Keçuva dilleri: Revizyonlar arasındaki fark

Quechua I, daha çok Quechua konuşulan bölgelerde, merkezi ve kuzey Peru [[andlar]]ında konuşulur. Bu da kendi içinde kuzey ve güney olarak iki gruba ayrılır.

 

 

Bu iki grup arasındaki fark, gramatiğin birçok parçası ve sözcük hazinelerinden kaynaklanır. Böylece anadili ''Quechua I'' ile ''Quechua II'' 'nin farklı lehçelerine sahip kişilerin, diğerini bilmeksizin anlaşabilmeleri çok zordur. Quechua I lehçeleri, daha dar bir alanda konuşuluyor olmalarına rağmen epeyce farklılaşırlar. Buna mukayesen, Quechua II lehçeleri birbirleriyle daha bütündür. Peru ve Bolivya'daki ''Güney Quechua II'''nin sayısal olarak en büyük grubu kapsayan lehçeleri, görece daha az farklılık gösterir ve bu daha çok fonetik alandadır.

20. yüzyılda kadar, Quechua İspanyolca temelli yazım kuralı ile yazılmaktaydı. Örneğin: ''Inca, Huayna Cápac, Collasuyo, Mama Ocllo, Viracocha, quipu, tambo, condor''. Bu yazının imlâ ve yazım yapısı en çok İspanyolca konuşanlara yakındır ve doğal olarak İngilizce'ye geçen birçok sözcük bu yapıda geçmiştir.

 

 

* '''w''' harfini ''hu'' yerine, /w/ sesi için kullanmaktadır.

* İspanyolca'nın beş sesli harf sistemini kullanmaya devam eder.

 

 

Farkı yazım şekilleri Peru'da hâlâ yüksek derecede tartışmalı durumdadır. Gelenesel yazı sisteminin taraftarları yeni yazım şeklinin çok yabancı olduğunu düşünmektedirler ve Quechua'nun ilk olarak İspanyolca ile tanışmış kişiler tarafından öğreniminin zorlaştığını düşünmektedirler. Yeni sistemi tercih edenler ise Quechua sesbilimi ile daha çok uyuştuğunu düşünmektedirler ve çocuklara beş sesli harf sisteminin öğretilmesinin ileride İspanyolca okumayı zorlaştırdığını gösteren araştırmaları örnek göstermektedirler.