Nadejda Krupskaya: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
kDeğişiklik özeti yok |
Teacher0691 (mesaj | katkılar) iç bağ. dz. AWB ile |
||
52. satır:
|ödüller =
}}
'''Nadejda Konstantinovna Krupskaya''' (Rusça: '''Надежда Константиновна Крупская'''; d. 26 Şubat 1869, [[Sankt-Peterburg|St. Petersburg]], [[Rusya İmparatorluğu|Rusya]] - ö. 27 Şubat 1939, [[Moskova]], [[Sovyetler Birliği|SSCB]]), [[Ruslar|Rus]] kadın devrimci. [[Ekim Devrimi]]'nin lideri ve [[Sovyetler Birliği]]'nin kurucusu [[Vladimir Lenin|Lenin]]'in eşi. [[Sovyetler Birliği]] Eğitim Halk Komiseri yardımcısı (1929-1939) olarak görev yaptı ve [[Sovyetler Birliği|SSCB]] Bilimler Akademisi onursal üyesi oldu (1931).
==Ailesi==
62. satır:
Nadya, aristokrat kökenli, eğitimli bir ailede dünyaya gelmişti, fakat artık pek de iyi geliri olmayan bir ailede alt sınıf koşullarında yetişti. Yoksulların yaşam koşullarına aşina olması onun devrimci hareketlerinde etkili oldu.
Nadya 1887’de [[Sankt-Peterburg]]’ta Kız Lisesi (Gymnasium)'nden altın madalya ile mezun oldu.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.petersburglife.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=2122&Itemid=48|title=Женская гимназия Оболенской|subtitle= |author= |authorlink= |coauthors= |quote=Здесь с 1871 года помещалась частная женская гимназия кн.А.А. Оболенской, считавшаяся одним из лучших учебных заведений в Петербурге. В 1881-1887 годах здесь училась Н.К.Крупская (она окончила гимназию с золотой медалью).|date= |format= |work= |publisher=petersburglife.ru|accessdate=28 Temmuz 2015|lang=ru|description= |deadlink= |archiveurl=http://web.archive.org/web/20140919084135/http://www.petersburglife.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=2122&Itemid=48|archivedate=19 Eylül 2014}}</ref>. Okuldan arkadaşı olan Ariadne Tyrkova Nadya’yı uzun boylu, sakin ve sadece dersleriyle ilgilenen bir kız olarak tarif etmişti. Nadejda, [[Vladimir Lenin|Lenin]] ile tanışana kadar hiç kimseye yakınlık göstermemişti.
1889 yılında [[Sankt-Peterburg]] Bestujev Yüksek Okulu’na kaydoldu. Babasının ölümünden sonra Krupskaya ve annesi geçimlerini sağlayabilmek için özel dersler verdi . Krupskaya genç yaştan itibaren eğitimle ilgilendiğini ifade etmişti . Eğitim konusunda özellikle [[Tolstoy]]’un teorilerine önem veriyordu. Bir pedagog olarak öğrencilerin kişisel gelişimlerine önem veren Nadejda özellikle öğretmen-öğrenci ilişkisinin eğitimdeki önemine dikkat çekti. Krupskaya’nın [[Tolstoy]]’un eserlerinden faydalanarak geliştirdiği teorilerin [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] eğitim sisteminin gelişiminde büyük katkısı oldu.
69. satır:
==Lenin ile evliliği==
1894 yılında [[Sankt-Peterburg]]'da [[Marksist]] bir öğrenci çevresinde işçileri eğitirken Lenin'le tanıştı. Lenin o dönemde avukat olarak M. F. Wolkenstein avukatlık bürosunda çalışıyordu. Birlikte politik toplantıları ziyaret etmeye başladılar. 1896 yılında Krupskaya "yasadışı ajitasyon" nedeniyle iki yıl hapse mahkûm edildi. Mahkûmiyeti 6 ay hapis ve 3 yıl sürgün cezasına dönüştürüldü. Oldukça kötü iklim koşullarının olduğu [[Ufa]]'ya gönderildi. Ulyanov'un eşi olarak sürgününü [[Şusenskoye]]'de tamamlamaya yönelik başvuruda bulundu. Oysa Ulyanov [[Sibirya]]'ya sürgüne gitmeden önce Krupskaya'nın evlenme teklifini kabul etmemişti. Krupskaya'nın başvurusu Ulyanov'la hemen evlenmesi ve Ulyanov'un sürgün süresi bittikten sonra Ufa'ya dönmesi koşuluyla kabul edildi. Bunun üzerine annesi Elizaveta Krupskaya ile birlikte Sibirya'ya giden Krupskaya, orada 1898'de kilise töreniyle Ulyanov'la evlendi. Hükümetin verdiği günlük 17 kapek parayla geçimlerini sağladılar ve 16 yaşındaki Pasha Jashenko'yu ev işlerini görmek üzere yanlarına aldılar. Serbest kaldıktan sonra 1901 yılında [[Vladimir Lenin|Lenin]] ile birlikte Münih’e gitti. Burada [[İskra]] gazetesinde sekreter olarak görev yaptı. Bir süre sonra Londra’ya gittiler.
Krupskaya lüksten nefret eden, gereksiz harcamalardan kaçınan mütevazi bir kişiliğe sahipti. [[Basedow hastalığı]]na (toksik guatr) yakalanmıştı. Çocuğunun olmamasının sebebinin bu hastalık olduğu belirtilmektedir. Krupskaya [[Vladimir Lenin|Lenin]]’i anlattığı kitabında O'nun çok iyi bir eş olduğunu, hastalandığı dönemlerde kendisine her açıdan destek olduğunu, ev işlerinde kendisine yardımcı olmaktan hiç çekinmediğini söylemiştir.
