Safevîler: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k 158.181.40.195 (mesaj) tarafından yapılan değişiklikler geri alındı. (HG) (3.4.4) Etiket: Geri döndürme |
→Erdebil Şeyhliğinden Safevî Şahlığına: düzeltme AWB ile |
||
221. satır:
== Erdebil Şeyhliğinden Safevî Şahlığına ==
[[Dosya:Map Safavid persia.png|thumb|250px]]
[[Timur]] [[Ankara Savaşı]]nda [[Yıldırım Beyazıt]]'ı yendikten sonra [[Anadolu]]'dan aldığı 30 bin esiri [[Azerbaycan]]'a götürerek [[Erdebil]]'e yerleştirdi.{{Kaynak belirt}}Erdebil Şeyhi Ali'nin ([[Şeyh Cüneyd]]'in dedesi) isteğiyle [[Timur]] esirleri serbest bıraktı ve esirler zamanla ona bağlanarak ondan tarikat dersi aldılar ve böylece [[Şeyh Ali]]'ye bağlılıklarını sürdürdüler.{{Kaynak belirt}}Başlangıçta [[Sünnilik|Sünni]] olan bu insanlar, [[Şeyh Ali]]'nin etkisiyle [[Şiî]] oldular ve [[tarikat]]ın emrine girdiler.<ref>Kırkıncı, Mehmet. Alevilik nedir?, İstanbul, Cihan Yayınları, 1990</ref>
1447'de tarikatın başında bulunan [[Şeyh Cüneyt]] İran'da siyasi bir güç haline gelmek için devrimci Şiî anlayışını benimsedi. [[Akkoyunlular]]'ın elinde bulunan [[Doğu Anadolu]]'ya gelerek bölgedeki yerel güçleri etrafına toplamaya başlamıştı. [[Karakoyunlular]] ile mücadele halinde olan [[Akkoyunlular|Akkoyunlu]] hükümdarı [[Uzun Hasan]]'ın yanına giden Cüneyt onun kız kardeşi Hadice Begim ile evlenmişti. Bu evlilik ile [[Uzun Hasan]], Cüneyt'in [[Türkmenler]] üzerindeki nüfuzundan yararlanmayı düşünürken, Cüneyt de bu sayede amaçlarını gerçekleştirmek için serbestiyet elde etmişti. Etrafına topladığı güçle Azerbaycan'da Şirvan ülkesine saldıran Cüneyt yapılan savaşta yaşamını yitirdi.Yerine geçen oğlu Şeyh Haydar dayısı Uzun Hasan'ın kızı Halime Begim/Alemşah ile evlendi. Bu sayede [[Anadolu]]'da [[Alevî]] anlayışını daha da artırdı.{{Kaynak belirt}}Osmanlı hükümdarı [[II. Bayezit]]'in gerekli önlemleri almaması da Safevîlerin güçlenmesinde önemli bir rol oynadı. [[Anadolu]]'dan sürekli göçlerle güçlenen [[Erdebil]] şeyhi [[Şeyh Haydar|Haydar]], [[Akkoyunlular]]ın [[Otlukbeli]] yenilgisinden sonra düştüğü bunalımlı durumdan yararlanmaya çalıştı.{{Kaynak belirt}}Fakat dayısının oğlu Akkoyunlu Yakup Bey ile yaptığı bir savaşta yaşamanı kaybetti. Oğlu Şeyh İsmail, Akkoyunluların iç savaşından yararlanarak 1500 yılında [[Erzincan]]'a geldi. Etraftaki bütün müritlerinin toplanmasını emredince Ustacalu, Şamlu, Rumlu, Dulkadir,Tekelü ve Karaman-Turgutlu [[Türkmen]]leri ile Varsaklar'dan binlercesi etrafında toplandı.1501'de [[Akkoyunlu]] emiri [[Elvend Mirza]]'yı [[Nahçıvan]]'da yenilgiye uğratan İsmail Azerbaycan'ın tamamını ele geçirerek [[Tebriz]]'de kendini [[şah]] ilan etti. Böylece dedesinin başlattığı Şiî devrimci-siyasi{{Kaynak belirt}}girişim İsmail tarafından başarıyla sonuçlandırılmış oldu. Artık Erdebil Safevîye Şeyhliği'nin yerini Safevî Şahlığı alıyordu.
| |||