Robert Hooke: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme AWB ile |
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme AWB ile |
||
10. satır:
Hamilik, Yenileme ve Aydınlanma çağı süresince [[Oxford]]’da bir bilim tarihi kitabı olan, Robert Gunther’in Early Science in Oxford’u kitabının on dört cildinden beşini Hooke’a adamıştır.
Hooke, Hamilik zamanı boyunca, John Wilkins’in önderliğinde olduğu coşkulu Kralcıların sıkıca kenetlenmiş bir grubun üyesi olduğu, Wadham Koleji’nde eğitim gördü. Burada Thomas Willis ve Robert Boyle’nin asistanı olarak işe alındı. Boyle’nin gaz kanunu deneylerini kullandığı vakum pompalarını inşa etti. Bazı ilk Gregoryen teleskoplarını inşa etti ve Mars ve Jüpiter’in rotasyonlarını gözlemledi.
==Yaşamı ve Çalışmaları==
Hooke’un önceki hayatı hakkında bilinen çoğu şey, 1696’da başladığı ve asla bitiremediği bir otobiyografiden gelmektedir. Richard Waller’ın
[[Dosya:Hooke-microscope.png|thumb|sağ|Hooke’un Mikroskobu]]
===Önceki Yaşamı===
Babası John Hooke, annesi Cecily Gyles olan Robert Hooke,
Robert Hooke, gençken hayatı boyunca çeşitli şekillerde sürdüreceği ilgi alanları olan gözlem, mekanik işler ve çizim’e hayran kalmıştı. Pirinçten yapılma bir saati dağıttı ve denilenlere göre yeterince iyi çalışan tahtadan bir kopyasını yaptı. Kömür, tebeşir ve demirden kendi malzemelerini yaparak çizmeyi öğrendi.
25. satır:
===Oxford===
[[Dosya:Robert Boyle 0001.jpg|thumb|Robert Boyle]]
1653’te Hooke (organ müzik aleti üzerinde yirmi derslik bir kurs alan) Oxford Christ Kilisesinde yer alan bir koro şarkıcılığını garanti altına aldı. Hooke’un büyük bir hayranlık büyüttüğü Thomas Willis tarafından kimyasal madde yardımcısı olarak işe alındı. Hooke orada, doğa filozofu olan Robert Boyle ile tanıştı ve
Hooke Oxford’daki günlerini bileme olan hayat boyu tutkusuna bir yatırım olarak nitelendirdi ve orada edindiği arkadaşları kariyeri boyunca kendisine olağanüstü bir önem teşkil ediyordu, özellikle Christopher Wren. Wadham, Hooke üzerinde çok büyük bir etkiye sahip olan, John Wilkins’in rehberliği altındaydı. Wilkins de bir Kraliyetçi ve ciddi bir şekilde çalkantı ve zaman belirsizliğinin bilincinde biri idi. Hamilik tarafından bir tehdit olarak algılanan bilimsel çalışmayı muhafaza etmek için acil koruma hissi vardı. 1658’de yapılan ve 1660’da yayınlanan Boyle’nin deneyleri dışında, birkaç kayıt hayatta olmasına rağmen, Wilkins’in çalışmalarındaki “felsefi toplantılar” önemliydi. Bu grup Kraliyet Derneği’nin çekirdeğini oluşturmaya devam ediyordu. Hooke’un “herhangi büyük bir işi yerine getirmek için berbat” diye düşündüğü Ralph Greatorex’in pompasını ele alarak, Boyle’nin deneyleri için yeni bir hava pompası geliştirdi.
33. satır:
Kraliyet Derneği 1660 yılında kuruldu ve Nisan 1661’de dernek zayıf cam borularındaki su yükselmesi üzerinde bir kısa yol müzakeresi yaptı, Hooke bunun borunun iç çapıyla alakalı olduğunu rapor etti (kılcal aksiyon olarak adlandırılan şey yüzünden). Bu olgunun açıklaması Mikrografi Gözlemleri 6.sorun’da yayınlandı. Hooke ayrıca bu gözlemde, “yerçekiminin akışkanlığı”’nın doğasını keşfetti. 5 Kasım 1661’de, Robert Moray adlı bir beyefendi, derneğe deney yetkisi veren bir müdürün atanmasını önerdi ve oybirliği ile bu atama Hooke’a verildi. Derneğe hizmet vermesi için salan Dr. Boyle’nin, teşekkürleriyle birlikte ataması 12 Kasım’da yapıldı.