== Siyasi kariyeri==
Krupskaya siyasi hayatta aktif olarak yer aldı. Londra'da [[RSDİP]] Kongresi'nin hazırlanması ve yürütülmesinde görev aldı. 1905 yılında [[RSDİP]] Merkez Komitesi sekreteri oldu. 1903 yılında [[Vladimir Lenin|Lenin]] ile birlikte Rusya’ya dönseler de 1905 yılındaki başarısız devrim girişiminden sonra Fransa’ya gittiler. Krupskaya Paris’te Longjumeau Parti Okulu'nda öğretmen olarak çalıştı. [[Vladimir Lenin|Lenin]]’in sekreteri olarak [[Rusya]]’daki parti örgütleriyle bağlantı kurulmasında ona yardımcı oldu. [[Bolşevik]] basında aktif rol aldı.
1917 [[Ekim Devrimi]]'nden sonra , Eğitim Halk Komiserliği’nde çalışmaya başladı. 1920’de Eğitim Komitesi başkanı oldu. 1929 yılından ölümüne kadar ise Eğitim Halk Komiserliği (bakanlık) yardımcısı olarak görev yaptı.
82. satır:
1920 yılında Eğitim Halk Komiserliği Merkez Siyasi Eğitim Komitesi Başkanı seçildi. Bu görevi sırasında “Çocukların dostu olan bir toplum” oluşturulması kampanyası başlattı. Öncü çocuk birliği olan [[Pioner]]’i kurarak izciliğin görev ve sorumluluklarını, çocukların gelişimindeki önemini belirledi. Çocukların komünist felsefenin ilkeleriyle gelişimi konusunda çalışmalar yaptı.
[[Vladimir Lenin|Lenin]]'in ölümünden sonra XIV. Parti Kongresi'nde [[Stalin]]'e karşı muhalefeti destekledi. Ancak daha sonra Merkez Komitesi plenumunda konuşarak muhalif cepheden ayrıldığını belirtti.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.oldgazette.ru/pstar/18081927/text2.html|title=речь Н. К. Крупской на объединённом Пленуме ЦК и ЦКК, заседание 2 августа 1927 года|subtitle=цитата по газете «Полярная звезда» за 18.08.1927|author= |authorlink= |coauthors= |quote=В заключение я хотела ещё сказать пару слов по личному вопросу. В 1925 году всеми ощущалась определённая стабилизация, вот тогда казалось, что надо особенно резко сигнализировать опасность некоторых явлений, которые имели место. Поэтому мне казалось тогда в 1925 году правильной позиция оппозиции. Но сейчас, в момент борьбы, в момент необходимости сплочения всех сил, мне кажется, что все члены оппозиции должны выйти из оппозиции и теснее сомкнуться около ЦК|date= |format= |work= |publisher=Сайт «Старые газеты»|accessdate=28 Temmuz 2015|lang=|description= |deadlink= |archiveurl=http://web.archive.org/web/20141006091637/http://www.oldgazette.ru/pstar/18081927/text2.html|archivedate=6 Ekim 2014}}</ref>
1924 yılında [[Sovyetler Birliği Komünist Partisi]] Merkez Komitesi üyesi , 1927 yılında Merkez Komite Denetim Komisyonu üyesi , 1931 yılında da [[Yüksek Sovyet]] meclisi üyesi olarak siyasi faaliyetlerde bulundu.
92. satır:
Çarlık dönemindeki imkansızlıkları bilen Krupskaya [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] eğitimcilerin çok büyük ve zor sorumluluklarının olduğunun farkındaydı. Çarlık döneminde Rus arşivine ve kısıtlı sayıdaki kütüphanelere sadece belirli üyeler girebiliyordu. Bunlar soylular ya da yüksek dereceli memurlardı. Ayrıca kütüphanelerde bulunan eserler genelde Ortodoks edebiyata yönelikti. Dolayısıyla okur-yazar oranı da oldukça düşüktü. Krupskaya [[Sovyetler Birliği]]’nde kütüphaneciliğin de yaygınlaştırılması çalışmalarını başlattı, eğitim ve kültür seviyesini hızla yükseltebilmek için halkın kitaplara ücretsiz ve kolay ulaşabilmesi gerektiğini belirtti. Bu amaçla kitap ve kütüphane için daha fazla fon ayrılması için çaba gösterdi.
Krupskaya [[Vladimir Lenin|Lenin]] hakkında çok sayıda eser yazdı. [[Komünizm|komünist]] eğitim, pedagoji ve tarih konusunda çalışmalar yaptı. [[Penza]]’da [[Lermontov]] ve [[Belinski]] müzelerini açtı. [[Sovyetler Birliği|SSCB]]’nin daha pek çok yerinde müze açılmasını sağladı.
1930 yılında Merkez Komitede yaptığı konuşmada sınıf mücadelesinin güçlendirilmesi gerektiğini belirtti. İdari-komuta sisteminin kurulmasına karşı direniş gösterdi. Parti ve işletmelerde daha demokratik bir idari sistemin uygulanması gerektiğini savundu. Çarlık döneminden kalma çocuk işçiliği ve çocukların sömürülmesine karşı şiddetle mücadele etti.<ref>[http://bse.sci-lib.com/particle013732.html «Крупская Н. К. среди пионеров» в Большой Советской Энциклопедии]</ref>.
| |||