Rochdale: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
BotHorizon (mesaj | katkılar)
k Geçersiz tarih formatı düzeltiliyor.
76. satır:
kısmı idi ve İngiltere'de en büyük kilise bölgelerinden biri idi. 1250'de malikane sahibi Edmund de Lacy bu kasabada haftadabır bir pazar kurma ve yıldabır panayır kurmak için kraliyet berati aldı. O zamandan itibaren Rochdale "pazar kasabası" saflarına dahil olmuştur. Rochedale'de pazar yesri kasaba kilisesinin hemen yanında "Konuşmacı Köşesi" adı verilen bir mevkide kurulmaya başlamıştır. .<ref name="tde"/>
 
Rochdale İngiltere Kralı [[VIII. Henry]] döneminden itibaren çuha gibi kalın dokuma ve ince yünlü kumaş dokumada önem kazandı. 18. yüzyıla kadar yünlü üretimi el dokuma makinalarında taşeronluk yapan ve birkaç çırak ve işçi istihdam eden ustalar tarafından yapılmakta idi. Rochedale'de bu taşeron ustalara iş sağlayan ve üretilen kumaşları satan pek çok tüccara bulunmaktaydı. 18. yüzyılda su değirmeni ile işleyen yavaş yavaş makinaleşmeye başlayan dokuma fabrikaları gelişti. 19. yüzyılda ise istim ile işleyen dokuma makinalarını kullanan büyük dokuma fabrikaları kentte önem kazandı. 19. yüzyılın ortalarında yünlü dokuma sanayi zorluklarla karşılaştı ve pamuklu dökümcilik önem kazandı. Özellikle pamuklu dokuma yeni geliştirilen iplik igme ve dokuma makineleri tekknolojilerinde önemli olarak yararalanıp büyük dokuma fabrikaları geliştirildi.<ref>{{Kaynak|url=http://www.link4life.org/ındex.cfm?fuseaction=c.showPage&pageİD=329 |başlık=Trade, İndustry & Transport |yayımcı= Link4Life |erişimtarihi=27 AralikAralık 2010}}</ref> Böylece Rochdale pamuklu iplik igme üzerinde dünya çapında ün yaptı.<ref name="GM Arch">McNeil, R. & Nevell, M (2000) ''A Guide to the Industrial Archaeology of Greater Manchester'', Association for İndustrial Archaeology ISBN=0-9528930-3-7}}</ref> 19. yüzyıl sonlarında pamuk iplik igme ve pamuklu dokuma yanında Rochedale'de önemli yünlü dokuma, iplik beyazlaştırma ve boyama ve ipek kumaş dokuma fabrikalari da önemli endüstrilerdi.<ref>{{Kaynak|url=http://www.gracesguide.co.uk /wiki/Cotton_Mills_in_Rochdale_1891#Rochdale_.28p177.29|başlık=Cotton Mills in Rochdale 1891
|yayımcı= Grace's Guide |erişimtarihi=27 AralikAralık 2010}}</ref>
 
İstim makineleri için geren kömür kent etrafında açılan kömür ocaklarından çıkartılmaktaydı. Kentin malikane hakların sahibi olan "Dearden" ailesi kömür madeni sahipleri de olup bu maden işletmelerinden büyük servet yaptılar.<ref>{{Kaynak|url=http://www.rochdale-on-line./heritage/mines.htm|başlık=Mines worked in Rochdale ın 1896 |arşivurl=http://web.archive.org/web/20110715193522/http://www.rochdale-on-line.com/heritage/mines.htm |arşivtarihi=2011-07-15 |yayıncı= Rochdale Online |erişimtarihi=27 AralikAralık 2010}}</ref>
 
18. yüzyıl sonlarına kadar Rochedale'e ulaşım yük atları ve atlı arabalar ile sağlanmaktaydı. İngiltere'de ve özellikle Rochedale'de pamuk, yün ve kömür nakliyatının ucuzlatılması için kurulan kanal ağının içinde 1804'te açılan ve 92 "lök" ihtiva eden "Rochdale Kanalı" çok önemli rol oynamıştır. Ancak istim treni hatları ağının İngiltere'ye yayılması ve 1841'de Rochedale'e Manchester'den tren hattın bağlanması ile bu kanal siatemi önemini kaybetmiştir ve 1952'de tümüyle kapatılmıştır. Ancak 2003'te bu kanal hafta sonları boş vakitlerde mavnalar kullanılması için yeniden acilmistir.
 
Rochdale'de 19. yüzyıl önemli gelişmelerinden biri işçi hareketinin başlangıç şehirlerinden biri olmasıdır. Özellikle işçileri kalitessiz ve nispeten pahalı mal satan tüccarların elinden kurtamak için işçilere ucuz ve kaliteli mal satmak için kurulan Kooperatif dükkanlarının ilki Rochdale'de açıldı. 1844'te kentte "Todd Lane" Sokağında açılan ilk koperatif dükkanı "Rochdale Pionneers (Rochdale Yolaçıcıları)" kooperatifinin ve İngiltere'de kooperatifçilik sistemin ilk dükkanı oldu. Bu koperatif grubunun kuruluş yasaları "Rochdale Principles (Rochdale Prensipleri)" koperatif sisteminin kurulma ve işletilme presiplerine kaynak oldu. 19. yüzyılda Kooperatif sistemi gittikçe büyüyüp İngiltere'nin en önemli perakandecilik grubu haline geldi.<ref name=L4LRochdale>{{Kaynak|url=http://www.link4life.org/ındex.cfm?fuseaction=c.showPage&pageİD=183|başlık=Rochdale |yayımcı= Link4Life |erişimtarihi=27 AralikAralık 2010}}</ref>
 
19. yüzyılda İngiltere'de prostesto edici ve reform sağlayıcı politikacı olarak ün yapan ve sonra Avam Kamarası üyesi olan John Bright (1811-1889) Rochdale'de doğmuştu. Bu politikacı 19. yüzyılda İngiltere ticaretinin serbest ve açık olmasını sağlayan "Anti-Corn Law" kanunun kaldırılıp buğday ve zahirenin serbestçe, kontrol altında olmadan ve yüksek gümrük ödemeden ithalinin (ve işçi sınıfına ucua olarak satılmasını) sağlanması ile İngiltere'de isim yaptı.<ref name=ödnb>{{Kaynak|başlık=Bright, John (1811–1889), politician |last=Taylor|first=Miles |work=Oxford Dictionary of National Biography |yayımcı=Oxford University Press |url=http://www.oxforddnb.com/view/artıcle/3421?docPos=3 |erişimtarihi=27 AralikAralık 2010}}</ref>
 
20. yüzyıl İngiltere'nin dokuma sanayi ve bu sanayinin merkezinde bulunan Rochedale için felaket yılları olarak kabul edilebilir. Gittikçe derinleşen, büyük işsizlik ve çaresizlik yaratan sanayi buhranları sonucunda İngiltere'nin ve Rochedale'nin sanayi hemen hemen sıfıra indi.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Rochdale" sayfasından alınmıştır