" | 1.5
| align="right" | 181,491
| align="right" | 1.2
| align="right" | 182,601
| align="right" | 1.1
| align="right" | 111,924
| align="right" | 0.7
| align="right" | 66,476
| align="right" | 0.4
|-
| [[Dunganlar]]
| align="right" |
| align="right" |
| align="right" | 8,455
| align="right" | 0.1
| align="right" | 7,415
| align="right" | 0.1
| align="right" | 9,980
| align="right" | 0.1
| align="right" | 17,283
| align="right" | 0.1
| align="right" | 22,491
| align="right" | 0.2
| align="right" | 30,165
| align="right" | 0.2
| align="right" | 36,945
| align="right" | 0.2
| align="right" | 51,944
| align="right" | 0.3
|-
| [[Kürtler]]
| align="right" |
| align="right" |
| align="right" |
| align="right" |
| align="right" | 2,387
| align="right" | 0.0
| align="right" | 6,109
| align="right" | 0.1
| align="right" | 12,299
| align="right" | 0.1
| align="right" | 17,692
| align="right" | 0.1
| align="right" | 25,425
| align="right" | 0.2
| align="right" | 32,764
| align="right" | 0.2
| align="right" | 38,325
| align="right" | 0.2
|-
| [[Tacikler]]
| align="right" |
| align="right" |
| align="right" | 7,599
| align="right" | 0.1
| align="right" | 11,229
| align="right" | 0.2
| align="right" | 8,075
| align="right" | 0.1
| align="right" | 7,166
| align="right" | 0.1
| align="right" | 19,293
| align="right" | 0.1
| align="right" | 25,514
| align="right" | 0.2
| align="right" | 25,673
| align="right" | 0.2
| align="right" | 36,277
| align="right" | 0.2
|-
| [[Polonyalılar]]
| align="right" |
| align="right" |
| align="right" | 3,742
| align="right" | 0.1
| align="right" | 54,809
| align="right" | 0.9
| align="right" | 53,102
| align="right" | 0.6
| align="right" | 61,355
| align="right" | 0.5
| align="right" | 61,136
| align="right" | 0.4
| align="right" | 59,956
| align="right" | 0.4
| align="right" | 47,302
| align="right" | 0.3
| align="right" | 34,057
| align="right" | 0.2
|-
| [[Çeçenler]]
| align="right" |
| align="right" |
| align="right" | 3
| align="right" | 0.0
| align="right" | 2,639
| align="right" | 0.0
| align="right" | 130,232
| align="right" | 1.4
| align="right" | 34,492
| align="right" | 0.3
| align="right" | 38,256
| align="right" | 0.3
| align="right" | 49,507
| align="right" | 0.3
| align="right" | 31,802
| align="right" | 0.2
| align="right" | 31,431
| align="right" | 0.2
|-
| [[Kırgızlar]]
| align="right" |
| align="right" |
| align="right" | 10,200
| align="right" | 0.2
| align="right" | 5,033
| align="right" | 0.1
| align="right" | 6,810
| align="right" | 0.1
| align="right" | 9,474
| align="right" | 0.1
| align="right" | 9,352
| align="right" | 0.1
| align="right" | 14,112
| align="right" | 0.1
| align="right" | 10,925
| align="right" | 0.1
| align="right" | 23,274
| align="right" | 0.2
|-
| Diğerleri
| align="right" |
| align="right" |
| align="right" | 108,016
| align="right" | 1.7
| align="right" | 124,611
| align="right" | 2.0
| align="right" | 286,441
| align="right" | 3.1
| align="right" | 315,347
| align="right" | 2.5
| align="right" | 340,834
| align="right" | 2.3
| align="right" | 372,996
| align="right" | 2.3
| align="right" | 206,879
| align="right" | 1.4
| align="right" | 157,215
| align="right" | 1.0
|-bgcolor="#e0e0e0"
! align="left" | Toplam
! colspan=2 |
! colspan=2 | 6,198,465
! colspan=2 | 6,151,102
