Kosova: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎top: düzeltme AWB ile
Değişiklik özeti yok
132. satır:
| dipnot7 =
}}
'''Kosova''' ({{dil-sr|Косово}}), resmî adıyla '''Kosova Cumhuriyeti''' ({{dil-sq|Republika e Kosovës}}, Sırpça: Република Косово), [[Balkanlar]]'da yer alan ve [[Denize kıyısı olmayan ülkeler|denize kıyısı olmayan]] bir ülke. Kuzeyde ve doğuda [[Sırbistan]], güneyde [[MakedonyaKuzey Cumhuriyeti|Makedonya]] ve [[Arnavutluk]], batıda ise [[Karadağ]] ile komşudur. 1999 yılında [[Birleşmiş Milletler]] kontrolü altına alınan Kosova, 2008 yılında Sırbistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti.<ref>[http://www.cnnturk.com/DUNYA/haber_detay.asp?PID=319&haberID=429252 CNNTürk Haberi (17 Şubat 2008)]</ref> Bugüne kadar [[Kosova Cumhuriyeti'nin tanınma süreci|112 ülke tarafından tanındı]].
 
Kosova'da bağımsızlık ilanının ardından, denetim, Birleşmiş Milletler'den [[Avrupa Birliği]]'ne geçti. Kosova'daki Avrupa Birliği temsilciliği, bundan sonra [[Uluslararası Sivil Temsilcilik]] adı altında hizmet vereceğini açıkladı. Böylece Birleşmiş Milletler'in de 1999 yılından bu yana Kosova'da üstlendiği yönetim sona ermiş oldu. Kosova'da Avrupa Birliği ülkelerinden 1900 polis ve yargı mensubu görev yapacak. Kosova bu şekilde [[Avrupa]]'nın 50. ülkesi olmuştur.<ref>[http://www.haberturk.com/haber.asp?id=56286&cat=180&dt=2008/02/17 HaberTürk Haberi (17 Şubat 2008)]</ref>
194. satır:
[[Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı]]’nın kısa hükümranlığından sonra [[II. Dünya Savaşı]] sırasında [[İtalya]]'nın [[Almanya]]'ya teslim olması üzerine [[Tito]] tarafından kurulan meclisçe [[Yugoslavya]] [[1945]] yılında ilan edildi ve [[monarşi]] yıkıldı. Bu olaydan sonra Kosova; Yugoslavya'ya bağlı bir [[eyalet]] statüsüne geçti.
 
[[Sovyetler Birliği|SSCB]]'nin çöküşü ile dağılmaya başlayan ülkeler arasına Yugoslavya da katıldı. Yugoslavya 1992 yılında özerk bölgelerinin bağımsızlığını ilan etmesi ile dağılmaya başladı. [[Hırvatistan]], [[Bosna-Hersek]], [[Slovenya]], [[MakedonyaKuzey Cumhuriyeti|Makedonya]] bağımsızlığını ilan etti. [[Bosna-Hersek]]’in Yugoslavya’dan bağımsızlığını kazanması sırasında yaşanan eşitliksiz savaş ve Sırp katliamları, Yugoslavya’nın parçalanması sürecindeki en büyük olaylardan biriydi. Kosova bu süreçte, Sırp baskısı ve askeri müdahaleleri sonucunda bağımsızlığına kavuşamadı. 1995 yılında Sırp ordusu Kosova'ya girdi ve birçok sivilin öldürülmesine sebep oldu. 1999 yılındaki [[NATO]] Müdahalesi ile Kosova, Sırbistan idaresinden koparıldı.
 
