Kırkkilise Muharebesi: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Dosya değiştirildi. |
düzeltme AWB ile |
||
64. satır:
== Muharebe Öncesi ==
[[Dosya:Ivan Fichev.jpg|thumb|
[[Dosya:General Vasil Kutinchev.jpg|thumb|
[[Dosya:Radko Dimitriev.jpg|thumb|
Savaş başladığında tahkim edilmiş Edirne mevziileri yanında Osmanlı ordusu saldırı olabileceğini ve stratejik konumda olduğunu fark ettiği Kırkkilise ve Lüleburgaz, Çorlu gibi mevziilerde tahkimat oluşturdular. Yine İskenderköy, Kırk Kilise arasındaki yolda koruma altına alındı. Esasında Bulgar ordusu, 30 Ekimde seferberliğini tamamlamasına karşın bir süre saldırıya geçmeyerek Osmanlılara vakit kazandırmıştı. Ancak zaten cılız olan demiryolu hatları, yoğun asker sevkıyatları ile bozulmaya başladı. Lokomotiflerde yedek parça sıkıntısı baş gösterdi. Diğer yandan bu trenlerin işletmesi yabancıların elindeydi ve yabancıların birçoğu da savaş bulutlarının dolaştığı sırada yerlerinden ayrılmıştı. Ordu deneyimsiz subay ve mühendisler göndererek sorunu gidermeye çalışsa da başarılı olamadı. Bunun yanında Yunan ordusunun Çanakkale'ye amfibi çıkarma yapabileceği ve 5 nolu planda da bu eksikliğin olduğunun Osmanlılar farkındaydı. Bu sebeple bir kısım birlikler Çanakkale de bekletildi.<ref>'''Erickson, Edward J. (2003). Defeat in Detail: The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913. Greenwood Publishing Group. ISBN 0-275-97888-5sayfa 82'''</ref>
74. satır:
Doğu Ordusu kurmayları, başlangıçta sıklet merkezi ile Kırklareli istikametinde taarruz eden Bulgar Ordusuna karşı, Kırklareli-Edirne-Yenice hattında savunma kararını verdi. Buraya kadar her şey 5 nolu plana uygundu.
[[Dosya:Nazim Pasha leaving.jpg|thumb|
[[Dosya:Abdullah Pasha.jpg|thumb|
Ancak Harbiye Nazırı olmasının yanı sıra Ahmet İzzet Paşa'nın yokluğunda başkomutan vekili olan Nazım Paşa bu durumu kabul etmeyip, [[Abdullah Kölemen|Ferik Abdullah Paşa]] ile bütün doğu ordusu ve kolordu komutanlarını saldırı konusunda zorladı. 21 Ekim'de Nazım Paşa'nın baskıları ile seferberliğini tamamlayamamış, kargaşa içindeki doğu ordusu kendinden 2 kat kuvvetli Bulgar 1. ve 3. orduları üzerine saldırıya karar verdi. Bu arada doğu ordusuna İstanbul'dan keşif amaçlı 2 harlan uçağı gönderildi. Ancak bu uçaklar her nedense ne keşif amaçlı ne de muharebede etkili şekilde kullanılamamış; dahası uçaklar o sırada Osmanlı karargahının olduğu Lüleburgaz'da tutulması gerekirken, Kırklaleli'ne bu uçaklar getirilerek, muharebe sonrası düşmanın eline geçmesine sebep olunmuştur.<ref name="tayyareci.com"/> [[Dosya:Mahmud Muhtar Pasha.jpg|thumb|
21 Ekim günü hazırlanan plan iki safhalıydı. İlk safhada 22 Ekimde doğu ordusundan 1., 2. ve 4. kolordular ve bağımsız süvari tugayı saldırıya geçip düşmanı yerinde tutup oyalayacaklardı. Bu sırada sağ kanattan Gazi [[Ahmed Muhtar Paşa]]'nın oğlu [[Mahmut Muhtar Paşa]] komutasındaki 3.kolordu Bulgar 3.Ordusunun Çeşmeköy'ün kuzey batısında bulunan sağ kanadına saldırıya geçip, bu kanattan dolaşacak ve ardından 90 derece dönüşle Edirne'ye doğru dönecekti. İkinci aşamada ise Edirne müstahkem Mevkii komutanı Şükrü Paşa Edirne'deki birlikleri ile arkadan 3.Kolordu ile birleşmek amacıyla Bulgar 1. ve 3. Ordusu'na saldırıya geçerek böylece kuşatmayı yapacak 3. kolordunun işini kolaylaştıracaktı. Böylece arkadan 3. kolordu ve Edirne Müstahkem Mevkiine bağlı kuvvetlerle önden 1., 2. ve 4. kolordularla kuşatılan Bulgar 3. ordusu, Bulgar 1. ordusundan ayrılıp imha edilirken veya teslim alınırken; Bulgar 1. ordusu da geri çekilmek veya 3. orduyla aynı akıbeti paylaşmak zorunda kalacaktı.
