Türk Kurtuluş Savaşı'nda Sovyetler Birliği-Türkiye ilişkileri: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k →İlişkilerin olumlu gelişmesi: Ufak düzenleme yapıldı |
|||
113. satır:
İlişkiler çok olumlu ilerlerken 22 Nisan 1922 tarihinde [[Çeka]] polisi Moskova'daki Türk Askeri Ataşeliğine baskın yaparak arama yapar. Bazı belgelere el konduğu gibi, personelin bir kısmı için sınır dışı kararı çıkartılır. Gerekçe olarak, bazı çalışanların casusluk yaptıkları gösterilir.<ref name="Şimşir"/> Büyükelçi Ali Fuat (Cebesoy) bunu büyük bir diplomatik nezaketsizlik olarak görür ve kızgınlığını, Dışişleri Bakan Yardımcısı [[Lev Karahan]]'ın görüşme isteğini redderek gösterir ve Moskova'yı terkeder, Ankara'ya döner. Ancak Ali Fuat yıllar sonra anılarını kaleme aldığında, bu konu için, yeni ataşemiliterlerin tecrübesizliklerinin kurbanı olduklarını yazar. Olaydan 71 gün sonra 2 Temmuz günü Sovyet Hükûmeti resmi olarak özür diler ve konunun kapandığını belirtir.<ref name="Cebesoy"/> Daha sonra Ali Fuat'ın yerine büyükelçi olarak [[Ahmet Muhtar Mollaoğlu|Ahmet Muhtar (Mollaoğlu)]] atanır.<ref>Dışişleri Bakanlığı Bilgi Edinme Birimi, ENFD.0.0-321.20-2005/401596.</ref>
16 Aralık 1925'te [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]], heyetini [[Cenevre]]'den çekti, bu nedenle [[Milletler Cemiyeti]] Konseyi, tartışmalı [[Musul]] bölgesini [[İngiltere]]'ye bırakmaya karar verdi. Buna karşılık olarak TBMM Hükûmeti 17 Aralık'ta Sovyetlerle karşılıklı saldırmazlık paktı imzaladı.<ref>Документы вешней политики СССР. Moscow, 1961, Vol. VIII, s. 739-741 (anlaşma metni)</ref><ref>{{kitap kaynağı | ad1 = John Patrick (Lord) | soyadı1 = Kinross | yazarbağı1 =
Atatürk'ün oluşacak yeni rejimde Sovyetler'in [[devlet sosyalizmi]]ne benzer bir yöntem uygulamak istediği öne sürülmüştür. [[Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı|1919'da Samsun'a çıkışının]] ardından [[Havza, Samsun|Havza]]'da, Sovyet heyetinin başında bulunan bir albayla yaptığı görüşmede, Sovyet albayının yönelttiği, yeni Türkiye Cumhuriyeti'nin biçimine yönelik "Yani Bolşevikliğin prensipleri üzerine kurulmuş bir cumhuriyet değil mi generalim?" sorusuna karşılık, "Öyle olacak, devlet sosyalizmi dersek, daha doğru söylemiş oluruz" yanıtını vermiştir.<ref name="Ertürk">{{Kitap kaynağı | url = http://kutucugum.com/okuyazma/dijital-kutuphane-13936/husamettin-erturk-iki-devrin-perde-arkasi,80551.pdf | başlık = Teşkilat-ı Mahsusa İki Devrin Perde Arkası, Teşkilat-ı Mahsusa Başkanı Hüsamettin Ertürk | ad = Samih Nafiz | soyadı = Tansu | yazarbağı = Samih Nafiz Tansu | yayıncı = İlgi Kültür Sanat Yayınları | yıl = 2011 | sayfalar = 339 | erişimtarihi = 8 Temmuz 2017 }}</ref> Bununla birlikte [[Reşat Kaynar]] 1932 yılında Atatürk ile gerçekleştirdiği bir sohbet sırasında Atatürk'ün "Kemalizm, devlet sosyalizmi demektir" dediğini ifade etmiştir.<ref>{{Kitap kaynağı | başlık = Atatürkçülük Nedir? | ad = Reşat | soyadı = Kaynar | yazarbağı = Reşat Kaynar | yayıncı = Varlık Yayınları | yıl = 1965 | sayfalar = 144 }}</ref>
| |||