I. Tuthaliya: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Makedon (mesaj | katkılar)
46. satır:
Güneyde Hurriler tarafından kurulan [[Mitanni]]’ye karşı da başarılı olmuştur. Tuthaliya ile [[Kizzuvatna]] kralı [[Şunaşşura]] arasında yapılan antlaşma<ref>Beckman, G. (1996) ''Hittite Diplomatic Texts,'' Atlanta: Scholars. s. 13-22.</ref> daha önce Hitit dominyonundan koparak Mittani safına katılmış olan Kizzuvatna krallığının, Tuthaliya döneminde tekrar Hitit himayesine girdiğini gösterir. Aynı belgeden Mitanni ile olan çatışmanın güneydoğuda İsuva bölgesinde de devam ettiği anlaşılmaktadır.<ref>Şunaşşura Antlaşması, §3-§5. İsuva bölgesi yaklaşık olarak Malatya ve çevresini kapsamaktadır.</ref> [[Kizzuvatna]]’nın yani [[Çukurova]] bölgesinin Hitit nüfuzuna girmesi Tuthaliya’ya [[Suriye]] kapısını da açmış, burada da Mitanni ve vassallarına karşı savaşarak Halep şehrini ele geçirmiştir:
 
{{CquoteAlıntı|''Büyük Kral Tuthaliya tahta çıktığı zaman, [[Halep]] kralı onunla barış yaptı. Ama sonra Halep kralı dönüp Hanigalbat<ref>Mitanni’nin başka bir adı.</ref> kralı ile anlaştı. İşte bu yüzden (Tuthaliya) onları mahvetti –[ülkeleriyle birlikte] Hanigalbat kralını ve Halep kralını. Ve Halep şehrini yıktı.<ref>13. yüzyılda Hitit kralı [[II. Muvatalli]] ve Halep kralı Talmi-Şarruma arasında yapılan antlaşmanın tarihi tanıtım kısmından alıntıdır. Antlaşma için: Beckman (1996) ''Hittite Diplomatic Texts,'' Atlanta: Scholars, s. 88-95.</ref>}}
 
Bilgiler kısıtlı olmakla birlikte Suriye’deki Tunip ve Aştata krallıkları ile yapılan antlaşmalara ait tabletlerin de I. Tuthaliya dönemine ait olduğu düşünülmektedir.<ref>Klengel, s. 105 not 89.</ref> Bu da Kuzey Suriye’de Hitit nüfuzunun bu dönemde oldukça arttığını ifade eder. Bu dönemde [[Mısır]] ile de bir antlaşma yapılmış olabilir.<ref>[[I. Şuppiluliuma]] ve [[II. Murşili]] dönemlerine ait belgelerde geçmişteki bir Hitit kralının Mısır ile yaptığı antlaşmaya atıfta bulunulur. {{ing}} Singer, I. (2004) “Kuruštama Treaty Revisited,” s. 591-607, ''Šarnikzel (Fs Forrer)'', Dresden: Technische Universität.</ref> Bütün bu başarılara rağmen ne Batı Anadolu'da ne de Kuzey Suriye'de kalıcı bir Hitit hakimiyeti kurulduğu söylenemez. I. Tuthaliya'nın ölümünden sonra, I. Arnuvanda kuzey ve kuzeydoğuda Kaşkalara karşı yoğun bir mücadeleye girişmiş ve diğer bölgelerde bir etkinlik göstermemiştir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/I._Tuthaliya" sayfasından alınmıştır