Arjantin: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile |
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme AWB ile |
||
65. satır:
|percent_water = 1.57
|population_estimate = 43,417,000<ref>[http://esa.un.org/unpd/wpp/Publications/Files/Key_Findings_WPP_2015.pdf "United Nations population prospects"](PDF) 2015 güncellemesi</ref>
|population_census = 40,117,096<ref name="totalpop">{{web kaynağı|url=http://www.indec.mecon.ar/nuevaweb/cuadros/2/f020202.xls|format=XLS|title=Población por sexo e índice de masculinidad. Superficie censada y densidad, según provincia. Total del país. Año 2010|work=Censo Nacional de Población, Hogares y Viviendas 2010|publisher=INDEC – Instituto Nacional de Estadística y Censos|place=Buenos Aires|year=2010|language=Spanish|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140608011356/http://www.indec.mecon.ar/nuevaweb/cuadros/2/f020202.xls|archivedate=8
|population_estimate_year = 2015
|population_estimate_rank =
131. satır:
[[Jujuy]], [[Salta]], [[Tucumán]] [[havza]]larının üst kesiminde [[Sierra]]lar biçiminde sıralanan billurlu yüksek kütleler bulunur. Daha Güneyde kütle, kapalı havzalar ve yükselmiş bloklar halinde parçalara ayrılır ve iklim kuraklaşır. Bu kurak [[Catamarca la Rioja Andları]] [[Mendoza]] dağ eteği ile [[Santiago, Şili|Santiago]] havzası arasında, yüksek bir dağ sırası ([[Aconcagua]] 6959 metre ile Arjantin’in de en yüksek noktası) biçiminde uzanır. Bu dağ ayrıca hem Batı yarıküresinin<ref>[http://home.comcast.net/~igpl/Mountains.html Mountains of the Earth] The Highest Mountain Peak on Each Continent</ref> hem de Güney yarıküresinin<ref>[http://www.summitpost.org/mountain/rock/150197/aconcagua.html Aconcagua, the highest in the Western Hemisphere] s</ref> en yüksek noktasıdır. Ülkenin en alçak yeri Santa Cruz eyaletindeki [[Laguna del Carbón]]'dur, deniz seviyesinin 105 metre altındadır.<ref>[http://home.comcast.net/~igpl/Depressions.html Depressions] The Lowest Surface Point on Each Continent</ref> 36˚ Güney enlemine doğru, And Dağları daralır, alçalır ve büyük enine kopmalarla parçalanır. [[Dördüncü Zaman]] buzullaşması bu kesimde etkin olmuş ve enine vadiler ile göllerin ([[Nahuel Huapí]] vb.) oluşmasında katkıda bulunmuştur.
Ülkenin büyük bir bölümünü kaplayan ovalar ve platolar, geniş ölçüde alçalmış Brezilya eyerleşmesinin üzerinde yayılır. [[Brezilya]] kalkanı yalnızca Andlar’ın önündeki kesimde, [[Córdoba, Arjantin|Córdoba]]’nın büyük orta kütlesinde (Batıdan ufku kapatan ve yüksekliği 2000 metreyi aşan gerçek bir duvardır) çok yüksek kütleler oluşturur; ovanın güneyindeyse çok daha az yüksek biçimlere bürünür. [[Paraguay]] sınırından [[Colorado Nehri (Arjantin)|Colorado Nehri]]’na kadar uzanan bir milyon kilometrekarelik bir alanı kaplayan bölgenin [[topografya]]sının basıklığı ve hiçbir düzenli akarsu ağının bulunmaması şaşırtıcıdır. [[Üçüncü Zaman]] sonunda ve [[Dördüncü Zaman]] başında yığılmış rüzgâr [[çökel]]leri, tuzlu ve çoğunlukla üstü kabuk tutmuş kalın balçık tabakaları oluşturmuş, ama bu tabakalar da yakın buzul dönemlerinde Doğuda ve Kuzeyde [[lös]]lerle, Batıda ve orta kesimde kumlarla kaplanmıştır. Yüzey şekilleri ayrıntıda çok çeşitlidir ve iklimsel özelliklere bağlıdır.Yarı tropikal iklim kuşağında kalan [[Chaco]]’da yer yer palmiye ağaçları görülen savanlı bir bitki örtüsü görülürken, Doğuda ve Güneyde daha ılıman iklim enlemlerinde yer alan [[Pampa]] bölgesi doğal çayırlarla örtülüdür. Çeşitli türlerden oluşan çayırları, gevşek, derin ve verimli siyah ya da kahverengi toprakları Pampa’ya bütün dünyaca ünlü verimliliğini kazandırır.
[[Paraná]] ve [[Paraguay]] Doğuda ovanın sınırını belirleyen gerçek bir ırmak seti oluşturur (söz konusu ırmaklar eskiden okyanustan ovaya ulaşılmasını sağlıyorlardı). Doğuda Paraná Irmağı’yla [[Uruguay]] Irmağı arasında bir bütün (bir çeşit [[Mezopotamya]]) oluşturan [[Entre Ríos]]’un tepeleri, [[Corrientes]]’in sular altında kalan ovaları ve [[Misiones]]’in [[bazalt]]lı sırtları uzanır.
229. satır:
== Plaza de Mayo Anneleri ==
1976 ve 1982 yılları arasında, Arjantin'de darbe sonucu ülke yönetimini ele geçiren generaller, "Ulusal Uzlaşma Süreci" adı verilen, ve hapishaneye atılanlar hariç olmak üzere en az 30.000 insanın ortadan kaldırıldığı bir döneme imza attılar. Ülkede her şey Hıristiyan değerleri korumak ve komünizmi engellemek adı altında yasaklanmıştı, iki kişiden fazlasının yan yana gelmesi ve konuşması suçtu. Ancak 1977'de bir grup anne ve büyükanne hükümet binası önünde bulunan [[Plaza del Mayo]]'da (Mayıs Meydanı) her şeyi göze alarak bir araya gelmeye başladı. Kayıp olan oğullarını, kardeşlerini ve torunlarını seslerini hiç çıkarmadan sadece hükümet binasının karşısında durarak talep ediyorlardı. Sayıları giderek arttı, birçok soruşturmaya ve dayağa maruz kaldılar, ancak başlarına beyaz başörtülerini takıp meydana çıkmaktan vazgeçmediler ve tüm dünya da onları bu şekilde tanıdı. Ülke normal yönetimine kavuştuktan sonra yapılan araştırmalar kayıpların çoktan öldüğünü ve cesetlerinin yokedildiğini ortaya çıkardı, ancak bu anneler generallerden hesap sorulması için eylemlerine devam ettiler.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Argentina's "Dirty War": An Intellectual Biography |son=Hodges |ilk=Donald |yıl=1991 |yayımcı=University of Texas Press |yer=Austin |isbn=0292704232 |sayfa=254 |erişimtarihi=5
== Kaynakça ==
| |||