[[Dosya:BALKANHARBINDEHARLANTAYYAREMIZ-1912.jpg|thumb|
3. Kolordu harekatta kritik bir öneme sahipti, bu kolordunun en küçük bir hatası, tökezlemesi bu saldırının başarısızlığı demekti. Bununla birlikte 3. kolordu böyle kritik bir görev için diğer kolordular arasında hiç kuşkusuz en doğru seçimlerden biriydi. Zira doğu ordusu içinde en fazla düzenli nizami olarak adlandırılan birliklere (7., 8. ve 9. piyade taburları) bu kolordu sahipti. Birlikte sadece Afyonkarahisar tümeni redif tümen olarak bulunuyordu. Buna ilaveten bu kolordu içerisindeki 7., 8. ve 9. piyade taburları barış zamanı bu bölgede konuşlanmaktaydı. (Kırk Kilise, Lüleburgaz, Çorlu garnizonları) Kısacası 7., 8. ve 9. piyade taburları bu bölgeyi iyi bilen, kendi bölgeleri için savaşacak olan askerlerden oluşmaktaydı. Yine Mahmut Muhtar Paşa da genç dinamik ve hırslı bir komutan olarak bilinmekteydi.
87. satır:
== Muharebe ==
[[Dosya:Kırkkilise Muharebesi Osmanlı Harekat Planı.jpg|thumb|
[[Dosya:Mehmet Şükrü Paşa.jpg|thumb|
===21 Ekim Akşamı-22 Ekim ===
102. satır:
=== 23 Ekim ===
[[Dosya:23Kasım 1912'de Bulgar Saldırıları öncesi genel durum.gif|thumb|
[[Dosya:Lozengrad battle.jpg|thumb|
[[Dosya:Bulgarlarca Kırkkilise Muharebesinde Ele Geçirilen Osmanlı Ordusuna ait Krupp Marka Top.jpg|thumb|
22 Ekimi-23 Ekime bağlayan gece boyunca Bulgar tümenleri Osmanlı Ordusunun ilerlediği bölgelerdeki tümenlere gece saldırılarında bulundular. Yedek kuvvetlerinde yanına alarak yapılan bu Bulgar saldırıları redif askerler başta olmak üzere organize olamadı. Bu durum Osmanlı askerleri üzerinde büyük bir moral bozukluğuna sebep oldu. Dahası bu saldırılarda subay kayıpları da yaşandığı gibi Bulgarlar bir kısım Osmanlı birliklerinin geri çekilmelerinden faydalanıp, çeşitli Osmanlı toplarını ele geçirdiler. Bütün gece boyunca tümenlerin bütün unsurlarını öne sürerek cephe saldırısına hazırlanan Bulgar kuvvetlerinin yaklaşan 2. Orduya ait 2 tümenle saldırıya hazırladığı tümen sayısı sekize çıktı. Dahası 3. Kolorduya bağlı Afyonkarahisar Redif tümeninin yakınına kadar Türkçe konuşan askerlerini subay kılığında yanlarına sokarak yaklaşan Bulgar 3. ordu tümenleri saat 5.30'da bu tümen üzerine saldırıya geçerek tümene ağır kayıplar verdirip çökme noktasına kadar getirdi.{{ref label|kitap1|A|}} Osmanlı 3. Piyade Tümeni'ni paniğe düşürüp gerilettiler.
