Çıkrık (dokuma): Revizyonlar arasındaki fark

 

== Çıkrık türleri ==

Birçok çıkrık türü mevcuttur, bunlar arasında hızlı bir şekilde [[yün]] eğirmek için kullanılan ''büyük çıkrık'' ya da diğer adlarıyla ''yürüme çıkrığı'' ya da ''yün çıkrığı''; çift tahrikli, bir örekeyle birlikte kullanılan ve [[ketenbezi]] yapmak için kullanılan ''[[keten]] çıkrığı''; taranmış yün iplik eğirmek için kullanılan ''[[Saksonya]]'' ve ''dik'' çıkrıklar, ve [[Asya]]'ya özgü ''çark''.

 

 

==== Çark ====

Masaüstü ya da yer çarkı bilinen en eski çıkrık türüdür. Çark, büyük çıkrık ile benzer şekilde çalışır: Elle çevrilen bir tahrik çarkı ve iğin ucundan eğrilen iplik.

 

Büyük çıkrık en eski çıkrık tiplerinden biridir. Lifler sol elde tutulur ve çark sağ elle yavaş yavaş döndürülür. Bu çıkrık uzun iplik eğirme tekniği için çok uygundur çünkü bu teknikte genellikle tek el etkindir dolayısıyla diğer elle çıkrık çevrilebilir. Büyük çıkrık ile genellikle yün eğirilir.

 

 

Büyük çıkrığın boyu normalde 1,5 metreden fazladır. Büyük tahrik çarkı etrafını dolaşan kolan ya da ip, daha küçük makara ve unun içinden geçtiği iği döndürür. Büyük çarkın her dönüşü için iğ çok daha fazla kez döner. Bu dönmenin sürtünmeyle çıkaracağı ısıdan çıkrığın tahta bedeninde nokta yanıkları olmaması için kendinden yağlı, kaygan, ve ateş almayan bir malzeme olan kuş teleğinin divit kısmı araya kıstırılır. Eğirme, yün iğe tutturulduktan sonra şu iki işlem tekrarlanarak yapılır: