Berberi dilleri: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k bilgiler eklendi |
|||
27. satır:
Berber dilleri arasında [[Orta Fas Tamazigt]]i, [[Tarifit Berbericesi]] (kuzey Fas), [[Kabili dili]](Cezayir) ve [[Taşelit]] (orta Fas) sayılabilir. Berber dilleri ceşitli işgallerle kesintiye uğramasına rağmen, 2000 yıldan fazla bir süredir bir yazı diline de sahiptirler. İlk olarak [[Tuareg]]ler tarafından hala kullanılmakta olan [[Tifinag]] alfabesiyle yazılmıştır. En eski yazılı metin ise M.Ö 200 yılına aittir. Daha sonra 11. ve 16.yy yılları arasında [[Arap alfabesi]] (özellikle [[Fas]]taki [[Şilha]]). 20.yy dan sonra da özellikle [[Kabili]]ler tarafından [[Latin alfabesi]] ile yazılmaya başlamıştır. [[Fas]]'ta [[Tifinag]] alfabesinin bir türü yakınlarda resmileştirilmiştir. [[Latin alfabesi]] [[Cezayir]]'de yarı-resmi ve [[Mali]] ve [[Nijer]]'de resmi durumdadır. Yine de Mali ve Nijer'de halen yaygın olarak Arapça ve Tifinag kullanılmasına karşın Fas'ta ve Cezayir'in çeşitli bölgelerinde Latin alfabesi giderek daha fazla kullanılmaktadır.
[[Mağrip]]in tamamen hürriyetine kavuşmasından sonra çoğu ülke temel olarak [[Fransızca]]nın eğitimde ve okuma yazmada baskın dil olmasını kaldırmak için değişen derecelerde bir [[Araplaşma]] politikası sürdürmüşlerdir. Fakat bu politikalar [[Amazig]]/Berber dillerini yasaklamış ve bastırmıştır. Bu çabalara Fas ve Cezayir'de yaşayan Berberler özellikle [[Kabili topluluğu|Kabililer]] tarafından karşı çıkılmıştır ve her iki ülkede de bazı okullarda bu dille eğitime yer verilmesi ve Berber dilini [[resmî dil]] olmasa da [[milli dil]] olarak tanınması ile çözüme ulaştırılmaya çalışılmaktadır.<ref>{{Fra}} - [http://www.apn-dz.org/apn/french/constitution96/loi02_03.htm « Loi n° 02-03 portent révision constitutionnelle »], adopted on April 10, 2002, allotting in particular to "Tamazight" the status of national language.</ref> Berber nüfusunun az olduğu Magrip ülkelerinde bu tür önlemler alınmamıştır. Mali ve Nijer'de kısmen [[Tamaşık dili]] ile eğitim veren birkaç okul bulunmaktadır. Berberi konuşan nüfusun yaklaşık %90'ı, her biri en az 2 milyon konuşmacıya sahip olan yedi büyük Berberi türünden birini konuşuyor<ref name=BB>[https://bilgibanka.tk/Berberi_dilleri Bilgibak Berberi dilleri]</ref>. Konuşmacı sayısı: Şilha (Tacelḥit / Tasussit), Kabyle (Taqbaylit), Orta Atlas Tamazight (Tamazi), Riffian (iç: Tmazi, dış: Tarifit), Shawiya (Tacawit) ve Tuareg (Tamaceq / Tamajaq) / Tamahaq)<ref name=BB/>.
== Kaynakça ==
| |||