Sovyetler Birliği: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
BotHorizon (mesaj | katkılar)
k Geçersiz tarih formatı düzeltiliyor.
Konu hakkında ek bilgi verildi.
177. satır:
=== Stalin dönemi ===
[[Dosya:RIAN archive 142949 Lubyanka Square in Moscow.jpg|thumb|300px|sağ|[[KGB]] binası ve [[Feliks Dzerjinski]]'nin heykeli.]]
[[Lenin]]'in ölümünden sonra bir süre ülke onun istediği gibi kolektif iktidar (troyka) tarafından yönetildi. Ancak birlik ve beraberlik yönünde verilen onca demeç partideki rekabeti gizlemeye yetmedi. 1922'de [[Sovyetler Birliği Komünist Partisi|Komünist Parti]] Genel Sekreterliğine getirilmiş olan [[Stalin]] bu yetki ile troyka içerisinde ön plana çıkmaktaydı. Zaten asıl rekabet de [[Kızıl Ordu]]'nun önderi [[Troçki|Lev Trotski]] ile Milliyetler Halk Komiseri [[Joseph Stalin|Yosif Stalin]] arasında yaşanmaktaydı. Özellikle izlenecek ekonomik politika konusunda görüş ayrılıkları bulunmaktaydı. Lenin dönemindeki ekonomik politikanın belirlenmesinde etkili olan [[Buharin]] ısrarla [[NEP]]'i savunurken kimi Bolşevikler de hızlı bir şekilde [[kolektivizasyon]]a geçilmesini savunuyordu. [[Stalin]] ise önceleriilk başta bu tartışmalarda hakem rolü üstlenerek iktidarda daha geniş destek sağlamaktaydı. Önceleri [[Lev Troçki|Trotski]]'ye karşı Stalin özellikleile partideuzlaşmaya çalışan Grigori Zinovyev ve Lev Kamenev 1925 yılında saf değiştirerek muhalif cepheye geçti. Ancak bu süreçte Stalin partideki nüfuzunu kullanarak destekçilerini önemli makamlara getirdi ve gücünü pekiştirdi. Partide etkili konumda olan Zinovyev ve Kamenev'in desteğinisaf alarakdeğiştirmişti ama [[Kızıl Ordu]]'nun lideri [[Lev Troçki|Trotski]] de Politbüro'yidan güçsüzihraç bırakmayı başardıedilmişti. Partide nüfuzunu kaybeden Trotski 1927'de ülkeyiKazakistan'a terksürgüne etmekgönderildiğinde Stalin partinin ve ülkenin lideri zorundakonumuna kaldıgelmişti. [[Buharin]]'in savunduğu [[NEP]]'in gerekli iyileştirmeyi sağladığı savıyla sosyalizm için gerekli olan [[kolektivizasyon|kolektif]] ekonomiye geçilmesi kararı alındı.
 
1924'te yeni anayasa kabul edildi. 1927'de Tüm Birlik Sovyetleri Beşinci Kongresi'nde SSCB'nin ulusal ekonomik gelişimini sağlayacak olan Birinci Beş Yıllık Plan hazırlanarak kabul edildi. Planın ilkeleri sanayi ve tarım alanlarında tek tek belirlendi. [[Lenin]]'in enerjiyi kalkınmanın temeli olarak kabul ettiği [[komünizm]] [[Sovyet halkı|Sovyet]] iktidarı ve elektirifikasyonla sağlanır sözüne dayanarak enerji yatırımlarına ağırlık verildi. Ülkenin her yerinde hidroelektrik santralleri kuruldu. Ağır sanayiye de öncelik verildi. Tarımda kulakların (büyük toprak sahibi zengin köylüler) tasfiyesi ve tüm toprakların kolektifleştirilmesi kararı alındı. Topraklar [[kolhoz]] ve [[sovhoz]] olarak ikiye ayrıldı ve traktör gibi tarım araçlarıyla ilkel tarımdan modern tarıma geçildi. Ancak özellikle Ukrayna'nın batısında toprak aristokratları kolektifleştirmeye karşı gelerek kasıtlı olarak tarımsal verimi düşürme amacıyla sabotaj faaliyetlerine giriştiler. Traktör istasyonlarını yağmalayarak, kolektif çiftlikleri yaktılar. Bu durum hükümetin sert tedbirler almasına sebep oldu. Böylece Birinci Beş Yıllık Planın hedeflerine dört yıl üç ay gibi bir sürede ulaşıldı.
198. satır:
Almanlar Ukrayna'nın batısında Katolikler ve eski toprak aristokratı ailelerden aldıkları destekle kısa sürede [[Moskova]] ve [[Sankt-Peterburg|Leningrad]] önlerine ulaştı. Geçtikleri her yeri ve bu arada büyük ve küçük ölçekli 32.000 sanayi kuruluşunu yağma etti. Üçüncü Beş Yıllık Plan yarım kalırken metalürji tesisleri, maden ocakları, tren istasyonları, demiryolları, sovhoz ve kolhozlar, makine ve traktör istasyonları imha edildi. Ancak [[Stalin]] doğru bir politikayla bu tesislerdeki taşınabilir olanları Ural dağlarının doğusuna taşınması emrini verdi. 1941'de Savunma Sanayi Halk Komiseri olan [[Dmitri Ustinov]] askeri sanayi tesislerinin Ural Dağları'nın doğusuna nakledilmesi görevini üstlendi. 80'den fazla askeri sanayi tesisi, 600.000 işçi, teknisyen, mühendis Leningrad'dan tahliye edildi.[https://archive.is/20120716113533/victory.mil.ru/war/1941/economy/03_02_01.html]
 
