Tiele: Revizyonlar arasındaki fark

'''Tingling''' ([[Çince]]: 丁零; [[pinyin]]: Dīnglíng, [[Wade-Giles]]: Ting-ling, Kaoçe (高車 [[Basitleştirilmiş Çin yazısı|basit]]: 高车; Gāochē), Chile (敕勒; Chìlè), Tiele (鐵勒 [[Basitleştirilmiş Çin yazısı|basit]]: 铁勒; Tiělè/T'ieh-le), tarihi Türk topluluklarındandır. Tinlingler aslen, güney Sibirya'da [[Lena Nehri]] boyunca, [[Baykal Gölü]]'nün batısında yaşarlardı.<ref name=putzger>Putzger Historischer Weltatlas - sayfa 46, Cornelsen Verlag, Berlin 2005.</ref> Millat'tan önce 3. yüzyılda, batıya doğru yayılmaya başladılar ve [[Hiung-nu]] imparatorluğunun bir parçası oldular.<ref>Li, "''A Research on Migration of Northwestern Minorities Between pre-Qin to Sui and Tang''", sayfa 110-112</ref><ref>Lu, "''A History of Ethnic Groups in China''", sayfa 111, 135-137.</ref>

 

Tinglinglerin kökeni ve nereden geldikleri hakkında fazla bir bilgi yoktur. MÖ 3. yüzyılda, [[Mete]] (冒頓; Mao-Tun) tarafından [[Yüeçiler]] ([[Çince]]: (月氏 veya seyrek 月支; [[Pinyin]]: Yuèzhī) ve [[Vusun]] ([[Çince]]: 烏孫 / 乌孙, Wūsūn)larla birlikte [[Hiung-nu]]'ların egemenliği altına sokulmuşlardır.<ref name=putzger/>

 

 

Türk boyları, Çince kao-ch'e denilen, dört tekerlekli kağnıları ile, sürülerini otlattıkları yaylalar ve surlar içindeki kışlıklar arasında göç etmişlerdir. Kubbeli veya kümbetli otağlar kışın surlar içine kurulmuştur. Surlar içine, ayrıca otağa benzer, ağaçtan köşklerde yapılmıştır. Yaz geldiğinde kerekü denilen ve katlanabilen otağ, kağnıya yüklenmiş halde veya kurulmuş durumda yaylalara göç edilmiştir. Bu göçlerde kağnı ile taşınabilen otağlar yanında; çok renkli keçeden, kilimden veya işlemeli kumaşlardan yapılmış örtüler; göçebe hayata uygun kaftanlar, çakşırlar, çizmeler, börkler, kemerler, süs eşyaları, at koşumları kağnılı boyların beraberinde bulunan önemli eşyaları arasında yer almıştır.

{{Başlık genişlet}}

 

 

Hiungnunun ilk parçalanma dönemine girdiği MÖ 65 yıllarında Çin kaynaklarında Tinglinglerden bahsedilmeye başlandı. Hiungnuların MS 50 yıllarında yaşadığı ikinci kırılma sürecinde Tinglingler de bağımsız dönem yaşamaya başladı.