Kuark: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎top: düzeltme AWB ile
261. satır:
Kuantum renk dinamiğinin tanımladığı gibi kuarklar arasındaki güçlü etkileşime, gluonlar olarak bilinen kütlesiz [[vektör bozonu|vektör]] [[ayar bozonu|ayar bozonları]] aracılık eder. Her bir gluon, birer renk yükü ile antirenk yükü taşır. Parçacık etkileşimlerinin standart referans sisteminde gluonlar, kuarklar arasında sürekli olarak sanal emisyon ve absorbsiyon yolları ile takas edilir. Bir gluon kuarklar arasında taşındığında, hem kuarkta hem de gluonda renk değişimi olur. Örneğin bir kırmızı kuark bir kırmızı-antiyeşil gluon yayarsa, yeşile ya da bir yeşil kuark bir kırmızı-antiyeşil gluon soğurursa kırmızıya dönüşür. Böylece, her kuarkın rengi sürekli değişirken güçlü etkileşim korunmuş olur.<ref>{{Kitap kaynağı |ilk=R. P. |son=Feynman |başlık=[[QED: The Strange Theory of Light and Matter]] |basım=1. |sayfalar=136-137 |yayımcı=[[Princeton University Press]] |yıl=1985 |isbn=0-691-08388-6 |dil=İngilizce}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı |ilk=M. |son=Veltman |başlık=Facts and Mysteries in Elementary Particle Physics |sayfalar=45-47 |yayımcı=World Scientific |yıl=2003 |isbn=981238149X |dil=İngilizce}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı |ilk1=F. |son1=Wilczek |ilk2=B. |son2=Devine |başlık=Fantastic Realities |sayfa=85 |yayımcı=World Scientific |yıl=2006 |isbn=981256649X |dil=İngilizce}}</ref>
 
Gluonlar renk taşıdıklarından, diğer gluonları yayma ve soğurma yetisine sahiptirler. Bu da [[asimptotik özgürlük]] olarak adlandırılan kuarkların birbirlerine yakınlaşırken aralarındaki renk dinamiği bağlanma kuvvetinin zayıflamasına sebep olur.<ref>{{Kitap kaynağı |ilk1=F. |son1=Wilczek |ilk2=B. |son2=Devine |başlık=Fantastic Realities |sayfa=400ff |yayımcı=World Scientific |yıl=2006 |isbn=981256649X |dil=İngilizce}}</ref> Diğer taraftan kuarklar arasındaki mesafe arttığında bağlanma kuvveti de güçlenir. Renk alanı gerilmiş bir hâle gelir ve alanı güçlendirmek için uygun renkten daha çok gluon kendiliğinden yaratılır. Belli enerji eşiğinin üzerinde kuark ve antikuark [[çift üretimi|çiftleri üretilir]]. Çiftler, ayrılmış kuarklar ile bağlanır ve yeni hadronların oluşmasına sebep olur. Kuarkların hiçbir zaman izole bir şekilde görülemeyeceğini söyleyen bu olgu [[renk hapsi]] olarak tanımlanmaktadır.<ref>{{Kitap kaynağı |ilk=M. |son=Veltman |başlık=Facts and Mysteries in Elementary Particle Physics |sayfalar=295-297 |yayımcı=World Scientific |yıl=2003 |isbn=981238149X |dil=İngilizce}}</ref>{{kdş|Yulsman|2002|p=55}} Bu [[hadronlaşma]] süreci, yüksek enerjili çarpışmalarda oluşan kuarkların bir başka yolla etkileşime girmeye başlamasından önce meydana gelir. Buradaki tek istisna, hadronize olmadan önce bozunmaya uğrayabilen üst kuarktır.<ref name=Garberson>{{citeArXiv arXivkaynağı |author=F. Garberson |title=Top Quark Mass and Cross Section Results from the Tevatron |year=2008 |eprint=0808.0273 |language=İngilizce}}</ref>
 
=== Deniz kuarkları ===
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kuark" sayfasından alınmıştır