Samsun: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k →Tarihçe: Kaynak ekleme/iyileştirme |
k →Demografi: Ufak düzenleme yapıldı |
||
239. satır:
Samsun nüfusuna dair saptamalar Osmanlı devrinden itibaren vergi mükelleflerinin ve miktarının tespit edilebilmesi amacıyla tutulan tapu tahrir defterlerine dayanılarak yapılabilmektedir.<ref name=odnsvbsikt>{{dergi kaynağı|ad1=Mehmet|soyadı1=Güneş|başlık=Osmanlı Dönemi Nüfus Sayımları ve Bu Sayımları İçeren Kayıtların Tahlili|dergi=Gazi Akademik Bakış|tarih=Kış 2014|cilt=8|sayı=15|sayfalar=221-240|yayıncı=Ankara Stratejik Araştırmalar Vakfı|issn=1307-9778}}</ref> Ancak bu defterlerde yalnızca erkek hane reisi ve erkek çocukların kaydı tutulduğundan kesin bir veri elde edilememekte olup yaklaşık nüfus tahminleri yapılabilmektedir.<ref name=odnsvbsikt/> Bu tahminlere göre 1485'te 70-80 bin bandında olan şehir nüfusu 1520'de 67-76 bin seviyesine inmiş, 56 yıl sonra ise Anadolu'daki diğer yerleşimlere paralel olarak 110-125 bin bandına çıkmıştır.<ref name=csndbd>{{dergi kaynağı|ad1=Nedim|soyadı1=İpek|başlık=Canik Sancağı'nın Nüfusuna Dair Bir Değerlendirme|dergi=Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi|yıl=1999|cilt=12|sayı=1|sayfalar=35-51|yayıncı=Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi|issn=1300-302X}}</ref> 1831 yılında tamamlanan [[1831 Osmanlı İmparatorluğu nüfus sayımı|ilk nüfus sayımı]]nda da yine kadınlar sayılmamış, [[1893 Osmanlı İmparatorluğu nüfus sayımı]]na kadın, çocuk ve yaşlıların da nüfus bilgilerine dâhil edilmesiyle ilk kesin veriler elde edilmiştir.<ref name=odnsvbsikt/> 1831'de 55.743 erkek nüfusu bulunan Samsun 1869'da 182.154, 1901'de 323.758, 1914'te ise 393.292 kişiye ulaşmıştır.<ref name=csndbd/> Nüfusun özellikle 19. yüzyılda hızla artmasının en önemli sebebi Rusya'nın politikaları sonucu Balkanlar, Kafkasya ve Kırım'da meskûn halkın Anadolu içlerine göç etmeye zorlanmalarıdır.<ref name=kkbvdkgskma>Kafkas, Kırım, Balkan ve Doğu Karadeniz göçleri, [[Samsun Kent Müzesi]] arşivi</ref> Bu dönemde hem iskân noktası hem de Karadeniz yoluyla Anadolu içlerine geçiş kapısı olarak işlev gören Samsun 1912'de 4 bin Rumelili göçmen almış, I. Dünya Savaşı sırasında Rusların Trabzon'u ele geçirmeleriyle ise buradan gelen göçmen sayısı 100 bini aşmıştır.<ref name=kkbvdkgskma/> Cumhuriyet döneminde [[Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi|mübadele]] ile 22.668 Rum'un Yunanistan'a gönderildiği, 32.290 mübadilinse iskân edildiği Samsun'da yapılan [[1927 Türkiye nüfus sayımı|ilk nüfus sayımı]]na göre değişen idari sınırların da etkisiyle yaşayan kişi sayısı önceki sayımlardan daha az, 274.065 kişi çıkmıştır.<ref name=csndbd/><ref name=kkbvdkgskma/>
