Osmanlı padişahları listesi: Revizyonlar arasındaki fark

| unvan = SultanSultân-ı AzamÂzam<br>SultanSultân-es SelatinSelâtin<br>HüdavendigarHüdâvendigâr<br>İslam HalifesiHakan<br>HakanKağan<br>Kağanİslam Halifesi<br>Kendi unvanı{{ref label|Unvanlar|a|1}}

Teoride ve ilkelerde teokratik ve salt olmasına rağmen, uygulamada padişah’ınpadişahın yetkileri sınırlıydı. Siyasi kararlarda hanedanın önemli üyelerinin görüş ve tutumlarını dikkate alırdı, bürokratik ve askeri kuruluşlarda aynı zamanda dini liderlerdi.<ref name="Osmanlı Müesseseleri">[[#Gla96|Glazer 1996]], "Osmanlı Müesseseleri"</ref> 17. yüzyıldan bu yana, imparatorluk uzun süren [[Osmanlı Devleti duraklama dönemi|durgunluk dönemine]] girdi, bu dönemde sultanlar çok güçsüzleştiler. Birçoğu güçlü [[Yeniçeri Ocağı]] tarafından tahttan indirildi. Tahta geçmesi yasaklı<ref>[[#Qua05|Quataert 2005]], s. 90</ref> olmasına rağmen [[Harem]]-özellikle hükümdarın annesi ([[Valide Sultan]] olarak da bilinir)- sahne arkası önemli politik rollerde [[Kadınlar saltanatı]] dönemi boyunca etkili oldu.<ref>{{Web kaynağı| url = http://www.channel4.com/history/microsites/H/history/e-h/harem.html | başlık = The sultanate of women | erişimtarihi = 2009-04-18 | yayımcı = [[Channel 4]] | arşivurl = http://web.archive.org/web/20071203045546/http://www.channel4.com/history/microsites/H/history/e-h/harem.html | arşivtarihi = 2007-12-03 | yazarlink = Leslie P. Peirce | ilk = Leslie | son = Peirce }}</ref>

| [[I. Murat]]<br /><small>''HüdavendigârHüdâvendigâr, Şehit''</small><br /><small>(1383'ten sonra Sultan)</small>

* Abdülmecid ve [[Tirimüjgan Sultan|Tîr-î-Müjgan Kadın Efendi]]’nin oğlu; ve daha sonra da [[Perestü Kadın Efendi|Rahîme Piristû Valide Sultan]]'ın’ın mânevî evlâdı;

