Fâtımîler: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Fatımi Devleti'nin ortadan kaldırılması: düzeltme AWB ile |
→Fatımi Devleti'nin ortadan kaldırılması: düzeltme AWB ile |
||
204. satır:
== Fatımi Devleti'nin ortadan kaldırılması ==
[[Dosya:Fatimids.png||500px|thumb||Fatımî Halifeleri soyağacı.]]
1040'li yıllarda Fatımiler Devleti'nin Kuzey Afrika'da babadan oğula geçen valileri olan Berber asıllı [[Ziriler]] Mısır'da bulunan Şii Fatımiler halifelerinden bağımsızlık ilan edip [[Bağdad]]'da bulunan [[Sünnilik|Sünni]] [[Abbasiler]] halifelerinin Müslümanların halifesi olduğunu ilan ettiler. Buna misilleme olarak Fatımiler Devleti Kuzey Afrika'yı tekrar eline geçirmek için [[Banu Hilal]] Savaşı adı verilen bir istila savaşını başlattılar. Bu istila savaşı Akdeniz'in Kuzey Afrika kıyılarının yakılıp yıkılıp yaşanamayacak hale gelmesine yol açtı.
Fatımi Devleti'nin merkezi idaresi yörel idare için [[ikta]] sistemine çok dayandığı için ülkenin uzak köşelerine gönderilen askerî komutanlar gittikçe kendilerine verilen ikta arazilerinde yarı-bağımsız yaşamaya başladılar ve merkezi devlet idaresi için büyük sorunlar ortaya çıkarttılar.
214. satır:
1160'larda Fatımilerin siyasi sistemi artık sanki çürümüştü. Fatımiler veziri olan [[Şavar]] çeşitli entrikalarla kendi siyasi gücünü koruma peşinde idi. Son Fatımi halifeleri devletin idaresini Vezirler eline bırakmışlardı. 1163 ile 1169 arasında birkaç kere Fatımiler Veziri olan Şavar, Selçuklu Şam Emiri olan [[Nureddin Zengi]] ile [[Kudüs Krallığı|Kudüs Kralı]] [[I. Amalrik]] arasında büyük siyasi oyunlar oynadı. I. Amalrik komutasındaki Frank Haçlı orduları ile bazen Fatımilere müttefik bazen onlara karşı olarak Mısır'ı dört defa işgal etti. Nureddin Zengi ise bir Suriye ordusu ile Emir Esedüddin [[Şirkuh]]'u dört kez Suriye'den Mısır'a sefer yapmaya teşvik edip destek sağladı. Şirkuh'un 1169'daki son seferinde Şirkuh Mısır'ın idaresini Şavar elinden zorla aldı. Şirkuh son [[Fatımi halifeler listesi|Son Fâtımî Halifesi]] genç Sultan [[Âzıd (Fatımi)|El-Âzıd]] tarafından Vezir olarak görevlendirildi. Fakat bu görevde iki ay kaldıktan sonra Şirkuh beklenmedik bir şekilde öldü. Yerine yeğeni olan [[Selahaddin Eyyubi]] 1169'da 31 yaşındayken Mısır'daki Suriye birliklerinin komutanlığına, melik unvanıyla Mısır vezirliğine atandı.<ref name="maalouf">Maalouf, Amin (çev. Ali Berktay), (2006) Arapların Gözünden Haçlı Seferleri, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayınları, ISBN 975-08-1121-6</ref>
1169-1171'de Selahaddin Eyyubi Fatimi halifesi genç Sultan Âzıd altında Vezir olarak görev yaptı. Ama tüm iktidar gücü kendi elinde idi. Çok geçmeden kendine bağlı kişiler devletin en kilit noktalarında görevlendirdi ve Fatimilere bağlı olanlar bu görevlerden uzaklaştırıldı. Selahaddin Eyyubi Mısır’ın tek yöneticisi durumuna geldi. 1171'de Fatımi Halifesi genç Âzıd 21 yaşında iken öldükten sonra Selahaddin Eyyubi camilerde hutbeyi kendi adına okuttu. Böylece Mısır'da [[Şii]] Fâtımîler Halifeliğine son vererek [[Sünnilik|Sünni]]lige dönüldüğünü ve Bağdat'taki [[Abbasiler]] Halifeliğine bağlılığını ilan etti. Bu olay ile Fatimiler Devleti resmen son buldu.<ref name="maalouf"/>
== Fâtımî halifeleri listesi ==
| |||