! colspan=2 | 9,309,847
! colspan=2 | 12,848,573
! colspan=2 | 14,684,283
! colspan=2 | 16,464,464
! colspan=2 | 14,981,281
! colspan=2 | 16,009,597
|-
| colspan=19 | <small><sup>1</sup> Karakalpaklar hariç; Kaynak:.<ref>{{Web kaynağı | url = http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_26.php | title = Äåìîñêîï Weekly - Ïðèëîæåíèå. Ñïðàâî÷íèê ñòàòèñòè÷åñêèõ ïîêàçàòåëåé. | publisher = | accessdate = 18 March 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160428093733/http://demoscope.ru:80/weekly/ssp/rus_nac_26.php? | arşivtarihi = 28 Nisan 2016}}</ref> <sup>2</sup> Kaynak:.<ref>{{Web kaynağı | url = http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_39.php | title = Äåìîñêîï Weekly - Ïðèëîæåíèå. Ñïðàâî÷íèê ñòàòèñòè÷åñêèõ ïîêàçàòåëåé. | publisher = | accessdate = 18 March 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160303180806/http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_39.php | arşivtarihi = 3 Mart 2016}}</ref> <sup>3</sup> Kaynak:.<ref>{{Web kaynağı | url = http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_59.php | title = Äåìîñêîï Weekly - Ïðèëîæåíèå. Ñïðàâî÷íèê ñòàòèñòè÷åñêèõ ïîêàçàòåëåé. | publisher = | accessdate = 18 March 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160514094129/http://demoscope.ru:80/weekly/ssp/sng_nac_59.php | arşivtarihi = 14 Mayıs 2016}}</ref> <sup>4</sup> Kaynak:.<ref>{{Web kaynağı | url = http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_70.php | title = Äåìîñêîï Weekly - Ïðèëîæåíèå. Ñïðàâî÷íèê ñòàòèñòè÷åñêèõ ïîêàçàòåëåé. | publisher = | accessdate = 18 March 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160303195009/http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_70.php | arşivtarihi = 3 Mart 2016}}</ref> <sup>5</sup> Kaynak:.<ref>{{Web kaynağı | url = http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_79.php | title = Äåìîñêîï Weekly - Ïðèëîæåíèå. Ñïðàâî÷íèê ñòàòèñòè÷åñêèõ ïîêàçàòåëåé. | publisher = | accessdate = 18 March 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160303204913/http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_79.php | arşivtarihi = 3 Mart 2016}}</ref> <sup>6</sup> Kaynak:.<ref>{{Web kaynağı | url = http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_89.php | title = Äåìîñêîï Weekly - Ïðèëîæåíèå. Ñïðàâî÷íèê ñòàòèñòè÷åñêèõ ïîêàçàòåëåé. | publisher = | accessdate = 18 March 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161026030201/http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_89.php | arşivtarihi = 26 Ekim 2016}}</ref> <sup>7</sup> Kaynak:<ref>http://www.stat.kz/p_perepis/Documents/Перепись%20рус.pdf</ref></small>
|}
=== Başka Ülkelerdeki Kazaklar ===
Kazakistan dışında 30'dan fazla ülkede [[Kazaklar]] yaşamaktadır (Kazakistan'da 11.000.000, diğer ülkelerde 5.000.000).
== Rusya Federasyonu'ndaki Kazak Türkleri ==
{{Ana madde|Rusya'daki Kazaklar}}
Rusya Federasyonu'nda 1 310 000 Kazak Türk'ünün yaşadığı ve bunların %70 oranı da köylerde yerleşmiştir. Çoğu Rusya ve Kazakistan arası sınırına yakın yerlerdedir. 12 bölgede yoğundurlar. Bunlar - Altay ülkesi, Astrahan, Orenburg, Samara, Korgan, Şelebi, Ombı, Sarıtav (Сарытау), Volgograd, Novosibir ve Tümen bölgeleridir. Ayrıca Moskova, Sant- Peterborg, Tataristan, Kalmak ülkesi ve Rusya'nın başka yerlerinde de yaşamaktadırlar.