Günümüzde 1.335.716 kişilik nüfusuyla Samsun, Karadeniz Bölgesi'nin en kalabalık ikinci ili olan [[Trabzon]]'dan 526.664 kişi daha kalabalıktır ve bölgenin en kalabalık ilidir.<ref>{{web kaynağı|başlık=Türkiye'nin nüfusu 80 milyonu aştı|url=http://www.trthaber.com/haber/turkiye/turkiyenin-nufusu-80-milyonu-gecti-348576.html|yayıncı=trthaber.com|erişimtarihi=12 Haziran 2018|arşivURL=https://archive.is/3gKa1|arşivtarihi=12 Haziran 2018|tarih=1 Şubat 2018}}</ref> En fazla nüfusa sahip olan ilçesi 332.230 kişiyle [[İlkadım]] olup ardından 202.618 kişi ile [[Atakum]] ve 142.210 kişi ile [[Bafra]] ve 138.840 kişi ile [[Çarşamba, Samsun|Çarşamba]] gelmektedir.<ref name=b2n>{{web kaynağı|başlık=BELEDİYELERİN 2017 NÜFUSLARI|url=http://www.mihder.org.tr/wp-content/uploads/2018/02/BIRLESTIRILMIS.pdf|yayıncı=mihder.org.tr|erişimtarihi=13 Haziran 2018|arşivURL=https://archive.is/jaKJ3|arşivtarihi=13 Haziran 2018}}</ref> En az nüfusa sahip olan ilçesi ise 8.864 kişilik nüfusu ile [[Yakakent]]'tir.<ref name=b2n/> 2017 yılında 42.422 göç veren Samsun buna karşın 43.709 göç almış, %1 net iç göç hızı ile 1.287 kişi il nüfusuna eklenmiştir.<ref>{{web kaynağı|başlık=İllerin aldığı göç, verdiği göç, net göç ve net göç hızı, 2008-2017|url=http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=163|yayıncı=tuik.gov.tr|erişimtarihi=13 Haziran 2018|arşivURL=https://web.archive.org/web/20180613182220if_/http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=163|arşivtarihi=13 Haziran 2018}}</ref> Samsun'un en fazla göç verdiği il 8.705 kişi ile İstanbul olurken en fazla göç aldığı il ise 10.771 kişi ile yine İstanbul olmuştur.<ref>{{web kaynağı|başlık=Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları|url=https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95|yayıncı=biruni.tuik.gov.tr|erişimtarihi=3 Temmuz 2018|biçim=Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır|arşivengelli=evet}}</ref> Yine 2017 yılında 16.807 kişinin doğduğu şehirde 8.700 kişi ölmüş, net nüfus artışı 8.107 kişi olmuştur. Yıllık ortalama nüfus artış hızı ‰13,1 ile Türkiye ortalamasının üzerinde olan Samsun nüfusunun 2023 yılında 1.389.725 olacağı öngörülmektedir.<ref>{{web kaynağı|başlık=İllere göre il/ilçe merkezi, belde/köy nüfusu ve yıllık nüfus artış hızı, 2016, 2017|url=http://www.tuik.gov.tr/HbGetir.do?id=27587&tb_id=1|yayıncı=tuik.gov.tr|erişimtarihi=25 Haziran 2018|arşivengelli=evet|tarih=1 Şubat 2018}}</ref><ref>{{web kaynağı|başlık=İllere Göre Nüfus ve Yıllık Ortalama Nüfus Artış Hızları|url=http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1634|yayıncı=tuik.gov.tr|erişimtarihi=12 Haziran 2018|arşivURL=https://web.archive.org/web/20180612132842if_/http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1634|arşivtarihi=12 Haziran 2018}}</ref> Sahip olduğu 9.725 [[Kilometrekare|km²]]
Şehir sakinlerinin konut, sağlık, eğitim, altyapı, sosyal yaşam gibi farklı değişkenlere bağlı olarak hesaplanan yaşam memnuniyeti oranı %61 olup yaşam endeksinde aldığı 0,5746 puan ile Samsunlular Türkiye genelinde 33. sırada bulunmaktadır.<ref name=iyegdtuik/><ref name=iyeisvedtuik/>
| |||