1664’de, John Cutler adında bir beyefendi, derneğe Makine Dersi’nin kurulumu için 50 £ değerinde yıllık bir bağış bağladı ve, dernek arkadaşları bu göreve Hooke’u atadılar. 27 Haziran 1664’de, Hooke ofise onaylatıldı ve 11 Ocak
Kraliyet Derneği’nde Hooke’un rolü onun kendi metotlarından olan deneylerini ve üyelerin önerilerini göstermekti. Önceki dönemlerinin arasında, gösteriler havanın doğası hakkındaki, kapsamlı sıcak hava ile kapatılan cam kabarcıklarının bölünmesi ve Pabulum geçmişi ve flammae ‘nin tek ve aynı olduğunu gösteren tartışmalardı. Hooke, havanın içeri pompalanması ve akciğerlerden çıkarılması şartı ile göğüs kafesi açık olmasına rağmen bir köpeğin hayatta tutulabileceğini gösterdi ve toplardamar ve atardamar kanının farklılığını not etti. Ayrıca yerçekimi konusunda, objelerin düşmesi hakkında, vücudun ağırlığı hakkında, farklı yüksekliklerde barometrik basıncın ölçülmesi hakkında ve sarkacın 200 ft uzunluğa ulaşması hakkında deneyler vardı.
58. satır:
Hooke’un kişiliğinin hoş olmayan tarafları hakkında çok fazla şey yazıldı. Hooke’un ilk biyografi yazarı tarafından yapılan yorumla başlarsak, Richard Waller, Hooke’un bizzat kendisinin “aşağılık bir herif, efkârlı, güvensiz ve kıskanç” olduğunu söylüyor. Waller’ın yorumları neredeyse iki yüz yıl diğer yazarları etkiledi. Hooke’un bir resmi huysuz, bencil, anti-sosyal aksi birisi olarak çoğu eski kitaplarda hâkimiyet kuruyor. Örneğin, Arthur Berry “Hooke, zamanın en iyi bilimsel keşiflerinin değeri olduğunu iddia etti.”’ini söyledi. Sullivan, “Hooke, kesinlikle ahlaksız birisi.” olduğunu ve “Newton ile olan ilişkisinde rahatsız edici endişeli bir kibirliliğe” sahip olduğunu yazdı. Manuel, Hooke’u, “küçümseyici bir mizaç” ve “sert dile” sahip birisi olarak tanımladı. Andrade olumlu yaklaştı ama yine de Hooke’u tanımlama da “zor”, “şüpheli”, ve “asabi” gibi sıfatlar kullandı.
Robert Hooke hayatının büyük bir kısmını Wight adasında, Oxford’da ve Londra’da geçirdi. Hiç evlenmedi ama günlüğü gösteriyor ki bazı ilişkileri vardı. 3 Mart 1703’te, Hooke, Gresham kolejindeki odasında bulunan, birikmiş büyük bir miktar parasıyla, Londra’da hayatını kaybetti. Helen Bishopsgate sokağındaki kiliseye gömüldü ama mezarının kesin yeri bilinmiyor.
71. satır:
8 Temmuz 1680’de, Hooke cam tabakların titreşim modu ile ilişkili düğümlü modellerini gözlemledi. Un ile kaplı bir cam tabağın köşelerine bir yay çevirdi ve düğümlü modellerin oluşumunu gördü. Akustik biliminde, Hooke, Kraliyet Derneği’ne, Müzik tonlarının belirli boyutlarda kesilen çarkların dönmesiyle oluşturulduğunu gösterdi.