1999 yılının başında Rusya Federasyonu'nda yaşayan Kazak Türklerinin hakkında şöyle bilgiler verilmiştir:
{| class="standard"
|-
! Bölge || Sayısı
|-
|[[Astrahan Oblastı]] || style="text-align:right;" |135.000
|-
|[[Orenburg Oblastı]] || style="text-align:right;" |115.000
|-
|[[Volgograd Oblastı]] || style="text-align:right;" |46.000
|-
|[[Şelebi Oblastı]] || style="text-align:right;" | 34.000
|-
|[[Altay ülkesi]] || style="text-align:right;" | 24.000
|-
|[[Kurgan Oblastı]] || style="text-align:right;" | 19.000
|-
|[[Tümen oblastı]] || style="text-align:right;" | 18.000
|-
|[[Samar oblastı]] || style="text-align:right;" | 16.000
|-
|[[Novosibir oblastı]] || style="text-align:right;" | 14.000
|-
|[[Moskova]] || style="text-align:right;" | 10.000
|-
|[[Sankt-Peterburg]] || style="text-align:right;" | 8.000
|-
|[[Hantı-Mantı bölgesi]] || style="text-align:right;" | 4.000
|-
|[[Tombı oblastı]] || style="text-align:right;" | 2.000
|-
|[[Sahalin oblası]] || style="text-align:right;" | 1.000
|}
== Ekonomi ==
{{Ana|Kazakistan ekonomisi}}
[[Dosya:Modern Almaty.jpg|thumb|sağ|Almatı’nın yeni kısmı]]
Bağımsızlığın ardından siyasî ve ekonomik istikrara kavuşan Kazakistan'da büyük [[petrol]], [[uranyum]], [[demir]], [[altın]] ve [[kurşun]] rezervleri bulunmaktadır. Kazakistan doğal kaynakları ve toprakları itibarıyla önemli bir ülkedir. Hacim ve çeşit bakımından mineral ve hammadde yatakları ile dünyanın sayılı ülkelerinden biridir.
Kazakistan'da 1225 tür mineral ihtiva eden 493 yatak bulunmaktadır. [[Uranyum]], [[krom]], [[kurşun]] ve [[çinko]] yataklarının zenginliği itibarıyla dünya ikincisi, [[mangan]] itibarıyla dünya üçüncüsü, [[bakır]] itibarıyla de beşincisidir. [[Kömür]], [[demir]] ve [[altın]] rezervleri itibarıyla Kazakistan dünya sıralamasında ilk on ülke arasında, [[doğalgaz]], [[petrol]] ve [[aluminyum]] rezervleri itibarıyla da, sırası ile ilk on iki, ilk on üç ve ilk on yedi ülke arasında yer almaktadır. Kazakistan'da [[1996]] yılında dünyanın en büyük üçüncü altın madeni bulunmuştur. Dünyadaki kromun %26'sı, altının %20'si, uranyumun %17'si Kazakistan'dadır.
Ülkenin mineral ve hammadde üretimi ise, kendi ihtiyacının çok üstündedir. Bu nedenle metalik [[bizmut]], süngersi [[titanyum]], kil ve rafine bakır, mangan ve konsantreleri üretiminin yüzde 90'ı, petrol, metalik kurşun ve çinko üretiminin yüzde 80'i ile doğalgaz, kömür, demir cevheri ve krom üretiminin de yüzde 50'den fazlası ihraç edilmektedir. Kazakistan toprakları altında keşfedilmiş maddi zenginlik 2 trilyon [[Amerikan doları]]ndan fazladır.
== Ayrıca bakınız ==
{{Portal|Kazakistan}}
* [[Kazakistan demografisi]]
* [[Kazakistan'da internet]]
* [[Kazpost]]
* [[Kazakistan'da medya]]
* [[Kazakistan'da telekomünikasyon]]
* [[Kazakistan'da ulaşım]]
* [[Kazakistan'ın eyaletleri]]
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
;Ek okumalar
{{Refbegin|colwidth=60em}}
* {{Kitap kaynağı|başlık=Uneasy Alliance: Relations Between Russia and Kazakhstan in the Post-Soviet Era, 1992–1997 |ilk=Mihail |son=Aleksandrov |yer=Westport, CT |yayımcı=Greenwood Press |yıl=1999 |isbn=0313309655 |postscript=<!--None--> }}.
