Vikipedi

Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Nushirevan11 (mesaj | katkılar)
Devriyeler
32.146 değişiklik
Değişiklik özeti yok
BotHorizon (mesaj | katkılar)
Botlar
6.518 değişiklik
k Geçersiz tarih formatı düzeltiliyor.
27. satır:
'''Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi''', ([[9 Ocak]] [[1778]], [[İstanbul]] - [[29 Kasım]] [[1846]], [[Mekke]], [[Mina|Minâ]])
 
Türk hânende, neyzen ve bestekâr.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.biyografi.info/kisi/dede-efendi | erişimtarihi = 15 Ocak 2016 | başlık = Dede Efendi Biyografi | yayıncı = biyografi.info | tarih = [[15 Ocak]] [[2016]] | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160122061724/http://biyografi.info/kisi/dede-efendi | arşivtarihi = 22 Ocak 2016}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.youtube.com/watch?v=J8peWhgjJHc | erişimtarihi = 15 Ocak 2016 | başlık = Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi Kimdir? | yayıncı = [[Youtube]] | tarih = [[8 Ocak]] [[2016]] | arşivengelli = evet}}</ref> Babası geçimini hamam işletmeciliğiyle sağladığı için kendisine "Hammâmîzâde" denmiştir. Ancak günümüzde "Dede Efendi" diye anılır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.turksanatmuzigi.org/sanatcilarimiz/bestekarlarimiz/hammamizade-ismail-dede-efendi | erişimtarihi = 15 Ocak 2016 | başlık = Hammâmîzade İsmail Dede Efendi'nin hayatı ve eserleri | yayıncı = turksanatmuzigi.org | tarih = [[29 Temmuz]] [[2011]] | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150131200011/http://www.turksanatmuzigi.org:80/sanatcilarimiz/bestekarlarimiz/hammamizade-ismail-dede-efendi | arşivtarihi = 31 Ocak 2015}}</ref>
 
Dede Efendi bestekârlığının yanı sıra neyzenliği ve hânendeliği ile de ünlüdür. Sesinin güzelliği ve müzik yeteneği çok küçük yaşta ortaya çıkınca, devrin meşhur mûsikîşinaslarından Uncuzade Mehmet Emin Efendi'den özel dersler almaya başladı. 1798'de Yenikapı Mevlevihânesi şeyhi Ali Nutki Dede'ye bağlandı. Yirmi iki yaşındayken 1001 gün süren Mevlevî çilesini tamamlayarak «Dede» oldu. Çilede iken bestelediği ilk şarkısıyla Pâdişah III. Selim'in dikkatini çekti, art arda bestelediği yapıtlarla devrin gözde bestekârları arasına girdi. Yüksek saray görevlerinden pâdişah musahipliğine ve müezzinbaşılığa atandı. Sultan III. Selim'den sonra Sultan II. Mahmud'un da yakın alâka ve desteğini gördü.
33. satır:
İsmâil Dede Efendi, bir yandan saray fasıllarına hânende (Ses Sanatçısı) olarak katılırken, bir yandan da Enderûn'da ve Yenikapı Mevlevihâne'sinde mûsikî dersleri verdi. Evliliğini de saraydan bir hanımefendi ile yapıyor. Fakat Dede Efendi'nin başına ilginç hadiseler geliyor. Evlendikten 1 sene sonra oğlunu, annesini ve üvey annesini kaybediyor. Bunu da eserlerinde işliyor.
 
Yetiştirdiği çok sayıda öğrenci arasında özellikle, kendisinden sonra XIX. yüzyılın en büyük bestekârları arasında yer alan Zekai Dede, Dellalzade İsmâil Efendi ve Eyyûbi Mehmet Bey sayılabilir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.yeniumit.com.tr/konular/detay/klasik-osmanli-musikisinin-son-temsilcisi-hammamizade-ismail-dede-efendi-102 | erişimtarihi = 15 Ocak 2016 | başlık = Klâsik Osmanlı Mûsikisinin Son Temsilcisi Hammâmîzâde İsmail Dede Efendi | yayıncı = yeniumit.com | tarih = [[15 Ocak]] [[2016]] | arşivengelli = evet}}</ref>
 
Art arda yeni makamların bulunduğu klasik Türk mûsikî repertuvarının en gözde parçalarının bestelendiği III. Selim devrinde ilk yapıtlarını veren İsmâil Dede Efendi bilhassa Sultan Abdülmecid devrinde Batı Mûsikîsi'ne ciddi alâka gösterilmesine üzülür, Türk Mûsikîsi'ne bağlı kalmış bir bestekârdır. Onun temel gereci insan sesidir. Mevlevî âyininden ilâhiye, kardan köçekçeye, her biçimde ürün veren Dede Efendi içtenlik ve akıcılığa büyük ehemmiyet vermiştir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Hammâmîzâde_İsmâil_Dede_Efendi" sayfasından alınmıştır