İnsansız hava aracı: Revizyonlar arasındaki fark

İlk İHA'lar [[Archibald Low|A. M. Low]] tarafından 1916 yılında geliştirilmiştir.<ref name="autogenerated1">Taylor, A. J. P. ''Jane's Book of Remotely Piloted Vehicles''.</ref> Takip eden yıllarda ise sınırlı sayıda üretilen [[Hewitt-Sperry otomatik uçak]] [[I. Dünya Savaşı]] sırasında kullanılmıştır. [[1935]] yılında ise film yıldızı ve model uçak tasarımcısı [[Reginald Denny (aktör)|Reginald Denny]] ilk ölçekli RPV ([[İngilizce]] Remote Piloted Vehicle [[Türkçe]]si Uzaktan Komutalı Araç) modelini geliştirmiştir.<ref name="autogenerated1" /> [[II. Dünya Savaşı]] süresince çok fazla miktarda uçak üretilmiş, bunlar trenleri korumak amacıyla [[uçaksavar]] ve saldırı görevlerinde kullanılmıştır. [[Jet motoru]] bulunan ilk model 1951 yılında [[Teledyne Ryan]] firması tarafından geliştirilen [[Ryan Firebee|Firebee I'dir]]. 1955 yılında ise başka bir firma [[Beechcraft]] ABD Deniz Kuvvetleri için [[Model 1001]] modelini üretmiştir.<ref name="autogenerated1" /> Bununla beraber bu araçlar [[Vietnam Savaşı]] süresince birer uzaktan kumandalı uçak olmaktan daha ileriye gidemediler.

 

1980'li ve 1990'lı yıllarda olgunlaşan ve küçültülen bu araçlar özellikle Amerikan askerî çevrelerin ilgisini çekmeye başlamıştır. Bunun en önemli nedeni İHA'ların uçaklara nazaran çok daha ucuz olması ayrıca riskli görevler sırasında yetişmiş mürettebat kaybını sıfıra indirmesidir. Genel olarak [[keşif]] ve gözetleme amacıyla kullanılan bu araçlar günümüzde silahlandırılmaktadır. Örneğin [[MQ-1 Predator]] modeli araçlar üzerine [[AGM-114 Hellfire]] havadan-karaya füze takılmaktadır. Zırhlı ve silahlı bu araçlara [[insansız hava muharebe aracı]] (İHMA) denilmektedir.

{{Ayrıca bakınız|Pakistan drone saldırıları}}

 

 

[[MQ-1 Predator]] model ve [[AGM-114 Hellfire]] ile yüklü İHA'lar günümüzde hassas bölgeleri bombalamakta kullanılmaktadır. Silahlı ilk Predator 2001 yılı sonundan itibaren [[Pakistan]] ve [[Özbekistan|Özbekistan']]da üslenmeye başlamıştır. Çoğu zaman [[suikast]] amaçlı olarak [[Afganistan]] topraklarında kullanılmaktadır. 2001'den günümüze Afganistan'da üslenmiş bulunan bazı İHA'ların Pakistan içerisinde suikastlarda kullanıldığı da rapor edilmiştir. İnsanlı uçak yerine bu gibi durumlarda insansız hava araçlarının kullanılmasının en önemli artısı, uçağın vurularak düşürülmesi ve pilotun yakalanması durumunda meydana gelen diplomatik utançtan kaçınılmasıdır. Ancak günümüzde İHA'ların dost kuvvetleri vurması veya izinsiz saldırılar sonucunda sivil insanların ölmesi bu utancın yerini almıştır.<ref>[http://www.foxnews.com/story/0,2933,177709,00.html Fox News]</ref><ref>[http://www.defenseindustrydaily.com/predator-kills-important-alqaeda-leader-in-pakistan-0547/ Defense Industry Daily]</ref><ref>[http://www.msnbc.msn.com/id/7847008/ MSNBC]</ref><ref>[http://www.theglobeandmail.com/servlet/story/RTGAM.20080131.walq0131/BNStory/International/homeThe Globe and Mail]</ref>

 

=== Özerklik derecesi ===

[[Dosya:Himatsv2.jpg|thumb|[[Highly Maneuverable Aircraft Technology|HiMAT]] [[Remote Cockpit Synthetic Vision Display]] (Resim: [[NASA]] 1984)]]