Sovyetler Birliği: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
düzeltme AWB ile
300. satır:
1977 Anayasasına göre SSCB, ulusların kendi kaderlerini özgürce belirlediği, eşit haklara sahip 15 cumhuriyetten oluşan çok uluslu federal bir devletti. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri’nin özgür iradesiyle, sosyalist federalizm ilkesi temeli üzerinde kurulmuştu.
Federe cumhuriyetlerden her birinin, Birlik Anayasası temeline dayalı ve ulusal özelliklerine göre düzenlenen kendi anayasası ve yüksek devlet erki organları vardı: Yüksek Sovyet, Yüksek Sovyet Prezidyumu, Bakanlar Konseyi, Yüksek Mahkeme, Emekçi Temsilcileri Sovyetleri ve onların yürütme komiteleri. Her Cumhuriyet’in Yurttaş ve Ceza Yasası, İş Yasası gibi ayrı yasaları, ulusal marşı, bayrağı ve başkenti vardı. Her cumhuriyet yabancı bir devletle doğrudan ilişkiye geçme, antlaşma imzalama, diplomatik temsilci değiş-tokuşunda bulunma ve SSCB’den ayrılma hakkına sahipti. Kimi birlik cumhuriyetlerinin içinde özerk cumhuriyetler yer alırdı. 20 Özerk Cumhuriyet’ten 16’sı [[Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti]]’nde, 2’si [[Gürcistan SSC|Gürcistan]]’da, 1’i [[Özbekistan SSC|Özbekistan]]’da, 1’i de [[Azerbaycan SSCSovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Azerbaycan]]’da bulunmaktadır. Özerk cumhuriyetler, federe cumhuriyetin bütünleyici parçası olan bir siyasal oluşumdur; her birinin kendi anayasası ve yüksek erk organları vardır ve toprakları Özerk Cumhuriyet’in kendi onayı olmaksızın değişikliğe uğratılamaz. Toplamı 8 tane olan özerk bölgelerden 5'i RSFSC’de, 1’i Gürcistan’da, 1’i Azerbaycan’da, 1’i de Tacikistan’dadır. Bunlar, yönetsel özerklikten yararlanan ulusal ve mekansal oluşumlardır. 10’u RSFSC’de 1’i Gürcistan’da, 1’i Azerbaycan’da, 1’de [[Tacikistan SSC|Tacikistan]]’da yer alan özerk topraklar ise ulusal azınlıklara ayrılmıştır.
 
SSCB 1924 Anayasası'na göre işçi ve köylülerin sosyalist devleti olarak tanımlanmıştı. Ancak [[Leonid İliç Brejnev]] döneminde sömürücü, aristokrat ve burjuva sınıfının tamamen ortadan kalktığı ve toplumun tamamen emekçi halktan oluştuğu tespitiyle hazırlanan 1977 Anayasası’na göre SSCB, tüm halkın sosyalist devleti olarak tanımlanmıştır. Tüm erk halka aitti. 1924 Anayasası'na göre sadece işçi ve köylülere tanınan oy hakkı 1936 Anayasası ile tüm halka verilmişti.
315. satır:
{{ana|Sovyetler Birliği'nin idari bölümleri}}
{{Ayrıca bakınız|Sovyet Cumhuriyeti|Sovyetler Birliği'nin cumhuriyetleri}}
Anayasal olarak Sovyetler Birliği, kurucu Birlik Cumhuriyetleri olan [[Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti|Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]], [[Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]], [[Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] ile federal [[Transkafkasya SFSC|Transkafkasya]] cumhuriyetlerinin 30 Aralık 1922'de [[SSCB Kuruluş Antlaşması]]'nı imzalamalarıyla kuruldu. 1924 yılında Orta Asya'da [[Sovyetler Birliği'nde ulusal sınırlandırma|ulusal sınırlandırma]] ile RSFSC'nin [[Türkistan ÖSSC]]'nin bazı topraklarından ve iki Sovyet devleti olan [[Harezm SSC|Harezm]] ve [[Buhara SHC]]'lerinin topraklarından [[Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] ile [[Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] kuruldu. 1929 yılında [[Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]], Özbekistan SSC'den ayrıldı. 1936 anayasası ile, Transkafkasya SFSC'nin bileşenleri olan [[Gürcistan SSC|Gürcistan]], [[Ermenistan SSC|Ermenistan]] ve [[Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Azerbaycan SSC]]leri birlik cumhuriyeti sıfatına yükseltildi ve RFSSC'nin özerk devletleri olan [[Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] ile [[Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] de SSCB'yi oluşturan eşit, egemen cumhuriyetler haline geldiler.<ref>{{Kitap kaynağı|son=Adams, Simon|başlık=Russian Republics|url=http://books.google.com/books?id=LyqIDCc-cSsC&dq|yıl=2005|sayfa=21|yayımcı=Black Rabbit Books|isbn=978-1-58340-606-9}}</ref> Ağustos 1940'ta, Ukrayna SSC ve Romanya'dan alınan Besarabya'nın bazı toprakları ile [[Moldova SSC]] kuruldu. Ayrıca [[Estonya SSC|Estonya]], [[Letonya SSC|Letonya]] ve [[Litvanya SSC|Litvanya]] gibi Baltık devletleri SSCB topraklarına katıldı. Finlandiya'dan alınan bazı topraklar ile Mart 1940'ta kurulan [[Karelo-Fin SSC]], 1956'da RSFSC'ye tekrar dahil edildi.<ref>Birnhaum 1966: 81–82.</ref> Aynı zamanda II. Dünya Savaşı'ndan sonra yine Finlandiya'ya bağlı [[Doğu Karelya]], [[Salla]] ve [[Kuusamo]]'nun bir kısmı, [[Peçenga rayonu|Petsamo]] bölgesi ve [[Finlandiya Körfezi]]'ndeki dört ada, Japonya'nın [[Kuril adaları]], Almanya'nın [[Kaliningrad Oblastı|Könisberg bölgesi]], Polonya'nın doğusu ve 11 Ekim 1944'te de [[Tuva Halk Cumhuriyeti]]<ref>Immanuel 1966: 90–92, tarihinde 21 Eylül 2014 erişilmiştir.</ref><ref>http://www.schudak.de/timelines/tannutuva1911-1944.html The World at War - Tannu Tuva</ref> SSCB topraklarına katıldı. 1940 yılından birliğin resmen dağıldığı Aralık 1991'e kadar 15 Sovyet cumhuriyeti bulunmaktaydı.<ref>{{Kitap kaynağı|son=Feldbrugge, Ferdinand Joseph Maria|başlık=Russian Law: The Rnd of the Soviet system and the Role of Law|url=http://books.google.com/books?id=JWt7MN3Dch8C&dq|yıl=1993|sayfa=94|yayımcı=[[Martinus Nijhoff Publishers]]|isbn=0-7923-2358-0}}</ref>
 
{| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;"