Deniz kızı: Revizyonlar arasındaki fark

{{diğer anlamı2|Deniz kızı}}

'''Deniz kızları''', belinden yukarısı [[dişi]] bir insan görünümünde olan, ama aynı zamanda bir [[balık]] kuyruğuna sahip olan efsaneleşmiş düşsel inanışlardır.

 

 

== Efsaneler ==

Bu yarı insan yarı [[balık]] vücutlu insansıların efsaneleri M.Ö. 5,000 yılına kadar dayanır.<ref>http://www.americanmonsters.com/monsters/aquatic/index.php?detail=article&idarticle=24</ref> Genel bir kanı ise, bu efsanelerin oluşumunda, [[Deniz ineği|deniz ineklerinin]] büyük etkisi olduğudur. Bu teoriyi destekleyecek bir örnek olarak, [[Christopher Columbus]]'un yeni dünyaya olan yolculuğu sırasında deniz kızları gördüğünü, ama çok çirkin olduklarını ve daha cazip olmalarını beklediğini söylemesi verilebilir. Deniz inekleri gibi büyük vücutlu deniz memelilerinin kolları, yavrularını bir beşikte gibi taşıyabilmeleri için evrim geçirmiş ve insan kollarına benzemiştir. Denizcilerin bu deniz memelilerini görüp doğaüstü yaratıklar olduklarını düşünmeleri oldukça mümkündür. Geleneksel deniz kızı betimlemelerindeki, akan uzun saçların ise, deniz ineklerinin okyanus yüzeyine yakın yerlerde yüzerlerken kafalarına dolanan yosunların verdiği uzun saçlı görüntüsünden kaynaklandığı düşünülmektedir. Deniz kızı gördüğünü iddia edenlerin verdiği ortak bilgiler de yosun renkleriyle ve deniz ineklerinin özellikleriyle oldukça uygundur. Deniz kızlarını konuşmayan, yeşil, siyah, kahve rengi veya sarı saçlı, balık kuyruklu, genelde okyanuslarda ve bazen de nehirlerde yüzen doğaüstü insansılar olarak tanımlarlar.<ref>http://www.newanimal.org/merfolk.htm</ref>

 

 

Deniz kızı hikâyeleri neredeyse evrenseldir. Bilinen ilk deniz kızı hikâyesi M.Ö. 1,000 yılında Asurlularda görülmüştür. Asur kraliçesi [[Semiramis]]'in annesi [[Atargatis]], ölümlü bir çobana aşık olan ölümsüz bir tanrıçadır. Fakat aşık olduğu genç çoban ölür ve o da bir balığa dönüşmek için bir göle atlar. Ama su, onun mükemmel vücudunu ve doğasını gizlemez, bunun yerine ona bir balık kuyruğu ve suda nefes alabilme yetisi verir. İlk Atargatis betimlemeleri insan kafası ve bacakları olan bir balık şeklindedir ([[Babil]] tanrısı [[Ea]] gibi). Yunanlar ise Atargatis'i Derketo diye tanımışlar ve Afrodit'in yanında betimlemişlerdir.

M.Ö. 546'dan önce, Miletli filozof [[Anaximander]], insanlığın hızla suda yaşayan bir tür hayvana dönüştüğü teorisini önermiştir. Ona göre, bu uzatılmış çocukluk yılları olan adam, çocukluğunun aksine uzun süre yaşayamaz. Aslında, bu "uzunluk" gelip geçici bir şeydir. Ama bu fikir, Anaximander'in ölümünden sonra bir daha hatırlanmamıştır. Zaten o yaşarken de birçok insan tarafından anlaşılmamıştır da.

 

 

Pek çok deniz kızı/insanı yapımı hayalî şeylerin anlatıldığı her türden eserde ortaya çaıkmıştır. [[Poul Anderson]]'nin ''The Merman's Children'''ı (Deniz Erkeğinin Çocukları) da bunlardan biridir.<ref>John Grant and John Clute, ''The Encyclopedia of Fantasy'', "Mermaids" p 639 ISBN 0-312-19869-8</ref>

[[L. Sprague de Camp]]'ın [[The Goblin Tower]] kitabındaki hikâyelerden birinde de, insan krallarından biri, bir deniz kızında aşık olur. Hikâye, çiftin bedensel olarak çok zor ve neredeyse ölümcül birlikteliklerinin neşeli ayrıntılarını anlatır (Kral, su altında cinsel ilişkiye girmeye çalışırken az daha boğularak ölecektir, bunun üzerine kralına adamları da intikam için deniz kızını öldürmek isterler). Hikâyenin sonunda, hâlâ deniz kızını platonik olarak seviyor olsa da, kral bir insanla evlenir.

 

* ''[[Head]]'' (1968) - İki deniz kızının hikâyelerinin anlatıldığı filmdir.

 

* ''[[Splash (film)|Splash]]'' adlı filmde ise ([[1984]]), [[Hannah]], bir insan erkeğine ([[Tom Hanks]]) aşık olan bir deniz kızını canlandırmıştır. Vücudu kuruyken bacaklara sahiptir, ama vücudunun bir noktasına su temas ettiğinde kuyruğu ortaya çıkmaktadır. Bu özelliği diğer insanlarca da fark edilir ve Madison, bir laboratuvarda incelemeye alınır. Devam filmi ise [[Splash, Too]]'dur.<ref>http://www.imdb.com/title/tt0096159/</ref>

* ''[[Local Hero]]'' (1984), - Marina'nın ([[Jenny Seagrove]]), sevgilisinin deniz kızı olduğundan şüphelenmeye başlamasını anlatan filmdir.

* [[Küçük Deniz Kızı (film)|Küçük Deniz Kızı]] [[Walt Disney]] Stüdyoları tarafından çekilen, ve [[Hans Christian Andersen]]'in aynı adlı romanından uyarlanan filmdir. İnsan bacaklarına sahip olmayı dileyen, Ariel adlı deniz kızı anlatılır. Devam filmi, ''[[The Little Mermaid 2: Return to the Sea]]'''dir.

* "[[The Thirteenth Year]]" (1999) deniz erkeğine dönüşmeye başlayan bir çocuk hakkındadır.

 

== Çizimler ==

Dünyanın en ünlü deniz kızı tablolarından biri, [[John William Waterhouse]] tarafından 1895-1905 yılları arasında yapılan "Bir Deniz Kızı" isimli tablodur (Sayfanın en üstünde). Geç İngiliz dönemi tarzında eserlerden biri ise, 1970'lere kadar yok olmuş, sonradan bulunup [[Lord Lloyd-Webber|Andrew Lloyd Weber]]'in koleksiyonunda muhafaza edilmiştir.

 

=== Heraldik ===

[[Heraldik]]te deniz kızları genellikle ellerinde birer tarak ve aynayla betimlenirler. Hanedan armalarında ise deniz kızları batıl inançlardan kaynaklanan korkulara karşı alınan bir çeşit önlem gibidirler.