:'''a'''{{note label|Unvanlar||1}}{{note label|Unvanlar||2}}: Osmanlı hükümdarı’nınhükümdarının tam unvanı kendinden olan çeşitli unvanlar ve yüzyıllar boyunca değişen unvanlar gibi karışıktı. [[Sultan]] unvanı ilk hükümdarlardan beri sürekli kullanılırdı. Çünkü bu Müslüman dünyasında yaygındı. Osmanlılar hızla diğer Müslüman hükümdarlardan kendilerini ayırmak için değişik varyasyonlarıdavaryasyonları da kabul ettiler. Üçüncü Osmanlı hükümdarı [[I. Murad]] kendi unvanları olan Sultân-îı Âzam ''(en yüce sultan/sultanların en büyüğü)'', Hakan ''(en yüce han/hanların en büyüğü)'' ve HüdavendigarHüdâvendigâr ''(en yüce imparator imparator/imparatorların en büyüğü/en yüce hükümdar/hükümdarların en büyüğü)''’ı kullandı. Anadolu [[Selçuklular]]’ı ve [[İlhanlılar]] sırasıyla bu unvanları kullandılar. Oğlu [[I. Bayezid]] ''Rumların sultanı'' unvanını benimsedi. [[Rum]] Anadolu'da eski bir islamik addı. Osmanlılar yönetimindeki İslam ve Orta Asya miraslarının birleşimi unvanın benimsenmesi Osmanlı hükümdarlarının standardı haline geldi: ''Sultan [Adı] Han''.<ref>[[#Pei93|Peirce 1993]], s. 158–159</ref> Osmanlı’nın batıda en sık sultan unvanını çağrıştırmasına rağmen, Türkiye'deki insanlar genellikle [[Osmanlı Hanedanı]]’nın hükümdarlarını tanımlarken ''[[padişah]]'' unvanını kullanırlar.<ref>{{dergi belirt | son = M'Gregor | ilk = J. | yıl = 1854 | ay = July | başlık = The Race, Religions, and Government of the Ottoman Empire | dergi = The Eclectic Magazine of Foreign Literature, Science, and Art | cilt = 32 | sayfalar = s. 376 | yayımcı = Leavitt, Trow, & Co. | yer = New York | oclc = 6298914 | url = http://books.google.com/?id=1MYRAAAAYAAJ&printsec=toc#PPA376,M1 | erişimtarihi = 2009-04-25}}</ref> Osmanlı sultanının tam unvanı bir zamanlar imparatorluğun sınırlarında stabilize oldu:<ref>{{Web kaynağı| url = http://www.theottomans.org/english/family/index.asp | başlık = The Ottomans History | erişimtarihi = 2009-02-06 | yayımcı = TheOttomans.org | arşivurl = http://web.archive.org/web/20080111092617/http://www.theottomans.org/english/family/index.asp | arşivtarihi = 2008-01-11 | ilk = Korkut | son = Ozgen }}</ref><blockquote>"[[Osmanlı Hanedanı|Osmanlı Ailesi]]’nin hükümdarı, Sultân-es Selâtin ''(Sultânların Sultânı)'', [[Kağan]] (Hanların Hanı), [[Hilafet|Müminlerin Halifesi]], [[Mekke]], [[Medine]] ve [[Kudüs]] şehirlerinin hizmetçisi, [[İstanbul]], [[Edirne]] ve [[Bursa]] başkentlerinin, [[Şam]] ve [[Mısır]]’ın, tüm [[Azerbaycan]]’ın, Mägris’in, Barkah’ın, [[Kayravan]]’ın, [[Halep]]’in, [[Irak]]’ın, [[Arabistan]]’ın ve Ajim’in, [[Basra Vilayeti|Basra]]’nın, [[Lahsa Eyaleti]]’nin, Dilen’in, [[Rakka]]’nın, [[Musul Vilayeti|Musul]]’un, [[Partlar]]’ın, [[Diyâr-ı Bekr Vilayeti|Diyarbakır]]’ın, [[Kilikya]]’nın ve [[Erzurum]], [[Sivas Vilayeti|Sivas]], [[Adana Vilayeti|Adana]], [[Karaman Eyaleti|Karaman]], [[Van]], Barbarya, [[Habeş]], [[Tunus]], [[Trablusgarp Vilayeti|Trablusgarp]], [[Şam]], [[Kıbrıs Eyaleti|Kıbrıs]], [[Rodos]], [[Girit]], [[Mora]] vilayetlerinin, [[Akdeniz]]’in, [[Karadeniz]]’in, [[Anadolu Eyaleti|Anadolu]]’nun, [[Rumeli]]’nin, [[Bağdat Vilayeti|Bağdat]]’ın, [[Kürdistan]]’ın, [[Osmanlı döneminde Yunanistan|Yunanistan]]’ın, [[Türkistan]]’ın, [[Tartar (rayon)|Tartarî]]’nin, [[Çerkesya]]’nın, [[Kabardino-Balkarya|Kabarda]]’nın iki bölgesinin, [[Gürcistan]]’ın, [[Kıpçaklar]] ovasının, [[Tatarlar]]’ın, [[Feodosya|Kefe]]’nin ve tüm komşu ülkelerin, [[Bosna Vilayeti|Bosna]]’nın, [[Belgrat]]’ın, [[Sırbistan]]’ın, [[Arnavutluk|Arnavut]]’un, [[Eflak]]’ın ve [[Boğdan Prensliği|Boğdan]]’ın, bunların yanı sıra tüm bağlı yerler ve sınırlar, ve [[Osmanlı Devleti memleketleri listesi|birçok ülke ve şehirler]]’in padişahı"</blockquote>