* {{Kitap kaynağı|başlık=Lonely Planet Guide: Central Asia |ilk=Paul |son=Clammer |ilk2=Michael |son2=Kohn |lastauthoramp=yes |first3=Bradley |son3=Mayhew |yer=Oakland, CA |yayımcı=Lonely Planet |yıl=2004 |isbn=1864502967 |postscript=<!--None--> }}.
* {{Kitap kaynağı|başlık=Kazakhstan: Power and the Elite |ilk=Sally |son=Cummings |location=London |publisher=Tauris |yıl=2002 |isbn=1860648541 |postscript=<!--None--> }}.
* {{Kitap kaynağı|başlık=The Russian Colonization of Kazakhstan |ilk=George |son=Demko |location=New York |yayımcı=Routledge |yıl=1997 |isbn=0700703802 |postscript=<!--None--> }}.
* {{Kitap kaynağı|başlık=Kazakhstan: Coming of Age |ilk=Michael |son=Fergus |lastauthoramp=yes |ilk2=Janar |son2=Jandosova |yer=London |yayımcı=Stacey International |yıl=2003 |isbn=1900988615 |postscript=<!--None--> }}.
* {{Kitap kaynağı|başlık=Journey into Kazakhstan: The True Face of the Nazarbayev Regime |ilk=Alexandra |son=George |yer=Lanham |yayımcı=University Press of America |yıl=2001 |isbn=0761819649 |postscript=<!--None--> }}.
* {{Kitap kaynağı|başlık=Law and Custom in the Steppe |ilk=Virginia |son=Martin |yer=Richmond |yayımcı=Curzon |yıl=2000 |isbn=0700714057 |postscript=<!--None--> }}.
* {{Kitap kaynağı|başlık=Epicenter of Peace |ilk=Nursultan |son=Nazarbayev |yer=Hollis, NH |yayımcı=Puritan Press |yıl=2001 |isbn=1884186130 |postscript=<!--None--> }}.
* {{Kitap kaynağı|başlık=Post-Soviet Chaos: Violence and Dispossession in Kazakhstan |ilk=Joma |son=Nazpary |yer=Londro |yayımcı=Pluto Press |yıl=2002 |isbn=0745315038 |postscript=<!--None--> }}.
* {{Kitap kaynağı|başlık=Kazakhstan: Unfulfilled Promise |ilk=Martha Brill |son=Olcott |yer=Washington, DC |yayımcı=Brookings Institution Press |yıl=2002 |isbn=0870031899 |postscript=<!--None--> }}.
* {{Kitap kaynağı|başlık=Silk Road to Ruin: Is Central Asia the New Middle East? |ilk=Ted |son=Rall |yer=New York |yayımcı=NBM |yıl=2006 |isbn=1561634549 |postscript=<!--None--> }}.
* {{Kitap kaynağı|başlık=In Search of Kazakhstan: The Land That Disappeared |ilk=Christopher |son=Robbins |yer=Londra |yayımcı=Profile Books |yıl=2007 |isbn=9781861978684 |postscript=<!--None--> }}.
* {{Kitap kaynağı|başlık=Once in Kazakhstan: The Snow Leopard Emerges |ilk=Keith |son=Rosten |yer=New York |yayımcı=iUniverse |yıl=2005 |isbn=0595327826 |postscript=<!--None--> }}.
* {{Kitap kaynağı|başlık=The Lost Heart of Asia |ilk=Colin |son=Thubron |yer=New York |yayımcı=HarperCollins |yıl=1994 |isbn=0060182261 |postscript=<!--None--> }}.
