Moğolistan: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
138. satır:
Moğol kökenli devletler olarak 12. yüzyılın başına kadar, [[Büyük Hun İmparatorluğu]], Apar ([[Avar]], Juan-Juan), [[Göktürk]], [[Uygur]], [[Karahitaylar|Karahitay]] devletleri hâkim oldu. [[Cengiz Han]]'ın birleştirip örgütlediği kabîlelerle, 1206’te Moğolistan’da ilk Moğol Devleti (Moğollar) kuruldu. Cengiz Han, 1227’de öldü.
On yedinci yüzyılda [[Çarlık Rusyası]], bölgeyi kontrolüne almak için girişimlere başladı. On sekizinci yüzyılda Moğolistan’da [[Ruslar|Rus]] ve [[Çin]] yanlılarının mücâdelesi başladı. [[Moğollar|Moğol]] prenseslerinin [[Çinliler]] gibi yaşaması Moğolistan’da [[milliyetçilik]] akımının başlamasına neden oldu. [[Katolik]] [[misyoner]]lerinin faaliyetleriyle Moğolistan’da [[Hristiyanlık|Hristiyan]]laşma başladı. Misyonerler [[Uzak Doğu]]’da dayanak noktası elde etmek ümidiyle Moğolistan’ın bağımsızlığını desteklediler. Bağımsızlık düşüncesi yayıldı. 1912’de Çin’de Mançu hânedanının yıkılmasıyla Moğol prensleri Rusların da yardımıyla Moğolistan’ın bağımsızlığını ilân ettiler. Çinlilerle mücâdeleye girişen Moğollar, 1915’te Çin’e de bağımsızlıklarını tanıttılar.
[[Çin-Japon Savaşı]]nda Moğolistan’da yeraltı faaliyetiyle [[Komünizm|komünist]] hareket başlatıldı. [[Japonya]]’nın [[Kuzey Çin]]’e girmesiyle 1935-1937’de Moğolistan da işgâle uğrayarak, mahallî muhtar bölgeler kuruldu. 1945’te [[II. Dünya Savaşı]]'nın bitmesiyle ülkedeki bağımsızlık yanlısı örgütler faaliyetlerini komünizm paralelinde devam ettirdiler. Komünizme karşı mücâdele eden örgütlerin zayıflatılmasıyla İç Moğolistan, Çin’in hâkimiyetinde [[muhtar]] hâle getirildi. [[II. Dünya Savaşı]]'ndan sonra dış Moğolistan’da, [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] ve [[İngiltere]]’nin tavsiyesiyle, [[Moğolistan Halk Cumhuriyeti]] kuruldu. 20 Ekim 1945’te [[referandum]]la bağımsızlığını ilân eden Moğolistan, önce Milliyetçi Çin tarafından tanındı. 1946’da Moğolistan Halk Cumhuriyeti ile [[Sovyetler Birliği]] aralarında ittifak imzalandı. 1961’de Birleşmiş Milletler Örgütüne kabul edildi. Sovyetler Birliği'ndeki ve [[Doğu Avrupa]]’daki [[Komünizm|komünist]] yönetimlerinin çöküşü komünizmle yönetilen Moğolistan’ı da etkiledi. 1990’da çok partili sisteme geçilerek; ekonomik, sosyal ve siyasal reformlar yapıldı. Temmuz 1990 ilk çok partili seçimler yapıldı. Moğolistan’da bulunan Rus birlikleri yapılan anlaşma sonucu geri çekildi.
| |||