===Yerçekimi===
Çoğu yenilikleri çekimi iletmek için çevre aracı olarak aether teorisine veya ayrılmış gökcisimleri arasındaki itemeye bağlıyken, Hooke yerçekiminin çekim ilkesine
1666 yılında bir sohbette Hooke “Açıklayacağım.” demiştir ve devam eder “Herhangi birinden çok farklı dünyanın sistemi kabul edilmiştir. Dünya şu pozisyonlarda bulundu. 1- Gök cisimler sadece kendilerinin uygun merkeze olan parçalarının yerçekimine sahip değil, ayrıca faaliyet alanı içerisinde karşılıklı olarak birbirlerini çekerler. 2- Basit bir harekete sahip olan tüm cisimler, dışarıdan etkileyecek olan bir daire, elips veya diğer eğriler olarak nitelendireceğimiz gücün, onun yönünü değiştirmediği sürece, düz bir çizgide hareket etmeye devam edecektir. 3- Cisimler birbirine yaklaştıkça, bu çekim kat kat fazlalaşır. Mesafenin artışı ile bu güçlerin azalmasına sebep olan orantıyı, kabul ediyorum henüz keşfedemedim…”
96. satır:
====Çapa Maşası====
[[Dosya:Anchor Escapement.png|thumb|sağ|Horoloji]]
1717’de Paris’te yazan Henry Sully çapa maşasını, Londra’da Gresham kolejinde önceki zamanların geometri profesörü olan Dr. Hooke’un hayran duyulan icadının mucidi olarak tanımlamıştır. Ayrıca William Derham’da bunu Hooke’a atfediyor.
====Saat Yay Kovanı====
Hooke boylam çizgisini belirlemenin bir yolunu düşündüğünü kaydetti (sonra navigasyon için ciddi bir problem) ve Boyle ve diğerlerinin yardımıyla, Hooke bunun patentini almaya yeltendi. Bu süreç içerisinde, Hooke kendinin düzenlemiş olduğu, denge miline bağladığı spiral yay ile oluşturulmuş bir cep saati tanıttı. Hooke’un en büyük hatası bu fikrin sömürülmemesi için yeteri kadar kazançlı anlaşma koşullarını güvence altına almamasıdır. Sonuç olarak bu fikir rafa kaldırıldı ve Hooke’un bundan sonraki icatların da daha fazla kıskanç olmasına sebep oldu. Ward, Aubrey, Waller ve diğerlerinin yaptığı gibi, uygun güveni belirtmek için gerçek delilleri var, misal, Şubat
[[Dosya:Christiaan Huygens-painting.jpeg|thumb|Christiaan Huygens]]
===Mikroskopi===
113. satır:
Charles Lyell Pirinciples of Geology (Jeolojinin İlkeleri) kitabında şunları yazmıştır:
Robert Hooke öldükten sonra gerçekleştirilen çalışmalar
===Astronomi===
[[Dosya:Saturn Robert Hooke 1666.jpg|thumb|sol|Satürn çizimi.]]
121. satır:
Hooke’un astronomideki faaliyetleri yıldız mesafesi çalışmalarından da öteye uzandı. Hooke’un Micrographia adlı kitabı, ay’ın kraterleri kadar Pleiades yıldızı hakkında da birçok örnek içeriyor. Hooke, böyle kraterlerin nasıl oluştuğunu anlamak için deneyler yaptı. Ayrıca Satürn’ün halkalarını ilk gözlemleyicilerindendi ve çift-yıldız sistemlerini ilk gözlemleyendi.
===Hafıza===
Katkısının az olduğu bilinen, ancak türünün ilk örneğinden biri, Hooke’un insan hafızası üzerindeki bilimsel modeldir. Hooke, Kraliyet Derneği’nde 1682’deki bir dersinde, insan hafızasının, bundan önceki başlıca felsefik modellerle biraz benzerlik taşıyan, mekanik bir model olduğu ileri sürdü. Şifreleme, hafıza kapasitesi, yineleme, geri alma, unutma ve bileşenlerine değindiği modeldi. Richard Semon’un 1919/1923 yılında yapmış olduğu çalışmayla aynı benzerlikleri paylaşan, yaklaşık olarak iki yüz yıl gözden kaçırılan bu çalışma fiziksel ve beyinin içerisine yerleştirilmiş hafızaydı. Modeldeki en ilginç nokta, (1) uyarıya imkan tanıyor ve baştan aşağı şifreleme üzerinde etkiye sahipti; (2) benzerlik ve ipucuna bağlı geri alma için rezonans kullanıyor; (3) yeni hafızaları açıklıyor; (4) tekrarlama ve hazırlamayı dikkate alan tek bir sistem sunuyor, ve (5) unutmanın kuvvet yasası açık bir şekilde modelin varsayımından elde edilebilir. Bu ders
==Mimari==
[[Dosya:MK WillenChurch01.JPG|thumb|sağ|Willen, Milton Keynes’daki St Mary Magdalene Kilisesi.]]
|