Peyami Safa: Revizyonlar arasındaki fark

Peyami Safa bir röportajında Server Bedi imzalı eserlerinden en çok ''Zıpçıktılar'', ''Hey Kahpe Dünya'', ''Cumbadan Rumbaya'' ve bazı Cingöz Recai serilerini sevdiğini belirtmiştir.<ref>“Peyami Safa Diyor ki...”, Her Ay, '''1''', s.123 (20 Mart 1937)</ref> Bu imza ile verdiği eserleri yoğun bir şekilde eleştirilmiş, kendisi de bu eleştirilere sert bir şekilde cevap vermiştir. Buna [[Nurullah Ataç]], Selami İzzet ve eski öğrencisi ve dostu olan [[Doğan Nadi Abalıoğlu|Doğan Nadi]] ile girdiği polemikler örnek verilebilir.<ref>Beşir Ayvazoğlu, a.g.e, s.146</ref><ref>Peyami Safa (2 Ağustos 1933), "Bir Münakaşanın Sonu", Cumhuriyet.</ref><ref>{{kitap kaynağı|soyadı1=Safa|ad1=Peyami|başlık=Yazarlar Sanatçılar Meşhurlar|tarih=1994|yer=İstanbul|isbn=9754370338|sayfa=224}}</ref> Fakat bu konuda kendisine en ağır eleştiri ve ithamlar [[Nâzım Hikmet]]'denten gelmiştir. Nâzım Hikmet Peyami Safa'yı başkalarının düşüncelerini Cingöz Recai tiplemesi ile çalıp çırpmakla suçlar.<ref>Ergun Göze, Peyami Safa Nâzım Hikmet Kavgası, s.160</ref> Bu söylemine gelen cevabın ardından Peyami Safa'yı burjuva edebiyatı yapmak ve "zina edebiyatı numuneleri vermekle" itham ederek eserlerinin işportaya düştüğünü iddia eder.<ref>Ergun Göze, a.g.e, s.180</ref> Peyami Safa bu ithamlara ''Hafta'' dergisindeki yazısıyla cevap vererek, "eski dostunu cin çarptığını", "hafızasın kalmadığını", "kendisinin türü türlü zina ve sergüzeşt filmi, hikâyesi ve yazısı olduğu", "kendi kitapları hakkındaki eski methiyelerini unuttuğunu" söyler.<ref>Ergun Göze, a.g.e, s.189-190</ref> Safa'nın bu sözlerine Nâzım Hikmet daha önceden [[Yakup Kadri Karaosmanoğlu]]'na yazdığı manzumenin bir benzeri ile cevap verir.<ref>Nâzım Hikmet, Bir Provokatör Üzerinde Hiciv Denemeleri, Aydabir '''1''', 37 (Eylül 1935)</ref> Peyami Safa ise son olarak tartışma seviyesinin düştüğünü, Nâzım Hikmet'in tartışmayı soytarılığa çevirdiğini ve artık cevabı Cingöz Recai'nin vereceğini söyler.<ref>Peyami Safa, "Namık İsmail", Hafta, 75 (9 Eylül 1935) 3.</ref> Aradan iki hafta geçtikten sonra Peyami Safa bilinen ilk [[manzume]]sini Nâzım Hikmet'e cevap olarak yazar.<ref name=":Gazi" /><ref>Peyami Safa, "Cingöz Recai'den Nâzım Hikmet'e", Hafta, 77 (23 Eylül 1935) 3.</ref>

''Sözde Kızlar'', ''Mahşer'', ''Cânân'' ve ''Süngülerin Gölgesinde'' Peyami Safa romancılığının ilk evresine ait eserlerdir. Romancılığın ikinci evresine ait eserlerin başında ise ''Şimşek'' ve ''Bir Akşamdı'' gelmektedir. Özellikle ''Şimşek'' adlı eseri Peyami Safa'nın sonraki süreçte vereceği ürünlerin bir prototipidir. 1920-1930 yılları arasına ait bu eserler onun gerçek doygunluğa geçmesindeki önemli süreçlerden biridir. Eserlerinde zaman kavramı oldukça önemli olmuş, devrin özelliklerini yansıtmıştır. ''Cânân'' ve ''Dokuzuncu Hariciye Koğuşu'' [[I. Dünya Savaşı]] dönemi, ''Sözde Kızlar'', ''Şimşek'', ''Mahşer'', ''Bir Akşamdı'', ''Bir Tereddüdün Romanı'' ve ''Biz İnsanlar'' Mütareke Dönemi ve sonrası, ''Fatih-Harbiye'' İnkılap dönemi, ''Matmazel Noraliya'nın Koltuğu'' ve ''Yalnızız'' ise [[II. Dünya Savaşı]] ve sonrasına ait eserleridir. Kendisi roman konusunda [[Guy de Maupassant|Maupassant]]'ın tesirinde kalmış, onu [[Gustave Flaubert|Flaubert]]'denten daha başarılı bulmuştur. Peyami Safa'nın ilk dönem hikâye ve romanlarında Maupasant'ın izleri keskin bir biçimde görülmektedir. Kendisini etkileyen diğer romancılar arasında [[Émile Zola]] da vardır. Fakat onun etkisi Maupasant'a göre daha azdır. Peyami Safa'nın romancılık gelişimi ayrıntılı olarak izlendiğinde sadece Fransız romancılardan değil, İngiliz romancılarından da etkilendiği görülmektedir. Bu isimler ise genel olarak [[Aldous Huxley]], [[Oscar Wilde]] ve [[Virginia Woolf]]'durtur. Kendisinin iyi düzeyde [[Fransızca]] bilmesi, Batı'daki isimleri ve yenilikleri takip etmesine olanak sağlamıştır.<ref>{{kitap kaynağı|soyadı1=Tekin|ad1=Mehmet|yazar1=Mehmet Tekin|başlık=Peyami Safa'nın Roman Sanatı|tarih=1990|yayıncı=Selçuk Üniversitesi Rektörlüğü|yer=Konya|isbn=975-448-039-7}}</ref>