Namaz: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile |
BotHorizon (mesaj | katkılar) k Geçersiz tarih formatı düzeltiliyor. |
||
66. satır:
[[İslam fıkıh mezhepleri|İslam mezhepleri]] arasında namazla ilgili ön şartları, hazırlığı ''([[abdest]]),'' vakitleri, miktarları, [[farz]], [[vacip]], [[sünnet]] gibi kavramlar ve bu kavramlara verilen anlamlarda farklılıklar görülür. [[Sünni]] müslümanlar ve [[Fâtımîler]]'in devamı niteliğinde olan [[İsmaili mezhebi]]'nin [[Mustâ‘lî’îyye]] kolu günlük 5 vakit ibadeti benimsemişlerdir.
Günlük 5 vaktin farz olduğu inancı [[Kur'an]]’ın açık emirlerine değil, bazı ayetlerin kapsamını genişleten [[tefsir|yorum]]lar ve [[hadis]]lere dayanan ve [[Sünni İslam]] toplumlarınca benimsenen bir uygulamadır.<ref>{{Web kaynağı | başlık = HUD SURESİ | url = http://www.multimediaquran.com/quran/turkce/011/11-kurtubi.htm | eser = KURTUBİ TEFSİRİ | yayıncı = multimediaquran.com | yazar = KURTUBİ | arşivurl = http://web.archive.org/web/20130308104155/http://www.multimediaquran.com:80/quran/turkce/011/11-kurtubi.htm | arşivtarihi = 8 Mart 2013}}</ref> Namaz vakitleriyle ilgili ayetler birçok farklı anlayışın ve rivayetin etkisiyle yorumlanmış, bu ayetlerin hangi namazlarla ilgili olduğu konuları açıklığa kavuşturulmaya çalışılmıştır.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Kuranda namaz | url = http://www.teblig.net/index.php?topic=2654.0;wap2 | eser = TEBYİN | yayıncı = teblig.net | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150106030515/http://www.teblig.net/index.php?topic=2654.0;wap2 | arşivtarihi = 6 Ocak 2015}}</ref><ref>{{Web kaynağı | başlık = Kuran’da anılan namaz vakitleri 3’tür | url = http://haber.gazetevatan.com/0/94404/4/Haber | yayıncı = gazetevatan.com | erişimtarihi = 27 Şubat 2013 | yazar = [[Süleyman Ateş]] | tarih =
Geleneksel [[Sünni]] [[fıkıh]]çılara göre [[Müslümanlar]]'a günlük olarak beş vakit namaz [[farz]]dır. Ancak bu namazların ikişer rekatının farz, diğerlerinin sünnet veya farzla bitişik sünnet olduğu kabul edilir. Sünni İslamda yolculuk, korku gibi durumlarda öğle ve ikindi, akşam ve yatsı birleştirilerek günlük 3 vakit namaz kılınır. Ayrıca [[cuma namazı|cuma]] ve [[cenaze namazı|cenaze namaz]]larının farz oluşundan bahsedilir. [[Cuma namazı]] yetişkin ve hür erkekler için gerekli görülürken cenaze namazında birkaç kişinin bu görevi yapması diğer inananlardan yükümlülüğü kaldırır.
74. satır:
[[Kur'ancılık|Kur'ancı müslümanlar]]a göre namaz üç veya iki vakit olarak kılınır. Üç vakittir diyenlere göre bu üç vakit namaz'ın hangileri olduğu konusu da çok açık değildir. Örneğin bu üç vakte bir anlayışa göre öğle-ikindi, akşam-yatsı ve sabah olarak, bir başka uygulamada akşam, yatsı, ve sabah olarak rastlamak olasıdır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tebyinulkuran.com/index.php?page=isra#s50a78 | başlık = İSRÂ SÛRESİ | yayımcı = tebyinulkuran.com | erişimtarihi = 27 Şubat 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20100312115204/http://www.tebyinulkuran.com:80/index.php?page=isra | arşivtarihi = 12 Mart 2010}}</ref>
Prof. Dr. [[Süleyman Ateş]]'e göre öğle ve ikindi namazları [[Kur'an]]a değil, peygamberin uygulamalarına dayalı ibadetlerdir. O'na göre Kur'anda geçen namazlar sabah, akşam ve gece ''([[Teheccüd]])'' namazından ibarettir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Namaz üç vakit midir? | url = http://gundem.milliyet.com.tr/namaz-uc-vakit-midir-/gundem/gundemyazardetay/03.08.2012/1575549/default.htm | yayıncı = milliyet | erişimtarihi = 27 Şubat 2013 | yazar = [[Süleyman Ateş]] | yazarbağı = Ramazan Sohbetleri | tarih =
