Roma İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme AWB ile |
düzeltme AWB ile |
||
268. satır:
293 yılında her iki ''Augustus''un da kendilerine idarî meselelerde yardımcı olmaları ve bir verâset sistemi oluşturmak için [[Sezar (unvan)|Sezar]] adıyla birer alt imparator atamalarıyla imparatorluk biraz daha bölündü. [[Galerius]] Diocletianus'un altında, [[Constantius Chlorus]] da Maximianus'un altında Sezar oldular. Bu yapı modern uzmanların tetrarşi ([[Yunanca]]: "dörtlü yönetim") adını verdikleri yapıyı meydana getirdi. Roma'da yıllarca en yetkilli kişinin kim olacağı ile ilgili kanlı tartışmalar imparatorlar barışçıl bir yolla başa geçmelerini sağlayan bu yapıyla sona erdi. İmparatorluğun iki yarısında da her [[Sezar]] kendisini seçen ''Augustus''un yerine geçecek ve kendine yeni bir Sezar seçecekti. 1 Mayıs 305'te Diocletianus ve Maximianus konumlarından feragat ettiler. İki Sezar'ı da Galerius seçti. Kendisi için yeğeni [[Maximinus]]'u, Constantius için ise [[Flavius Valerius Severus]]'u seçti. Bu düzenleme Diocletianus ve Maximianus döneminde ve onların ardından kısa bir süre işledi. Roma devleti içindeki gerilimler eskisine göre daha az şiddetliydi. ''[[Roma İmparatorluğu'nun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi]]'' adlı eserinde [[Edward Gibbon]] bu düzenlemenin dört yönetici arasındaki evlilik bağları nedeniyle iyi işlediğini belirtir. Gibbon yeni düzenlemeyi "müziğin koro bölümüne" benzetir. Diocletianus ve Maximianus'un çekilmeleriyle armoni bozulmuştur.
Ateşli bir [[pagan]] olan Diocletianus başlangıçta bir süre tolerans gösterdiyse de imparatorluk içinde sayıları sürekli artan [[Hristiyanlık|Hristiyan]]lardan rahatsızdı. Bu nedenle onları [[Nero]]'dan beri görülmemiş bir şekilde cezalandırdı. Bu tarihte Hıristiyanlarıın maruz kaldığı en büyük zulümlerden biriydi.
== Konstantin hanedanı (305-363) ==
288. satır:
=== Julianus ve Jovianus (361-364) ===
{{Ana madde|Julianus|Jovianus}}
Julianus iki yıl boyunca tek başına hüküm sürdü. Yıllar önce [[Hristiyanlık|Hristiyan]] olarak [[vaftiz]] edilmişti ancak kendisini Hristiyan olarak görmüyordu. Hükümdarlığı döneminde amcası ve üvey babası Konstantin ve kuzenleri ve üvey kardeşleri II. Constantinus, Constans ve II. Constantius tarafından [[pagan]]lığa getirilen kısıtlamalar ve cezalandırmalar kaldırıldı. Aksine Hristiyanlığa yönelik benzer kısıtlamalar ve gayri resmî cezalandırmalar getirildi. 362 yılında pagan tapınakları yeniden açıldı ve tapınak mülkleri yeniden tesis edildi. Önceden sürgüne gönderilmiş olan Hıristiyan [[piskopos]]lar geri çağrıldı. Geri gelen [[Ortodoks]] ve [[Ariusçuluk|Ariusçu]] piskoposlar sürtüşmelerine kaldıkları yerden devam ettiler ve bu da kiliseyi büsbütün zayıflattı.
Julianus'un kendisi geleneksel bir pagan değildi. Kişisel inançları büyük ölçüde [[neoplatonizm]] ve [[antik Yunan]] ayinlerinden oluşuyordu. Rivayete göre [[Büyük İskender]]'in reenkarnasyonu olduğuna inanıyordu. İnançlarını anlatan felsefe çalışmaları yapmıştı. Ancak kısa süreli paganizmi diriltme çabaları ölümüyle sona ermiştir. Julianus [[II. Şapur]] ile olan savaşa devam etmiştir. Savaşta ölümcül bir yara almış ve 26 Haziran 363 günü ölmüştür. Gibbon'ın Roma İmparatorluğu'nun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi kitabına göre okla ölümcül bir yara aldıktan sonra kampına götürülmüş ve burada bir veda konuşması yapmış ancak bu konuşmada bir vâris göstermeyi reddetmiştir. Ardından generalleriyle ruhun doğası üzerine tartışmış, ardından bir bardak su istemiş, suyu içtikten kısa süre sonra da ölmüştür. Döneminin pagan kaynakları tarafından bir kahraman, Hıristiyan kaynakları tarafındansa hain olarak gösterilmiştir. Gibbon Julianus'tan olumlu bahsetmiştir. Çağdaş tarihçiler kendisini tartışmalı biri olarak görür.
| |||