112. satır:
Edirne müstahkem mevkiinden yapılan Osmanlı saldırılarında ise yine Osmanlı Ordusu Bulgar tümenlerinin ağır direnişleri ile karşılaşır, saat 17.00 sıralarında Edirne geçici 1. tümen ve 11. piyade tümeni kayıplarına karşın önemli başarılar kazanıp kısmen bir ilerleme yapıp taktik durumu burada Osmanlılar lehine çevirdi. Ancak doğu ordusu kolordularının geri çekilme haberleri üzerine,bu başarıların bir anlamı kalmadığından ve ek Bulgar saldırıları geleceğinden, bu tümenler ve Edirne müstahkem mevkii birlikleri kaleye doğru geri çekilmek zorunda kalırlar. Yine de geri çekilmelerinde tümenler ağır kayba uğramamıştır.
[[Dosya:Kırklareli'nde Bulgar Topları.jpg|thumb|
=== 24 Ekim ===
122. satır:
== Muharebedeki Osmanlı Hataları ==
[[Dosya:Yaroslav Veshin - Na nozh.jpg|thumb|
Muharebedeki Osmanlıların başlıca hataları yazar Edward J.Erickson tarafından özetle şöyle tarif edilmektedir.
131. satır:
== Sonuçları ==
[[Dosya:Commission turco-bulgare pour la délimitation de frontière.jpg|thumb|
Bu muharebe [[Kumanova Muharebesi]] ve [[Lüleburgaz Muharebesi]] ile birlikte Osmanlıların Balkan Savaşı'nı kaybetmesine neden en önemli muharebelerden biridir. Bulgar Ordusu bu muharebenin hemen sonrası Lüleburgaz Muharebesi ile doğu ordusunu bir daha bozguna uğratmış ve İstanbul önlerine kadar gelmiş [[Birinci Çatalca Muharebesi]]nde ancak durdurulabilmiştir. Doğu Trakya Bulgarların eline geçmiş, karadan Rumeli'deki birliklerle bağlantı kopmuş, Osmanlı Ordusunun Rumeli'deki birliklere Vardar Ordusu'na yardım göndermesi imkansız hale gelmiştir. Takviyesiz ve desteksiz kalan Osmanlı'nın, Makedonya, [[Arnavutluk]], [[Yanya]] ve [[Batı Trakya]]'daki birlikleriyle Bulgar-Yunan-Karadağ-Sırp ordularını yenmesi iyice zorlaşmıştır. Edirne'de kalan doğu ordusunun 43 Osmanlı taburu, Bulgarlarca kuşatma altına alınmış ve aylarca kuşatma altında kaldıktan sonra Edirne'nin düşmesi ile Bulgarlara teslim olmuştur. Birinci Balkan Savaşı Sonrası Osmanlı İmparatorluğu ağır toprak kayıpları içeren Londra antlaşmasını imzalamak zorunda kalmış ve Rumeli'den silinme noktasına gelmiştir. Bu tarihten 50 yıl önce zamanlar kendi halkları olan milletlerin ordularınca yenilgiye uğratılan Osmanlı İmparatorluğunun askeri zayıflığı ve çökme noktasına imparatorluğun geldiği bu muharebeyle bir kez daha ortaya çıkmıştır. Birinci Balkan Savaşı sonrası Londra Antlaşması ile Kırkkilise (Kırklareli) Bulgaristan Krallığı'na bırakılır ancak kısa süre sonra başlayan [[İkinci Balkan Savaşı]] sonrası Osmanlı İmparatorluğu Kırkkilise'yi geri almayı başarır.
|