Albert Camus: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
|||
6. satır:
|resim_adı = Albert Camus, gagnant de prix Nobel, portrait en buste, posé au bureau, faisant face à gauche, cigarette de tabagisme.jpg
|resim_başlığı = ''New York World-Telegram and Sun Gazetesi'' fotoğraf koleksiyonundan bir Albert Camus portresi
|doğum_tarihi = 7 Kasım 1913
|doğum_yeri = [[Mondovi]], [[Cezayir]]
|ölüm_tarihi = {{ölüm tarihi ve yaşı|1960|1|4|1913|11|7}}
|ölüm_yeri = [[Villeblevin]], [[Fransa]]
|okul/gelenek = [[Varoluşçuluk]], [[Absürdizm]]
|ilgilendikleri =
|etkilendikleri = [[Søren Kierkegaard]], [[Fyodor Mihayloviç Dostoyevski|Dostoyevski]], [[Franz Kafka]], [[Herman Melville]], [[Jean-Paul Sartre]]
22. satır:
== Hayatı ==
=== Çocukluğu ve gençliği ===
20. yüzyılın en güçlü Fransız yazarlarından biri olan Albert Camus, 1913'te [[Cezayir]]'in Mondovi kasabasında doğdu. Yoksul bir aileden gelen Camus'nün babası
1934'te [[Fransız Komünist Partisi]]'ne katıldı. Bu hareketinin kaynağı, [[Marksizm-Leninizm|Marksist-Leninist]] öğretisine (doktrinine) desteğinden ziyade, [[İspanya]]'da daha sonra [[İspanya İç Savaşı|iç savaşla]] sonuçlanacak politik duruma duyduğu kaygıydı. Ancak üç yıl sonra, [[Troçkizm|Troçkist]] suçlamasıyla partiden atıldı. Camus 1934'te Simone Hie'yle evlendi. Simone bir [[morfin]] bağımlısıydı ve Camus'yle evlilikleri, Simone'nun sadakatsizliğine bağlı olarak son buldu. 1935'te "İşçinin Tiyatrosu"nu (Théâtre du Travail) kurdu fakat bu tiyatro 1939'da kapandı. Aynı yıl, verem hastası olduğundan Fransa ordusuna kabul edilmedi.
1940'ta piyanist ve matematikçi Francine Faure ile evlendi ve 5 Eylül 1945'te Catherine ve Jean adlarında ikiz çocukları oldu. Aynı yıl [[Paris-Soir]] dergisi için çalışmaya başladı. [[II. Dünya Savaşı]]'nın henüz "[[Tuhaf Savaş]]" olarak adlandırılan ilk zamanlarında bir [[Pasifizm|pasifist]] olarak kaldı. Ancak bu tutumu [[Paris]]'in Alman ordusu tarafından işgali ve 1941'de, komünist gazeteci [[Gabriel Péri]]'nin gözleri önünde idam edilmesiyle değişti ve onun da başkaldırmasına neden oldu. Paris-Soir ekibiyle [[Bordeaux]]'ya gitti ve aynı yıl ilk kitapları olan
=== Edebiyat kariyeri ===
Camus [[II. Dünya Savaşı]] sırasında [[Nazi
Savaştan sonra, Sartre ve [[Simone de Beauvoir|Beauvoir]] gibi kişilerin buluştuğu [[Boulevard Saint-Germain]]'deki [[Café de Flore]]'u ziyaret etmeye başladı. Bu yıllarda, aynı zamanda [[Amerika Birleşik Devletleri|Amerika]]'yı turlayarak [[Varoluşçuluk|Fransız varoluşçuluğu]] hakkında dersler verdi. Politik olarak sol görüşlere yatkın olmasına rağmen [[komünizm]]e karşı çıkması, ona komünist partilerde arkadaş kazandırmadığı gibi Sartre'dan da uzaklaştırdı.
35. satır:
Camus, 1949'da vereminin tekrarlaması yüzünden iki yıl inzivaya çekildi ve "[[Başkaldıran İnsan (roman)|Başkaldıran İnsan]]"ı yayımladı. Bu kitap, [[Fransa]]'daki birçok sol görüşe sahip arkadaşı ve özellikle de Sartre tarafından hoş karşılanmadı ve Sartre'la bütünüyle yollarını ayırdı. Kitabının tatsız yorumlarla karşılanması Camus'yü kitap yazmaktan tiyatro oyunları çevirmeye itti.
Camus, 1950'lerde kendini [[insan hakları]]na adadı. 1952'de [[Birleşmiş Milletler]], [[Francisco Franco]] diktatörlüğündeki [[İspanya]]'yı üye olarak kabul edince [[UNESCO]]'daki çalışmalarını durdurdu ve kurumdan ayrıldı. Ayaklanmalarda
[[Cezayir Bağımsızlık Savaşı]] 1954'te başladığında, Camus kendini ahlakî bir ikilem içinde buldu. Bunun nedeni, Cezayir doğumlu Fransızları tasvir ederken kullandığı sıfat olan "siyah ayak"tı. Ancak, sonunda, savaşta Fransa hükümetini savunuyordu. [[Kuzey Afrika]]'da başlayan isyanın, aslında [[Mısır]] önderliğindeki yeni-Arap emperyalizminin ve batıya saldıran [[Sovyetler Birliği]]'nin işleri olduğunu düşünüyordu. Cezayir'in [[özerk]], hatta bir federasyon olmasını savunuyor; fakat bütünüyle bağımsızlığını desteklemiyordu. Öte yandan, Araplar'la "siyah ayak"ların beraber yaşayabileceğini düşünüyordu. Bu kriz sırasında ölüm cezasına çarptırılan Cezayirlilerin kurtulması için gizlice çalıştı.