Namaz şeklen kılınışı ve içerisinde okunan âyet ve duaları itibarıyla, günümüzün [[Sünnî]], [[Şiî]] ve [[Haricîler]]'den arta kalan [[İbadiyye]] [[İslam mezhepleri|mezhepleri]]nin %98'den fazlasında aynı biçimde icra edilmektedir. Dünya [[Müslüman]] nüfusunun %1'ini teşkil eden [[Bâtınî]]-[[İsmâ‘îl’îyye]]'den olan [[Nizârîler]]'de ise kılınış şekli ve yapılan dualar itibarıyla bazı değişiklikler oluşmuşsa da, [[Fatiha Suresi]] ile ardından [[Kur'an-ı Kerîm]]'in diğer âyetlerinin okunması hususunda temelde bir farklılık bulunmamaktadır. Bazı küçük [[tarikat]] ve [[cemaat]]lerin ana grubun dışında kalması olasıdır. Tarih boyunca ''[[Ghulat-i Şîʿa]]'' olarak adlandırılan ''[[Keysân’îyye]]'' ile ondan ortaya çıkmış olan [[Râvend’îyye]], [[Rizâm’îyye]], [[Muhammira]] gibi kolların ve [[Bahreyn]] Ahsâ'da bulunan ''Ebû Saîdîler'' olarak adlandırılan [[Karmatîler]]'in namaz ve oruç gibi ibadetlerle ilgileri yoktu.<ref>[[Nâsır-ı Hüsrev]], ''Sefer-Nâme,'' M. Debîr-i Siyâkî Yayınları, s. 147-148, Tahran, 1396.</ref>
=== Şiîllik'teki uygulamalar ===
[[Şiilik]]'te namaz üç vakitte toplanmış 5 namaz olarak icra edilir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.abna.ir/data.asp?lang=10&Id=220606 | başlık = Neden Şiiler Beş Vakit Namazı Üç Vakitte Kılmaktadırlar? | son = Ehl-i Beyt Haber Ajansı | ilk = ABNA | tarih =
{{şiilik|collapsed=1}}
[[İsmâilî]]liğin [[Tâyyîb’îyye]] kolundan olan [[Alavî Buhra]]'da Namaz vakitleri [[İmâm Câʿfer es-Sâdık]]'ın uygulamaları esas alınmak suretiyle tespit edilmektedir.<ref>[http://www.alavibohra.org/ Ad-Da'wat ul-Haadiyat ul-'Alaviyah]</ref> Bunların görüşüne göre, [[öğle namazı]]nın hemen ardından ikindi namazı vakti henüz girmemiş olsa dahi zaruret hasıl olması durumlarında kılınabilmektedir. Esasta ise ikindi namazının asıl vakti Pakistan ve Hindistan Hanefilerinin de uygulamakta oldukları gibi, Türkiye'deki ikindi namazı vaktinden 40-55 dakika daha sonra girmektedir. Öğle namazının vakti süresi ise ikindiye kadar uzamamakta olup ikindinin vaktinden 60-90 dakika daha evvel sona ermektedir. İkindi namazının müddeti ise zaruret hasıl olduğu hallerde öğleden hemen sonra başlayıp akşam vaktine kadar devam etmektedir.<ref>[http://www.alavibohra.org/Salaat%20Namaz.htm Salaat - Alavi Bohras]</ref>
85. satır:
[[İsmâilîler]]'in diğer bir kolu olan [[Nizâr’îyye]] fırkasının görüşüne göre ise, [[Namaz (Nizarî)|Nizarî Namazı]] günde ''Üç'' kez altışar rekat olarak ve oturarak ''Cemâ’at-Hane'' adı verilen yerlerde kılınmaktadır. [[Nizârîler]]'de namazın ne zaman ve nasıl kılınacağı ''[[İmâmlar|İmâm-ı Zaman]]'' tarafından tespit edilmekte ve değiştirilebilmektedir. Şu andaki uygulamaları devrin imâm-ı zamanı olan [[IV. Ağa Han]]'ın dedesi [[III. Ağa Han]] tarafından tespit edilmiş olan şeklidir. [[Namaz (Nizarî)|Namaz]]ı oturarak icra etmelerinin gerekçesi olarak yaşlıların ayakta kılmalarında karşılaşılan güçlüklerden dolayı olduğu; Üç defa altışar rekat olarak icra etmelerinin gerekçesi olarak da günümüzün yoğun çalışma hayatına uyum sağlayabilmek maksatlı olduğu ''İmâm-ı Zaman [[IV. Ağa Han]]'' tarafından dile getirilmektedir.
[[Dürzîler]]'de ise dinî ibâdetler genellikle [[Perşembe]] geceleri ''([[Perşembe]]'nin akşamını [[Cuma]]'nın sabahına bağlayan gece)'' ''"[[Halvet]]u’l-Bayada"'' ya da ''"Meclis"'' adı verilen, [[Muhammed bin İsmâ‘il ed-Derezî]]'nin ''[[Tevhîd Dâvâsı]]'' esnasında ilk defa inzivâya çekildiği varsayılan ve "[[Halvet]]-Hâne" olarak da adlandırılan Beyaz Evler'de icra edilir.<ref>{{cite book|author1=Samy S. Swayd|title=The A to Z of the Druzes|date=2009|publisher=[[Rowman & Littlefield]]|isbn=978-0-8108-6836-6|page=xxxix|accessdate=5
{{isnâaşeriyye|collapsed=1}}
[[Alevî inancı|Alevi İslam anlayışı]]nda ise namazın biçimsel yapısının, [[dîn]]in değil arap kültür ve geleneğinin bir uzantısı kabul edilmesi sebebiyle günlük kişinin istek ve iradesine göre dua anlamında bir ibadet dışında şekilsel olarak namaza karşı çıkılır. [[Alevîlik]]'te namaz ibadetinin günlük 5 vakte çıkartılmasının [[Emeviler]] zamanında yazılan ve ([[miraç]] hadisi gibi) birçoğunun [[Alevîler]] tarafından hurafe<ref name="alevikonseyi.com"/> ya da uydurma olduğuna inanılan hadislerle gerçekleştiği ifade edilmektedir.<ref>[[Yaşar Nuri Öztürk]], ''İslam Nasıl Yozlaştırıldı: Vahyin Dininden Sapmalar, Hurafeler, Bid'atlar''.</ref>
| |||