[[Karadağ]]’ın da bağımsız olmasıyla [[Yugoslavya]] yapısı sadece bir anı hâline dönüşmüş ve 2003 yılında resmî varlığını kaybeden [[Yugoslavya Federal Cumhuriyeti]], gayri resmî varlığını da kaybetmiştir.
204. satır:
[[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]], [[NATO]] ve [[Avrupa Birliği|AB]], Kosova'nın bağımsızlığını tanıma konusunda hemfikirdir. [[2008]]'in [[Şubat]] ayının 17'sinde tek taraflı bağımsızlık ilan edildi. [[Rusya]], [[Yunanistan]], [[Kıbrıs Cumhuriyeti]], [[Sırbistan]], [[İspanya]] ve [[Azerbaycan]], bağımsızlığa karşı çıkan devletlerdir. Kıbrıs Rum Kesimi ve Yunanistan'ın bağımsızlığa karşı çıkma nedeni, Kosova'nın, [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti|KKTC]] için bir örnek olmasıdır. Azerbaycan, Ermeniler tarafından işgal edilen ve (Ermenistan dâhil) tanınmayan "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti"ne örnek teşkil edeceği için Kosova'nın bağımsızlığına karşı çıkıyor. [[İspanya]] ise toprakları içinde özerk durumda bulunan [[Bask Ülkesi]] ve [[Katalonya]]'nın benzer şekilde bağımsızlık ilan etmesinden korktuğu için '''Kosova''''nın bağımsızlığını tanımıyor. Rusya'nın mazereti ise tam tersine, batılı devletlerin diğer yeni bağımsız olan ülkeleri ([[Abhazya]], [[Güney Osetya]], [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti|KKTC]] vb.) tanımadıkları için uyguladıkları çifte standart. Rusya devlet başkanı [[Vladimir Putin|Putin]], [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti|KKTC]]'nin 40 yıldır tanınmadığı hâlde batılı devletlerin Kosova'yı hemen bağımsız hâle getirmelerini sağladıkları için batılı devletleri "''ikiyüzlü''" olarak nitelendirmiştir ve "''Bundan utanmalısınız...''" demiştir. Kosova, 17 Şubat 2008 pazar günü bağımsızlığını ilan etmiştir.
 
Kosova'nın bağımsızlığının [[Bosna-Hersek]] sınırları içerisinde bulunan [[Sırp Cumhuriyeti]]'nin bağımsızlık taleplerinin artmasına ve Sırbistan içerisinde bulunan [[Voyvodina]] özerk bölgesindeki etnik istikrarsızlığın artarak sürmesine yol açması beklenmektedir. [[Yunanistan]] ise [[Kuzey Makedonya]] bölgesindeki bağımsızlık taleplerinin şiddetlenmesinden endişe etmektedir. [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti|KKTC]]'nin başarılı bir dış politika ile bağımsızlık yolunda önemli bir adım atması da beklenenler arasındadır.<ref>[http://www.tevfikuyar.com/balkan-haritasi-yine-degisti-yine-degisecek-mi/balkan-haritasi-yine-degisti-yine-degisecek-mi/ Balkan Haritası Yine Değişti: Karadağ'ın bağımsızlığının stratejik değerlendirmesi, T.Uyar]</ref><ref>[http://www.tevfikuyar.com/balkanizasyon-devam-ediyor/balkanizasyon-devam-ediyor/ Balkanizasyon Devam Ediyor: Kosova'nın bağımsızlığının stratejik değerlendirmesi, T.Uyar]</ref>
 
== İdari bölümler ==
283. satır:
{{Ana madde|Kosova coğrafyası}}
[[Dosya:Kosovo map-en.svg|250px|thumb|Kosova'nın topoğrafik haritası]]
Kosova 10.887&nbsp;km<sup>2</sup>'lik alana, 2 milyon civarında bir nüfusa sahiptir. Kuzeybatısında [[Karadağ]], kuzey ve doğusunda [[Sırbistan]], güneyinde [[MakedonyaKuzey Cumhuriyeti|Makedonya]] ve güneybatısında [[Arnavutluk]] bulunmaktadır. En büyük yerleşim merkezi başkent [[Priştine]]'dir. Koordinatları 42,6394 (42°38'21.840"K) kuzey enlemi ve 21,0961 (21°5'45.960"D) doğu boylamıdır.
 
Kosova'nın iklimi [[karasal iklim]]dir. Kışları soğuk ve kar yağışlıdır; yazları ise sıcak ve kurak geçer.
 
Kosova topraklarının büyük bir kısmı dağlık arazidir. Kuzey Makedonya sınırı boyunca [[Şar Dağları]] uzanmaktadır. Burada kış turizmi faaliyetleri yapılmaktadır. [[Brezoviça]] en önemli kış turizmi yerleşkelerinden birisidir. Kosova dağları çok yüksek ve dik yamaçlara sahiptir. 2656 m ile Ceraviça zirvesi ülkenin en yüksek doruğudur. Dreniça, Karaleva gibi kasabalar, bu bölgenin yüksek yamaçlarında kurulmuş yerleşim birimleridir.
 
Kosova Cumhuriyeti’nin güneybatısında Arnavutluk Alpleri uzanmaktadır. Kuzeyinde ise Kopaonik Dağları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kosova" sayfasından alınmıştır