53. satır:
Camus'nün felsefeye en büyük katkısı, insanların ne berraklık ne de anlam sunan dünyada bunları aramalarının sonucu olarak oluşan "absürt" fikridir. Filozof bu felsefesini "[[Sisifos Söyleni (kitap)|Sisifos Soyleni]]"de açıklayıp "[[Yabancı (roman)|Yabancı]]" ve "[[Veba (roman)|Veba]]" gibi romanlarında da işlemiştir.
Genelde [[varoluşçuluk]]la birlikte ele alınan "[[Absürdizm]]" (Saçma, uyumsuzluk felsefesi) ile birçok yazar ilgilenmiş ve bu felsefi düşünce akımını kendine göre yorumlamıştır, Camus "saçma"
Camus, makalelerinde okuyanı [[dualizm]]le tanıştırır. ''Mutluluk ve keder'', ''yaşam ve ölüm'', ''karanlık ve aydınlık''.. Hayatın çeşitli biçimlerde geçtiğini ve insanın ölümlü olduğu gerçeği de budur. [[Sisifos Söyleni]]
== Varoluşçuluk ve absürdizm hakkındaki görüşleri ==
Bazı eleştirmenler Camus
"''Hayır, ben bir varoluşçu değilim. [[Jean-Paul Sartre|Sartre]] ile isimlerimizin yan yana anılmasına hep şaştık. Sartre ve ben kitaplarımızı birbirimizle gerçekten tanışmadan önce yayımladık. Birbirimizi tanıdığımızda ise ne kadar farklı olduğumuzu anladık. Sartre bir varoluşçudur, benim yayımladığım tek fikir kitabı ''[[Sisifos
Bir absürdist olup olmadığı hakkında da şunları söyler:
:"''Absürt kelimesinin kötü bir geçmişi var ve bunun beni rahatsız ettiğini itiraf ediyorum. Absürt
== Camus ve futbol ==
Camus
{{quote|Ahlak ve insanın yükümlülükleri hakkında güvenebileceğim ne biliyorsam onu futbola borçluyum.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.theguardian.com/books/2008/jun/10/albertcamus | başlık = Albert Camus | yayıncı = [[The Guardian]] | alıntı = "All I know most surely about morality and obligations, I owe to football" | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160321045125/http://www.theguardian.com/books/2008/jun/10/albertcamus | arşivtarihi = 21 Mart 2016}}</ref>}}
Camus, dini ve politik insanların aklımızı karışık ahlaki sistemlerle karıştırmaya çalıştığını böylece aslında basit olan şeylerin olduğundan daha komplike göründüğünü söyler.<ref name=Football/> İnsanlar, politikacılar ve filozofların alanı yerine futbolun basit ahlakına bakmakla daha iyi edebilir.
71. satır:
== Uyarlamalar ==
=== Filmler ===
* [[İtalyanlar|İtalyan]] yönetmen [[Luchino Visconti]] Yabancı'yı 1967'de sinemaya uyarladı, başrolünde [[Marcello Mastroianni]] oynuyordu.
* [[Luis Puenzo]] ve [[Felix Monti]] ''Veba''{{'}}yı 1991'de piyasaya çıkardı. Filmin başrolünde [[William Hurt]] oynuyordu.
* [[Zeki Demirkubuz]] 2001'de Yabancı'yı ''[[Yazgı (2001)|Yazgı]]'' ismiyle sinemaya uyarladı. Kitapla çeşitli farklılıklar olsa da Musa karakteri Meursault
=== Şarkılar ===
* [[The Cure]] grubu 1978'de Yabancı
* [[Streetlight Manifesto]] ve [[Bandits Of The Acoustic]] gruplarının parçası ''Here
* Post Punk grubu [[The Fall]] ismini "Düşüş"
== Ünlü eserleri ==
93. satır:
=== Oyunlar ===
* Asturya'da İsyan (1935 yılında yazıldı)<ref>Asturya'da İsyan, Can Yayınları, 2015.</ref>
* [[Caligula (oyun)|Caligula]] (1938
</ref><ref>Caligula, Can Yayınları, 2015.</ref>]
* Yanlışlık (1943'de yazıldı)<ref>Yanlışlık, Can Yayınları, 2015.</ref>
118. satır:
* [http://www.toplumdusmani.net/modules/wfsection/viewarticles.php?category=66 Albert Camus Hayatı ve Eserleri (Türkçe)]
* [http://www.dmy.info/hayat-sacma-mi/ Saçma ve İntihar denemesi üzerine]
* Aşağıdaki bütün dış bağlantılar [[İngilizce]]
* [http://www.incipitblog.com/index.php/2006/06/17/albert-camus-la-chute-1956/ Düşüş
* [http://nobelprize.org/literature/laureates/1957/ Nobel Edebiyat Ödülü (1957) Bağlantı]
* [http://www.tameri.com/csw/exist/camus.shtml Varoluşçuluk ve Camus (İngilizce)]
|