Roma İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Yzkoc (mesaj | katkılar)
düzeltme AWB ile
171. satır:
=== Caligula (37-41) ===
{{Ana madde|Caligula}}
Tiberius öldüğü sırada yerine geçebilecek kişilerin büyük bölümü gaddarca öldürülmüştü. Akla yatkın olan vâris (ve Tiberius'un kendi tercihi) küçük yeğeni Germanicus'un oğlu Gaius'dutu (daha bilinen adıyla "Caligula" ya da "ufak papuçlar"). Caligula zulme son verip amcasının kayıtlarını yakarak iyi bir başlangıç yaptı. Ancak ne yazık ki çok geçmeden hastalığa yakalandı. 37'nin sonlarında Caligula aklî dengesizlikler göstermeye başladı. Modern yorumcular hastalığının aklî dengesizliğe, [[hipertiroidi]] ve hatta sinir krizine (belki de Caligula'nın konumundan ötürü) yolaçan [[ensefalit]] olduğunu düşünmektedirler. Sebebi ne olursa olsun o noktada hükümdarlığında bariz bir değişim olmuş ve hayatını ele alanların kendisinin deli olduğunu düşünmelerine neden olmuştur.
 
Caligula'nın hayatıyla ilgili bilinenlerin çoğu [[Suetonius]]'un ''Oniki Sezar'ın hayatları'' adlı çalışmasında anlattıklarıdır. Suetonius'a göre Caligula bir keresinde en sevdiği atı [[Incitatus]]'u [[Roma senatosu]]na atamaya kalkmıştı. Deniz tanrısı [[Posiedon (mitoloji)|Neptün]] ile savaşmaları için askerlerine Britanya'yı işgal etmelerini emretmiş ama son dakikada fikrini değiştirip Fransa'nın kuzeyinde deniz kabuğu toplatmıştı. Kız kardeşleriyle [[ensest]] ilişkilere girdiğine inanılmaktadır. Heykelinin [[Kudüs]]'dekiteki tapınağa dikilmesini emretmişti. Eğer arkadaşı kral [[Herod Agrippa|Herod]] tarafından bu fikrinden vazgeçirilmemiş olsa şüphesiz bir isyana sebep olacaktı. İnsanları gizlice öldürtüp, sonra da sarayına davet ederdi. Gelmediklerinde ise şaka yollu intihar etmiş olabileceklerini söylerdi. 41 yılında Caligula muhafız komutanı [[Cassius Charea]] tarafından öldürüldü. İmparatorluk ailesinden göreve gelebilecek tek kişi amcası Tiberius Claudius Drusus Nero Germanicus'dutu.
 
=== Claudius (41-54) ===
300. satır:
Yeni Augustus'un seçimi yine subaylara kaldı. 28 Şubat 364 günü [[Pannonia]]lı subay [[I. Valentinianus|Valentinianus]] [[Bitinya]]'da [[İznik|Nikaia]]'da Augustus seçildi. Ancak ordu bir yıl içinde iki kere lidersiz kalmıştı, bu yüzden subaylar Valentinianus'tan bir eş yönetici seçmesini talep ettiler. 28 Mart'ta Valentinianus küçük kardeşi [[Valens]]'i eş yönetici olarak seçti ve imparatorluğu Diocletianus'un yaprığı şekilde böldü. Valentinanus [[Batı Roma]]'nın, Valens ise [[Doğu Roma]]'nın başına geçti.
 
Valens'in seçilmesi çok geçmeden tartışmalara neden oldu. Julianus'un anne tarafından [[Kilikya]]lı bir kuzeni olan [[Procopius]]'un Julianus'un muhtemel vârisi olacağı düşünülmüş ancak hiçbir zaman böyle bir belirleme yapılmamıştı. Jovianus'un seçilmesinden beri saklanmaktaydı. 365 yılında Valentinianus [[Paris]]'te ve ardından da [[Reims]]'dete [[Alamanlar]]a karşı seferdeyken Procopius [[Konstantinopolis]]'teki iki lejyonu rüşvet yoluyla yanına alıp Doğu Roma başkentinin kontrolünü ele geçirdi. 28 Eylül'de Augustus ilan edildi ve çok geçmeden [[Trakya]] ve [[Bitinya]]'yı kontrolüne aldı. İki muhalif Doğu Roma imparatorunun savaşı Procopius'un yenilgisine kadar sürdü. Valens Procopius'u 27 Mayıs 366'da idam ettirdi.
 
4 Ağustos 367 tarihinde Valentinianus ve Valens tarafından üçüncü bir Augustus daha ilan edildi. Valentinianus'un sekiz yaşındaki oğlu [[Gratianus]], vekâleti güvence altına almak için kâğıt üstünde eş yönetici seçildi.
341. satır:
Theodosius 385 yılında karısı [[Aelia Flaccilla]]'nın ölümünün ardından II. Valentinianus'un kız kardeşi Galla ile evlendi ve böylece iki Augustus arasındaki ilişkiler güçlendi.
 
386 yılında Maximus ve Victor sonunda Theodosius taafından resmen tanındı. Ancak Valentinianus ikisini de tanımadı. 387 yılında Maximus rakibinden kurtulmaya karar vererek Alpleri üzerinden [[Po Ovası|Po vadisine]] geldi ve [[Milano]]'yu doğrudan tehdit etmeye başladı. Valentinianus ve annesi [[Selanik]]'e kaçtılar ve burada Theodosius'dantan yardım istediler. Theodosius 388 yılında batıya sefere çıktı ve Maximus'u yendi. Maximus 28 Temmuz 388 günü [[Aquileia]]'da yakalandı ve idam edildi. [[Magister militum]] [[Arbogast]] Falvius Victor'u öldürmek üzere Trier'e gönderildi. Theodosius Valentinianus'u yeniden başa getirerek kendisini desteklemeye ve diğer taht gaspçılarına karşı korumaya devam etti.
 
=== İmparatorluğun son kez bölünmesi ===