:'''b'''{{note|Halifelik}}: [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] [[Hilâfet]]i, [[Osmanlı Hanedanı]]’nın sahip olduğu en önemli konumdu. [[Halife]] manevi gücü simgeler, saltanat ise geçici gücü temsil eder. Osmanlı tarih yazmalarına göre, [[I. Selim]] halife unvanını 1517’deki [[Mısır]]’ın fethinden sonra kazandı, son [[Abbâsîler|Abbasi]]’den sonra [[Kahire]]’de, [[III. Mütevekkil]] [[halife]]liği kendisine feragat etti. Ancak, modern bilim adamları arasındaki fikir birliği halifeliğin devrinin 18. yüzyılda Osmanlı askeri alanda güç kazanılması fikri için uydurulmuş efsane olduğunu kabul eder. Aslında, Osmanlı hükümdarları halife unvanını [[Mısır]]’ın fethinden önce de kullanıyorlardı, [[I. Murad]]’tan sonrakiler. Şu anda kabul gören halifelik bir-iki yüzyıldır "yok oldu", Osmanlı İmparatorluğu ve [[II. Katerina]] arasında 1774’te imzalanan [[Küçük Kaynarca Antlaşması]]’yla canlandırılmıştır. Osmanlıların halifelik iddiasının ilk kez uluslararası düzeyde tanınmasına kadar antlaşma son derece sembolikti. Buna rağmen antlaşma ile [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]’nin [[Kırım Hanlığı]]’nı kaybettiği resmileşti, bu Osmanlı halifelerinin [[Rusya'daki Türk halkları|Rusya’daki Müslümanlar]]ın dini otoritesine devam etmesini kabul etti.<ref>{{ansiklopedi belirtkaynağı | editör = Glassé, Cyril | ansiklopedi = The New Encyclopedia of Islam | başlık = Ottomans | url = http://books.google.com/books?id=focLrox-frUC&printsec=frontcover#PPA349,M1 | erişimtarihi = 2009-05-02 | yıl = 2003 | yayımcı = AltaMira Press | yer = Walnut Creek, CA | isbn = 9780759101906 | oclc = 52611080 | sayfa = 349–351}}</ref> 18. yüzyıldan itibaren, Osmanlı sultanları giderek statülerini halifeliği harekete geçirmeyi amaçlayan [[Panislamizm]] fikrini zarar veren Avrupa emperyalizminin Müslüman yüzü arasında vurgulanmıştır. [[I. Dünya Savaşı]]'nda patlak veren, sultan/halife ''[[cihad]]'' çağrısını 1914’te müttefik düşmana karşı yayımladı, [[Fransa]], [[Britanya]] ve [[Rusya]] imaparatorluklarındakiimparatorluklarındaki boşuna teşvik edici konular isyana dönüştü. [[II. Abdülhamid]] halifelik unvanını en çok kullanan Osmanlı padişahı olmuştur, ve halife olarak devletin birçok Müslüman başkanları tarafından kabul edildi, hatta olabildiği kadar uzakta, [[Sumatra]]’da.<ref>[[#Qua05|Quataert 2005]], s. 83–85</ref> İddiasını [[Kanûn-ı Esâsî|1876 Anayasası]] (4. Makale)'na koydu.<ref name="Toprak">[[#Top81|Toprak 1981]], s. 44–45</ref>

:'''e'''{{note|Saltanat Sonrası}}: Saltanat resmen 1 Kasım 1922’de kaldırıldı. Sultan [[VI. Mehmed]] 17 Kasım’da İngiliz savaş gemisi ''HMS Malaya'' ile [[Malta]]’ya kaçtı<ref name="Mehmed VI"/>. Bu olay [[Osmanlı Hanedanı]]’nın sonu oldu. 18 Kasım’da, [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]] [[VI. Mehmed]]’in kuzeni [[Abdülmecid Efendi|Abdülmecid]]’i halife olarak seçti.<ref>[[#Asi92|Aşiroğlu 1992]], s. 54</ref> [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]’nin resmi sonu [[Lozan Antlaşması]] aracılığıyla ilan edildi (24 Temmuz 1923). Yeni tanınan "[[Ankara]] hükümeti", eski İstanbul bazlı hükümet değil, hak sahibi ve ardılı oldu. [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]] [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]] tarafından 29 Ekim 1923’te [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal]]’in ilk [[Cumhurbaşkanı]] olmasıyla ilan edildi.<ref>[[#Gla96|Glazer 1996]], "Table A. Chronology of Major Kemalist Reforms"</ref> Abdülmecid’in kukla olmasına rağmen herhangi bir siyasi gücü yoktu, 3 Mart 1924'te TBMM tarafından halifeliğin kaldırılmasına kadar konumunu korudu.<ref name="Toprak"/> [[VI. Mehmed]] daha sonra [[Hicaz]]’da tekrar halife olmaya çalıştı ama başarısız oldu.<ref>{{ansiklopedi belirtkaynağı | son = Steffen | ilk = Dirk | editör = Tucker, Spencer | ansiklopedi = World War I: Encyclopedia | başlık = Mehmed VI, Sultan | url = http://books.google.com/books?id=B1cMtKQP3P8C&printsec=frontcover#PRA2-PA779,M1 | erişimtarihi = 2009-05-02 | yıl = 2005 | yayımcı = ABC-CLIO | cilt = Cilt III: M-R | yer = Santa Barbara, CA | isbn = 9781851094202 | oclc = 162287003 | sayfa = 779}}</ref>