[[Stalin]] 7 Kasım 1941'de [[Ekim Devrimi]]'nin 24.yıldönümünde [[Kızıl Meydan]]'da büyük bir geçit töreni düzenleyerek cepheye gidecek [[Kızıl Ordu]] askerlerine anavatan savunması konusunda kutsal mücadele çağrısı yaptı. Devrimin şehri Leningrad Naziler tarafından ablukaya alındı. Hitler'in amacı kışa kadar Moskova'da iseteslim almaktı. Ancak Moskova'da güçlü bir savunma hattı oluşturan Ruslar, Mareşal Georgi Jukov'un kumandasındaki direnişle Almanların şehre 100 km'den fazla yaklaşmasına izin vermedi. Kışın da gelmesiyle birlikte avantajlar Rusların lehine geçti. Bunun üzerine merkeziMerkezi Rusya'yı doğudan abluka altına almayı ve Hazar petrollerine ulaşmayı amaçlayan [[Hitler]], emrindeki subayların donanım yetersizliği konusundaki uyarılarına rağmen Nazi ordusunaordularına Stalingrad'a hücum etme emri verdi. Geniş Rus steplerinin ortasında, Volga nehrinin iki yakasında kurulu şehrin yarısı Nazilerin işgali altına girdi. Şehirde [[partizan]] savaşları başladı. ÖnceleriCephede cepheüstün savaşlarıtank ilekuvvetleriyle üstüngalip gelen Almanlar, partizan direnişi karşısında ise tam bir hezimete uğradı. Binlerce subayını şehirdeki [[partizan]] direnişinde kaybeden Naziler bozguna uğradı ve geri çekilmeyedağılmaya başladı. Mihver Devletleri'nin Doğu Cephesi'ndeki Nazi subayı General Friedrich Paulus kumandasındaki en büyük ordusu olan 6. Ordu tamamen imhaetkisiz edildihale getirildi ve Paulus teslim oldu. Bu teslimiyet savaşın kaderini değiştirdi ve Naziler geri çekilmeye başladı. Sovyet halkı ağır kayıplar verse de Kızıl Ordu 1943'te karşı harekatı başlattı. [[Sankt-Peterburg|Leningrad]] kuşatması yarıldı. [[Kızıl Ordu]] Nazileri [[Sovyet halkı|Sovyet]] topraklarından kovmayı başardıktan sonra Polonya'dan itibaren tüm Doğu Avrupa'yı Nazi işgalinden kurtardı. Polonya'daki Nazi toplama kampları kapatıldı ve esirler serbest bırakıldı. [[Stalin]] [[Kızıl Ordu]]'ya Berlin'e ilerleme emri verdi ve Nisan 1945'te [[Kızıl Ordu]] Berlin'e girdi. Mayıs ayında da Nazi Almanya'sı teslim olarak barış anlaşması istedi. Böylece II. Dünya Savaşı sona erdi.
 
=== II. Dünya Savaşı sonrası ve Stalin'in son yılları ===