{{Refend}}
== Dış bağlantılar ==
{{Kardeş proje bağlantıları|wikt=Kazakistan|commons=Қазақстан}}
; Hükümet
* [http://www.akorda.kz/www/www_akorda_kz.nsf/index?OpenForm&lang=en Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı]
* [http://en.government.kz Kazakistan Parlamentosu]
* [http://en.government.kz Kazakistan Hükümeti]
* [http://e.gov.kz/wps/portal?lang=en Kazakistan Cumhuriyeti E-Hükümeti]
* [http://www.mfa.kz Kazakistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı]
* [https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-k/kazakhstan.html Chief of State and Cabinet Members]
* [http://www.stat.kz/Pages/default.aspx Kazakistan resmi istatistikleri]
;
; Kazakistan'da medya kuruluşları
;* [https://tengrinews.kz/ TengriNews haber portalı]
;* [http://today.kz/ Today.KZ haber portalı]
;* [http://forbes.kz/ Forbes Kazakistan]
;* [http://informburo.kz/ İnformBuro haber portalı]
;* [http://www.kazakistan.kz/ Kazakistan.KZ - Türkçe Kazakistan ve Avrasya Haberleri]
;
; Genel bilgiler
* {{Vikigezgin|Kazakhstan}}
* {{Wikiatlas|Kazakstan}}
* [http://www.state.gov/g/drl/rls/hrrpt/2008/sca/119135.htm 2008 İnsan Hakları Raporu: Kazakistan. Devlet Dairesi; Demokrasi, İnsan Hakları ve Çalışma Bürosu]
* [[BBC News]]'te [http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/country_profiles/1298071.stm Ülke Profili]
* {{CIA World Factbook_link|kz|Kazakistan}}
* ABD Devlet Bakanlığından [http://www.state.gov/p/sca/ci/kz/ Kazakistan] bilgileri
* [[Kongre Kütüphanesi]]'nden [http://www.loc.gov/rr/international/amed/kazakhstan/kazakhstan.html Dünya Portalları]
* [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/kazakhstan.htm Kazakhstan] at ''UCB Libraries GovPubs''
* [http://www.worldbank.org.kz/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/ECAEXT/KAZAKHSTANEXTN/0,,contentMDK:20212143~menuPK:361895~pagePK:1497618~piPK:217854~theSitePK:361869,00.html World Bank Data & Statistics for Kazakhstan]
* [http://ru.encyclopedia.kz Kazakistan İnternet Ansikopedisi]
* {{dmoz|Regional/Asia/Kazakhstan}}
* [http://www.kazakhstandiscovery.com/kazakhstan-facts.html Country Facts] from [http://www.kazakhstandiscovery.com Kazakhstan Discovery]
* [http://aton.ttu.edu/turkishlist.asp Kazak Destanlari]
* [http://www.bilgisahibiyim.com/2010/08/30/kazaklar-kazakistan-halki-turk-uluslari/ Kazakistan Halkı Özellikleri]
{{Kazakistan konuları}}
{{Dolaşım grubu
|title=Coğrafi konum
|list=
{{Avrupa ülkeleri}}
{{Asya ülkeleri}}
{{Hazar Denizi'ne kıyısı olan ülkeler}}
{{SSCB'nin dağılmasından sonra ortaya çıkan ülkeler}}
}}
{{Dolaşım grubu
|title=Uluslararası örgütler
|list=
{{Bağımsız Devletler Topluluğu}}
{{Türk Konseyi}}
{{KGAÖ}}
{{Avrasya Ekonomi Topluluğu}}
{{AGİT}}
{{İslam İşbirliği Teşkilatı}}
{{Şanghay İşbirliği Örgütü}}
{{Ekonomik İşbirliği Örgütü}}
}}
[[Kategori:Kazakistan
[[Kategori:Türkistan]]
[[Kategori:Orta Asya ülkeleri]]
[[Kategori:Avrasya]]
[[Kategori:Denize kıyısı olmayan ülkeler]]
[[Kategori:İslam İşbirliği Teşkilatı ülkeleri]]
[[Kategori:Birleşmiş Milletler üyesi ülkeler]]
[[Kategori:Çağdaş Türk devletleri]]
[[Kategori:Cumhuriyetler]]
[[Kategori:Rusça konuşan bölgeler ve ülkeler]]
[[Kategori:1991'de kurulan bölgeler ve ülkeler]]
[[Kategori:Avrupa ülkeleri]]
[[Kategori:Hazar Denizi'ne kıyısı olan ülkeler]]
[[Kategori:Doğu Avrupa]]
| |||